5-6 Haziran 2010 Zeytinburnu İstanbul 2011 BİTKİlerle tedavi sempozyumu düzenleme Kurulu

Panel 5: Tıbbi Bitkilerin Korunması, Üretimi ve Ticareti 
 
Tıbbi Bitki Islahı ve Yetiştiriciliği 
Prof. Dr. Ersin Yücel
Türkiye’de Tıbbi Bitkilerin Üretimi ve Pazarlanması 
Doç. Dr. Yüksel Kan
Tıbbi Bitkilerin Ekonomik Değeri: “Ardıç” Örneği 
Yrd. Doç. Dr. İbrahim Tümen

---

---

97
Bitkilerle Tedavi Sempozyumu
TIBBİ BİTKİ ISLAHI VE YETİŞTİRİCİLİĞİ
Prof. Dr. Ersin Yücel 
Anadolu Üniversitesi Fen Fakültesi
Botanik Anabilim Dalı
Tıbbi ve aromatik bitkilerin ülke ekonomisi bakımından önemli ticaret hacmine sa-
hip olduğu bilinir. Ancak tıbbi bitki ticaretinin bir kısmının resmen bilindiği, önem-
li kısmının da kayıt dışı sürdürüldüğü bilinen bir gerçektir. Ticareti yaygın olarak ya-
pılan birçok bitkinin üreticisi ve üretim yeri bilinmemektedir. Bu durum hukuki ve 
ticari olduğu kadar ürünün güvenirliği açısından da önemli bir sorun teşkil etmek-
tedir.
Tıbbi ve aromatik bitkilerin kültüre alınarak tarımının yapılır hale gelmesi hem bi-
yolojik çeşitliliğin korunması, hem de ülke ekonomisi bakımından büyük önem taşı-
maktadır. Ancak tıbbi bitki olarak bilinen birçok bitkinin üretim yöntemleri tam ola-
rak bilinmemektedir. Diğer taraftan bu bitkilerin önemli bir kısmı çimlenme enge-
li, yer değiştirmeye duyarlık gibi üreticilik açısından problem teşkil eden çeşitli üre-
tim sorunları taşır. Dolayısıyla bu bitkilerin ıslah edilerek, en kolay ve ekonomik üre-
tim tekniklerinin geliştirilmesi gerekir. Ancak bu şekilde yaygın olarak tarımının ya-
pılması mümkün olabilir.
Tıbbi Bitki Yetiştiriciliğinin Önemi
Tıbbi ve aromatik bitkilerin kültüre alınarak yetiştirilmesi kalitatif ve kantitatif özel-
liklerin korunması ve geliştirilmesi bakımından büyük öneme sahiptir. Tıbbi bitkile-
rin kültüre alınarak tarımının yapılmasının faydaları şöyle özetlenebilir:
• 
Doğal populasyonların tahrip edilmesi önlenir.
• 
Tohumla üretim sonucu yeni kültür formlarının oluşumuna imkan sağlanır.
• 
Daha ucuz ve kaliteli ürün elde edilir.
• 
Kolay ve bol miktarda üretim yapabilir.
• 
Kitle üretimi yapabilme imkanı doğar.
• 
Üretimi planlama ve yönetim kolaylaşır.
• 
Vejetatif yöntemle üstün özelliklere sahip çeşitler elde edilebilir.
• 
Kültür tedbirleri ile bazı bitki hastalıklarını önleme imkanı doğar.
• 
Toz, kum gibi fiziksel kirlilik unsurları tarafından kirletilmemiş temiz ürünler 

---

98
Bitkilerle Tedavi Sempozyumu
elde edilir.
• 
Bakteri, virüs ve mantar hastalıkları gibi insanlarda da zararlı olabilen organiz-
malarca biyolojik olarak kirlenmemiş ürünler elde edilir.
• 
Bazı alerjen polenlerin tüketiciye ulaşması engellenmiş olur.
• 
Çeşitli bitki zararlısı ve diğer organizmaların yumurta, larva veya erginlerinin ol-
madığı ürünler elde edilir.
• 
Bitkisel materyali toplama sırasında oluşabilecek bazı hata veya yanlışlıklar ön-
lenmiş olur.
• 
Zararlı kimyasallar tarafından kirlenmemiş bitkisel ürünler elde edilir.
• 
Yok olma tehlikesi olan türlerin korunması sağlanır.
• 
Bitki gen kaynaklarının ülke ekonomisine katkıda bulunması sağlanmış olur.
• 
Tarımsal üretimde çeşitliliğin artması ve kırsal kalkınmanın gerçekleşmesi sağ-
lanır.
• 
Droglara yabancı bitkilerin karışması engellenerek, saf bitkisel materyal elde 
edilir.