‘zbekist0n respublikasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Integratsion
birlashmaga
a’zo davlatlar
soni
Erkin savdo
zonalari
1 .Yevropa Erkin savdo
Uyushmasi (E E SU )
1960
4
2.S h im oliy Amerika
Erkin savdo
Uyushmasi (N A FT A )
1994
3
Bojxona
ittifoqlari
l.E n ing Turkiya bilan
shartnomasi
1963
20+1
2. Arab um um iy bozori
(A SM )
1964
7
U m um iy bozor
1. Janubiy Konus um u­
m iy bozori
(M E R K O SU R )
1991
14
2. Fors ko'rfazi arab
davlatlari hamkorlik
kengashi
1981
6
Iqtisodiy
ittifoqlar
1 .Yevropa Ittifoqi
1957
27
2. Benilyuks iqtisodiy
ittifoqi
1948
3
Erkin savdo
hududlarini
tashkil etish
arafasida
b o ‘lganlar
1. Janubiy-sharqiy
Osiyo mamlakatlari
uyushmasi (A SE A N )
1967
10
2. Osiyo — Tinch okeani
iqtisodiy hamkorligi
1989
21
Iqtisodiy
hamkorlik
1. BRIK
2001
4
2. BRIKS
2011
5
279

---

Fan-texnika taraqqiyoti natijasida xalqaro mehnat taqsimoti 
va ixtisoslashuvining chuqurlashuvi mamlakatlar o‘rtasida savdo- 
iqtisodiy aloqalarning rivojlanishiga, bir hududda joylashgan 
mamlakatlar o‘rtasida 
integratsion aloqalarning 
faollashuviga 
olib kelmoqda.
Jahon tajribasi shuni ko‘rsatadiki, hududiy integratsiya 
tashkilotlariga a’zo mamlakatlarning globallashuv sharoitlariga 
mosiashishi, xalqaro mehnat taqsimoti imkoniyatlaridan foyda­
lanish samarali tarzda kechmoqda.
Shu sababli 0 ‘zbekiston Respublikasi turli xalqaro va 
hududiy integratsion tashkilotlar faoliyatida ishtirok etish orqali 
mamlakatimizda mavjud tabiiy-iqtisodiy, mehnat va moliyaviy 
resurslardan, xalqaro mehnat taqsimoti imkoniyatlaridan sa­
marali foydalanishga, jahon xo'jalik tizimida o‘ziga xos o‘rin 
egallashga harakat qilmoqda. Mustaqillik yillarida 0 ‘zbekiston 
Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stIigi, Markaziy Osiyo hamkorlik
tashkiloti, Shanxay hamkorlik tashkiloti, Iqtisodiy hamkorlik
tashkiloti 
kabi xalqaro va hududiy integratsiya tashkilotlariga 
a’zo bo‘lib kirdi.
Bu esa respubdikamiz uchun dolzarb hisoblangan ijtimoiy- 
iqtisodiy muammolami hal etishga ijobiy ta’sir ko‘rsatmoqda.
Ta’kidlash joizki, 0 ‘zbekiston uchun Markaziy Osiyo dav- 
latlari o‘rtasida mustahkam hamkorlik munosabatlari shakl- 
langan.
Mamlakatlar iqtisodiyoti asosiy va yetakchi tarmoqlarining 
o'xshashligi, ulaming yaxlit hududiy birlikka ega ekanligi, suv 
va energetika manbalarining yagonaligi va ulardan birgalikda 
foydalanish zaruriyati, yagona transport va kommunikatsiya 
tizimining mavjudligi, ekologik muammolarning o'xshashligi 
mintaqa respublikalari o‘rtasidagi iqtisodiy aloqalarning doimiy 
bo‘lishini ta’minlaydi.
Mintaqa xalqlarning diniy, madaniy, til, urf-odat, an’ana 
va ma’naviy birligi esa hamkorlik aloqalarining yanada chuqurroq 
va har tomonlama bo‘lishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Bugungi 
kunga kelib, mustaqillikni mustahkamlash, iqtisodiyotga bozor 
munosabatlarini joriy qilish va jahon iqtisodiyoti tizimida o‘z
280

---

o‘rnini egallash g‘oyalari Markaziy Osiyo mamlakatlarining 
iqtisodiy, ma’naviy va intellektual salohiyatlarini birlashtirishni 
taqozo qilmoqda.
Mintaqa davlatlari orasida o‘zaro manfaatdorlik va ixtiyo- 
riylikka asoslangan hamkorlik munosabatlarini rivojlantirish 
barcha respublikalarda makroiqtisodiy barqarorlik va iqtisodiy 
o‘sishni ta’minlovchi muhim shartlardan biridir.
Yuqoridagilami hisobga olgan holda mustaqillikning dastlabki 
yillaridanoq, Markaziy Osiyo respublikalari rahbarlari tomonidan 
mintaqa mamlakatlari o ‘rtasida hamkorlik munosabatlarini 
rivojlantirishga qaratilgan qator chora-tadbirlar amalga oshirildi.
0 ‘zbekiston, Qozog‘iston va Qirg‘iziston Respublikalari 
o‘rtasida 1994-yil aprelda