1-амалий машғулот

Mevalarni joylash uchun zarur ishchilar sonini hisoblash 
Bajariladigan ishlar 
Kundalik 
ishlanadigan 
mahsulot miqdori, s 
Bir kunlik ishlab 
chiqarish 
miqdori, s 
Zurur ishchilar miqdori 
kundalik 
odam 
jami 
ish 
muddatiga odam 
Tokchalarga terish 
1000 
20 
50 
50 
Navlarga ajratish 
1000 
5 
Yiriklikka ajratish 
1000 
7 
Joylashtirish 
1000 
5 
Yashiklarni yopish 
1000 
20 
Taxlash 
1000 
30 
Belgilash 
1000 
30 
2. Birinchi ishlar bo‟yicha ishchilar aniqlangandan keyin, ular jamlanib umumiy ishchilar miqdori 
aniqlanadi. Shularga yana qo‟shimcha joylashtirish bostirmasi mudiri, katta joylashtiruvchi, torozibon, 
farrosh va qorovul ko‟shiladi. 
4-vazifa
. 1000 tonna olmani joylashtirish uchun zarur miq-dordagi kuti va boshqa materiallarni 
aniqlang. Buning uchun quyi-dagi 4-jadvalda bir yashik uchun sarflanadigan materiallar beril-gan bo‟lib, 
talabalar 1000 t yoki o‟qituvchi ko‟rsatmasi bo‟yicha boshqa miqdordagi mevaga zarur materiallar va 
yashiklar sonini hisoblab jadvalning keyingi ustunlarini to‟ldiradi: 
Xo‟jaliklarda ishni rejaga binoan olib borishga asoslangan. Kerakli idish va materiallarni keltirish, 
asbob-uskunalarni hisoblab qo‟yish, meva tashish uchun transport vositalarini belgilash, hosilni yig‟ib 
olish va sotish uchun ishchi kuchi va mutaxassislarga bo‟lgan talabni aniqlash uchun etishtirilgan hosilni 
oldindan chamalab chiqish ham taqozo etiladi. 
17-jadval 
Mevalarni joylashtirish uchun zarur qutilar miqdorini hisoblash 
Yashik va materiallar 
nomi 
Bir 
yashikka 
sarflanadigan miqdor 
Joylashtiriladigan 
yashiklar miqdori, dona 
Materiallarning 
umumiy sarfi 
Yashik hajmi 25 kg 
- 
Meva payraxasi, g 
200 
O‟rash qog‟ozi, g 
300 
Mix, g 
100 
Yorliq, dona 
1 
Meva va uzumlar tez buziladigan mahsulotlar bo‟lib, uzoq turib qolganda hosilning ta‟mi buziladi. 
Mevalarning biologik xususiyat-lari ularni qisqa vaqt ichida yig‟ib olishni talab qiladi. Shuning uchun, 
mevalarni yig‟ishdan oldin puxta tayyorgarlik ko‟rish zarur. 
Qosil qo‟lda teriladi. Daraxtlarni silkitib, qoqib tushirish qat‟iy man etiladi. Bandi bilan birga teriladi. 
Urug‟li mevalarni terishda mevaning pastki tomonidan ko‟rsatgich barmoq bilan meva bandining 
shoxchasiga tutashgan joyini ushlab, so‟ngra ikkinchi qo‟l bilan shoxcha mahkam ushlanadi va bandini 
barmoq bilan salgina bosib, hosil shoxchadan engil ajraladi. 
Danaklilarni terishda bir qo‟l bilan meva uziladi. Qosilni avval erga to‟kilganlari, so‟ngra pastki 
shoxdagilar teriladi. Terish asta-sekin daraxtning yuqori shoxlariga qarab ko‟chadi.
Hosilni joylash. Mevalar o‟z idishiga to‟g‟ri qatorlab, to‟rt-burchak usulida, diagonal shaklida va 
to‟kma holda joylanadi. 
Saralash va joylash. Bu ishlar mevalarni tovar holatga keltirishdagi asosiy ishlar hisoblanadi. Ular 
dalada – ochiq erda, bostirma ostida yoki omborxona hovlisi va maxsus ajratilgan xonalarda amalga 
oshiriladi. Saralash va joylash mas‟uliyatli ishlardan biri bo‟lib, mevalarning uzoq va sifatli saqlanishi 
bevosita mana shu tadbirga bog‟liqdir. 

---

51