1 umumiy o ‘rta ta’limning milliy o‘ quv dasturi loyihasi

2. SA.2 
a) 
Hayotiy vaziyatlarda 100 gacha bo‘lgan sonlarni qo‘shish va ayirish 
amallaridan foydalanib qo‘shish, olib tashlash, birlashtirish, ajratish, 
taqqoslash,
b) 
noma’lum son qatnashgan tenglama yordamida yechiladigan bir va ikki 
qadamli matnli masalalarni yechish. Xususan, masalani ifodalash uchun
rasmlar va 
noma’lum son ishtirokidagi munosabatlardan foydalanish; 
c) 
sonni yig‘indiga qo‘shish va yig‘indini songa qo‘shishga oid, sonni 
orttirish (kamaytirish)ga va yig‘indini topishga oid, yig‘indini va qoldiqni, 
ayirmani va yig‘indini (arifmetik amallar yordamida va ifoda tuzish bilan) 
topishga oid masalalarni yеchish; 
d) 
ko‘paytirish amalida qatnashgan noma’lum tarkibiy qismni aniqlash va 
ko‘paytirish bir xil qo‘shiluvchilar yig‘indisini topish ekanligini anglash, 
ko‘paytirishning asosiy xossasini hisoblashlarda qo‘llash; 
e) miqdorlar (narx-
navo, massa, vaqt, uzunlik, yo‘l, yuz)ni topishga 
(hisoblashga) oid sodda masalalar va ular orasidagi bog‘lanishlarni 
qo‘llab kundalik hayot bilan bog‘liq bo‘lgan masalalarni arifmetik usulda 
yеchish;
2. SA3. 
a) 
Og‘zaki hisoblash usullardan foydalanib, 20 gacha bo‘lgan sonlarni 
qo‘shish va ayirishni og‘zaki hisoblash. Ikkinchi sinf oxiriga kelib, ikkita 
bir xonali sonlarning barcha yig‘indilarini yoddan bilish. 
b) 
Juftliklarga birlashtirish yoki ikkitalab sanash yo‘li bilan 20 ta narsadan 
iborat to‘plamdagi narsalar soni toq va juft ekanligini aniqlash. Juft sonni 
ikkita teng qo‘shiluvchining yig‘indisi sifatida ifodalash uchun tegishli 
tenglikni yozish. 
c) 5 taga
cha qator va 5 tagacha ustuni bo‘lgan to‘rtburchak shaklida turgan 
narsalarning 
umumiy sonini topish uchun qo‘shish amalida foydalanish. 
Sonni tegishli teng qo‘shiluvchilarning yig‘indisi sifatida ifodalash uchun 
tenglikni yozish. 
d) Xonali sonlar, amallar xo
ssalari va/yoki qo‘shish va ayirish o‘rtasidagi 
munosabatga asoslangan usullarda
n foydalanib, 100 gacha bo‘lgan 
sonlarni qo‘shish va ayirish amallarini og‘zaki bajarish. 
e) Xonali sonlar, amallar xossalariga asoslangan usullardan foydalanib, 
to‘rttagacha ikki xonali sonlarni qo‘shish; 
f) Aniq modellar yoki rasmlar va xonali sonlar, amallar xossalari va / yoki 
qo‘shish va ayirish o‘rtasidagi munosabatga asoslangan usullardan 
foydalanib, 1000 gacha bo‘lgan sonlarni yozma ravishda qo‘shish va 
ayirish. Uch xonali son
larni qo‘shish va ayirishda yuzlar yuzlarga, o‘nlar 
o‘nlarga, birliklar birliklarga qo‘shiladi yoki ayriladi va ba’zan o‘nlik yoki 
yuzlarni birlashtirish yoki ajratish muhimligini tushunish; 
g) 100
–900 oralig‘ida berilgan songa 10 yoki 100 ni og‘zaki qo‘shish va 
100
–900 oralig‘ida berilgan sondan 10 yoki 100 ni og‘zaki ayirish. 
h) 
O‘nli sonlar, amallar xossalaridan foydalanib, qo‘shish va ayirish 
usullarini tushuntirib berish. 
i) 
Bir xil birlikda berilgan uzunliklarni o‘z ichiga olgan matnli masalalarni 
yechish uchu
n 100 gacha bo‘lgan sonlarni qo‘shish va ayirish 
amallaridan foydalanish. Masalan, masalani taqdim etish uchun rasmlar 
(chizg‘ichlar rasmlari kabi) va noma’lum son belgisi bo‘lgan tengliklardan 
foydalanish.