O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

3. Ma’lumotni matn satridan butun son turiga va teskarisiga 
o‘zgartirish. 
Yodingizda bo‘lsa, Pascal dasturlash tilida bir turdagi 
o‘zgaruvchiga ikkinchi turdagi ifodaning qiymatini berib bo‘lmas edi. 
Delphida ham bu taqiq o‘rinli. Uni qanday aylanib o‘tish mumkin? 
Masalan, Button1 ob’yektining eni (Width xossasi) qancha bo‘lishi 
(butun son turi) Editning Text xossasidan (matn satri turi) olinishi kerak 
bo‘lsa, Button1.Width:=Edit1.Text operatoridan foydalanish xatoga olib 

---

183 
keladi. Natijada ilova dasturi ishlashdan to‘xtab, xato to‘g‘risida 
ogohlantiradi. 
Delphida o‘zgaruvchini bir turdan ikkinchi turga o‘tkazish uchun 
bir qator standart funksiyalar mavjud. Ularni quyida keltiramiz:
1) StrToInt (string to integer) – matn satrini butun songa o‘tkazadi;
2) IntToStr (integer to string) – butun sonni matn satriga o‘tkazadi;
3) StrToFloat (string to float) – matn satrini haqiqiy songa o‘tkazadi;
4) FloatToStr (float to string) – haqiqiy sonni matn satriga o‘tkazadi.
Yuqoridagi operatorni bu funksiyalardan foydalanib, bexato 
yozamiz: Button1.Width:=StrToInt(Edit1.Text);
Delphi dasturlash muhitida sodda dasturlar tuzish 
1. Uchburchak yuzasini hisoblash dasturini tuzish 
Buning uchun standart uskunalar pa-
nelidan 4 ta 
Label1
, 
Label2
,
Label3
, 
Label4
va 3 ta 
Edit1
, 
Edit2
, 
Edit3
joylanadi. Va bitta
Button
ham 
joylanadi. 
Ob’yekt 
inspektor 
funksiya ichidan 
Label
larga matni 
joylaymiz. 
Colo
r va 
Font
ranglar va 
shrift
lar tanlanadi.