Va axborot texnologiyalari 11-sinf toshkent – 2021

Qo‘l (kaft) orqali identifikatsiyalash
BU QIZIQ!
Shaxsni aniqlash uchun juda kichik, juda eski “genetik izlar” ham yetarli. Pochta 
markasining orqa tomonida qolgan bitta soch, terining kichik bo‘lagi, hatto tupuk izlari 
jinoyatchi shaxsini aniqlash imkonini beradi. Genlar kombinatsiyasi o‘ziga xos bo‘lganligi 
sababli, har bir shaxsda DNK fragmentlarining “namunasi” alohida saqlanadi.
Yuz tuzilishi orqali identifikatsiyalash

---

I BOB. 
MA’LUMOTLAR BAZASI VA MBBT HAQIDA TUSHUNCHA
264
AMALIY FAOLIYAT
№
Topshiriqlar
1-topshiriq. Test savollariga javob bering.
1.
Axborot xavfsizligi – … .
a) nojo‘ya harakat yuz berishi ehtimolligi;
b) mavjud xafv natijasida bo‘lishi mumkin bo‘lgan hujum turi;
c) 
buzg‘unchining biror yomon niyat yo‘lidagi harakati;
d) 
axborot foydalanuvchilariga yetkazilishi mumkin bo‘lgan zararning oldini olish.
2.
Axborot xavfsizligini ta’minlash – … .
a) 
foydalanuvchi axborotlarini himoyalashga qo‘yilgan me’yor va talablarning 
bajarilishi;
b) 
foydalanuvchi axborotlarini himoyalashga qo‘yilgan me’yor va talablarning 
bajarilmasligi;
c) xavfdan holi, turli hujum va baxtsiz hodisalar tufayli buzilishdan himoyalash;
d) mavjud xafv natijasida bo‘lishi mumkin bo‘lgan hujum turi.
3.
“Shaxsiy ma’lumotlarni so‘roqsiz olish va tarqatish qonuniy jazo olishga sabab bo‘la olmaydi.” 
Fikr to‘g‘ri yoki noto‘g‘ri ekanligini asoslang.
2-topshiriq.
Axborot xavfsizligi sohasida maxfiylik, yaxlitlik va mavjudlikni ta’minlash muammolari 
o‘rganiladi. 
a) 
maxfiylik prinsipi yaxlitlikka nisbatan muhim sanalgan aniq misol keltiring;
b) 
yaxlitlik prinsipi maxfiylikka nisbatan muhim sanalgan biror misol keltiring;
c) 
mavjudlik prinsipi qolgan prinsiplarga nisbatan muhim sanalgan aniq hayotiy 
misol keltiring.
3-topshiriq.
Kichik guruhlarda bajaring.
Axborotlashtirish va axborot xavfsizligiga oid qonun 
hujjatlarini yozing:
4-topshiriq.
Biometrik shaxsni tasdiqlovchi hujjatlar haqida ma’lumot to‘plang va savollarga javob 
bering:
• 
Biometrik shaxsni tasdiqlovchi qanday hujjatlar mavjud va ular nima uchun joriy qilindi? 
• 
Biometrik shaxsni tasdiqlovchi hujjatlarning qanday afzalliklari va kamchiliklari mavjud?
• 
Biometrik shaxsni tasdiqlovchi hujjatlarni qalbakilashtirish mumkinmi?