«axborot-kommunikatsiya texnologiyalar va tizimlar»

Foydalanuvchi interfeysi: 
Siz ekrandagi istagan dasturga 
murojaat qilganingizda ko'radigan birinchi narsa bu - foydalanuvchi 
interfeysi - sizga aloqa qilishga va o‘zaro munosabatga kirishishga 
ruxsat beradigan, foydalanuvchi nazorat qila oladigan ekran. 
Foydalanuvchi interfeysining 3 turi mavjud:
Buyruq bilan boshqariladigan 
Menyu yordamida boshqariladigan 
Grafik interfeys (GUI)
Foydalanuvchi grafik interfeysi (GUI, Graphical User Interface) 
hozirda eng asosiy sanaladi. Shuni unutmangki, foydalanuvchi 
interfeyssiz hech kim komputemi ishlata olmaydi.
Klaviaturadan foydalanish: 
Klaviaturadagi tugmalardan foy- 
dalanib siz ekran (display) bilan munosabatga kirisha olasiz. 
Klaviaturani ishlatayotganingizda siz quyidagilardan foydalani- 
shingiz mumkin:
15 J.B.Dixsit. “Fundamentals o f computer programming and IT” 2011. 34 p. 
82

---

(г) Alt tugmasini bosish orqali joriy menyu qutisini faol- 
lashtirish mumkin.
(гг) Faollashtirilgan menyudan tanlash uchun ostiga chizilganiga 
kiriladi.
(iii)
Menyu tanlashlarini ko'rish uchun ko‘rsatuvchi tugma- 
lardan foydalaning.
(iv)
Maxsus dasturlarda buyruqlar berish uchun menyuni faol- 
lashtirmasdan 
qisqa tugmalar (bittta tugma yoki tugmalar 
birlashmasidan) foydalaning. Masalan, dastumi yopish uchun 
Alt
va 
F4
tugmalarini birgalikda bosing.
Sichqonchadan foydalanish
Siz sichqonchadan juda tez-tez foydalanasiz. Sichqoncha sizga 
bir qancha harakatlami bajarish uchun ekrandagi strelkani 
boshqarish imkonini beradi. Strelka dasturga bog‘liq holda 
ko‘rinishini o ‘zgartirsa ham odatda kamon o ‘qi shaklida bo‘ladi. 
Sichqoncha strelkani ekranning m a’lum qismiga ko‘chirish va 
kichik belgilarni ko‘rsatish uchun ishlatiladi. Siz sichqonchadagi 
tugmalami bosish yordamida belgilardagi amallami faollash- 
tirishingiz mumkin.
Sichqonchani stolingizda yoki sichqoncha gilamchasida bosh­
qarish uchun bosh barmoq va ikkita chet barmoqlaringizni ishlating. 
Sichqoncha tugmalarini bosish uchun ko‘rsatkich va o‘rta bar- 
moqlaringizdan foydalaning.
Chap tugma. Ek- 
O ' t u g m a . Kon-
randagi belgmi tanlash 
ч 
tcksl m ni ko-rsa.
uchun un. b.r martta 
л 
tish uchun obyekt ustiga
bosing. Faollashtmsh 
\
-
bosin„
uchun ikki martta bo- 
sing.
Sichqoncha 
giiamchasi. Tekis yu- 
zani ta'minlab beradi.