‘zbekist0n respublikasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

miqdorda import qilar va bunga
600 ming tonna paxta tolasi qiymatiga teng pul mablag‘lari
sarflanar edi. 
Yoqilg'i-energetika mustaqilligiga erishish 0 ‘z- 
bekistonni bu sohada chetga qaramlikdan va katta miqdordagi 
valuta sarfidan xoli etdi. Tarkibiy o'zgarishlar natijasida 0 ‘zbe- 
kiston oziq-ovqat ta’minotida ham, mustaqillik tomon jiddiy 
qadam tashladi. Bunga birinchi navbatda, don ishlab chiqarishni 
rivojlantirish orqali erishildi. Natijada, 0 ‘zbekistonning donga 
boMgan 
talab-ehtiyojlari to iiq o ‘z ishlab chiqarishi hisobidan
qondiriladigan bo‘ldi.
Tarkibiy o‘zgarishlar mamlakatning salohiyatidan samarali 
foydalanishni ko‘zda tutadi. Shu maqsad yo‘lida mahalhy xoma- 
shyoni 
chuqur qayta ishlab, undan tayyor yoki yarimtayyor,
hatto, eksportbop mahsulotlar ishlab chiqarish yo‘liga o‘tildi
85

---

va bu katta naf keltirdi. Paxtani sotish o ‘miga undan kalava ip 
tayyoriab, 
uni jahon bozorida sotishdan 3 marta ko‘p daromad
olina 
boshlandi. M uhimi, bu sohaning rivojlanishi yangi ishchi 
o 'rin la r hisobiga aholini b an d qilish, u ning daro m ad lari 
manbalarini oshirish imkonini yaratdi.
Tarkibiy o'zgarishlar tufayli 0 ‘zbekistonda iqtisodiy o ‘sish- 
ning 
an’anaviy sohalari bilan birgalikda yangi sohalari ham
rivojlantirila boshlandi. 
Bundagi asosiy omillardan 
birinchidan,
sanoatlashuv bo‘Isa, 
ikkinchidan, 
servis sektorining tez sur’at- 
larda o'sishiga ahamiyat berilganligi bo ‘ldi va hokazo.
Iqtisodiyotim izdagi tarkibiy o ‘zgarishlar m am lakatning 
iqtisodiy mustaqilligini ta ’minlash, iqtisodiy o'sishga erishish, 
aholi farovonligini oshirishning eng m uhim shartlaridan biri 
sifatida amalga oshirildi. Bu, birinchi navbatda, qishloq xo'jaligi 
xomashyosi va mineral resurslami chuqur qayta ishlash, texno­
logik siklning tugallanganlik darajasini oshirish, mamlakatning 
y oqilg'i energetika ta ’m inoti va oziq-ovqat m ustaqilligiga 
erishishga oid m uam m olam i hal etishda o ‘z ifodasini topdi. 
T arkibiy o ‘zgarishlarni am alga o shirishda im p o rt o ‘rnini 
bosuvchi ishlab chiqarishni rivojlantirish ustuvor yo'nalishlardan 
hisoblanadi. Ilgari faqat chetdan keltirilgan minglab turdagi 
m ahsulotlam i, shu jum ladan, avtobenzin, konchilik sanoati, 
q u v u rlar ishlab chiqarish u c h u n asb o b -u sk u n alar, yengil 
avtom ashinalar, murakkab maishiy texnika, optik tolali va 
boshqa xil kamyob tovarlar ishlab chiqarish keng yo‘lga qo'yildi. 
Bugun minglab turdagi sanoat m ahsulotlarining yorliqlariga 
biz ko‘rganda faxr-iftixor tuyg‘ularini his qiladigan: « 0 ‘zbe- 
kistonda ishlab chiqarilgan», degan so‘zlar bitilgan.
0 ‘zbekistonda xususiy va kredit-m oliya m ablag‘larining 
asosiy qismi ishlab chiqarishni kengaytirish uchun asos yaratish 
maqsadlariga safarbar etildi. Bular avtomobil va neftni qayta 
ishlash zavodlari, yangi temiryo‘l va avtomobil yo‘llari qurilishi, 
shahar va qishloqlarni obodonlashtirish, shuningdek, o ‘nlab 
m odem izatsiya qilingan yangi yengil, to'qim achilik va oziq- 
ovqat sanoati korxonalaridir. T a’kidlash joizki, O'zbekistonning 
industrial qudrati ilgari, asosan, Toshkent, Samarqand, Andijon,
86

---

F arg ‘o na, C h irch iq kabi yirik shah arlard a jam langan edi. 
Bugungi kunga kelib, yangi investitsiya loyihalari geografiyasi 
sezilarli tarzd a kengaydi. Buning natijasida iqtisodiyotning 
tarm oq va hududiy tarkibi mukam mallashib bormoqda.
U stuvor tarm oqlam i to ‘g‘ri belgilab olish aw allari tanqis 
b o ‘lgan m ahsulotlar turlarini keng miqyosda ishlab chiqarishga 
keng y o ‘l ochish bilan cheklanm adi, balki ijtim oiy ishlab 
chiqarish tarkibining takomillashuviga ham yordam berdi. Ayni 
paytda, iqtisodiy taraqqiyotda o ‘ziga xos lokomotiv vazifasini 
ham o ‘tadi. M am lakatim izda amalga oshirilayotgan islohotlar 
jarayonida asosiy sanoat tarm oqlarini rivojlantirishni jadallash- 
tixish, ishlab chiqarishni modernizatsiya va diversifikatsiya qilish, 
iqtisodiy salohiyatini kuchaytirish va im port о ‘m ini bosuvchi 
mahsulotlar turlarini ishlab chiqarishni qo‘llab-quw atlash, ichki 
bozom i xalq iste’moli tovarlari bilan to'ldirish, kommunikatsiya 
va ishlab chiqarish infratuzilmasi tizim ini rivojlantirish, inves­
titsiya faoliyatini jadallashtirish, 0 ‘zbekistonning eksport im ko- 
niyatlarini kengaytirish, tashqi iqtisodiy faoliyatni rag‘batlantirish 
bilan bog‘liq boshqa yo ‘nalishlar eng ustuvor vazifalar sifatida 
belgilab olindi. Investitsiyalar tarkibida ishlab chiqarish tar- 
moqlari ulushi 70 foizdan oshib ketdi. Bu esa, o ‘z navbatida, 
yalpi ichki m ahsulot ishlab chiqarishning real ko'rsatkichlarini 
oshirish sari keng y o ‘l ochdi.
Eng m uhim tarm oqlar bilan bir qatorda ilg‘or, yuksak ilmta- 
lab yuqori ishlab chiqarishlar — avtomobilsozlik, samolyotsozlik, 
qishloq xo‘jaligi mashinasozligi, elektrotexnika sanoati, m a- 
shinasozlik va metallsozlik, shuningdek, iste’mol tovarlari ishlab 
chiqaruvchi yengil va oziq-ovqat sanoati tarmoqlari ham jadal 
rivojlantirilmoqda. N eft-gaz qazib olish va qayta ishlash sanoati, 
rangli metallurgiya, avtomobil sanoatida yaratilayotgan qudratli 
salohiyat butun mamlakatim iz makroiqtisodiy barqarorligi va 
taraqqiyotida m uhim omil b o ‘lmoqda.