Termiz davlat universiteti metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish asoslari

 
Takrorlash uchun savollar. 
1.
Sertifikatlashtirishning tarixini bilasizmi? 
2.
Sertifikat nima? 
3.
Respublikamizda sertifikatlashtirishning eng yuqori rivojlanish davri qaysi 
vaqtlarga to‘g‘ri keladi? 
4.
Sertifikatlashtirishda nechta tomon ishtirok etadi? 
5.
Sertifikatlashtirishning tarixini bilasizmi? 
6.
Sertifikat nima? 
7.
Respublikamizda sertifikatlashtirishning eng yuqori rivojlanish davri qaysi 
vaqtlarga to‘g‘ri keladi? 
8.
Sertifikatlashtirishda nechta tomon ishtirok etadi? 
9.
Respublikamizda nechta sertifikatlashtirish sxemasidan foydalaniladi? 
Boshqa davlatlarda-chi? 
 

---

124 
19-MAVZU . O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING
SERTIFIKATLASHTIRISH IDORALARI. 
Reja 
1.
O‘zbekiston Respublikasida sertifikatlashtirish milliy tizimining yaratilishi 
2.
Sertifikatlashtiriluvchi mahsulot 
3.
Sertifikatlashtirishni meyoriy hujjatlar bilan ta’minlanishi 
4.
Sertifikatlashtiriluvchi mahsulot ishlab chiqarish sharoitlarini tekshirish 
Shu paytga qadar O‘zbekiston Respublikasida standartlashtirish, 
metrologiya va sertifikatlashtirish sohalarida muhim va salmoqli ishlar amalga 
oshirildi va oshirilmoqda. 
O‘zbekiston Respublikasi hududida ishlab chiqilgan meyoriy hujjatlarga 
binoan muvofiqlikni sertifikatlashtirishning asosiy maqsadlari: 
– mahsulot, jarayon va xizmatlarda fuqarolarning hayoti va sog‘ligining 
xavfsizligini ta’minlash, tashqi muhitni asrash, buyum (mollar)ni bir xilligi va 
o‘zaro almashinuvchanligi masalalari, hamda iste’molchini himoya qilish; 
– xalqaro savdoda texnikaviy to‘siqlarni bartaraf qilish, mollar 
(buyumlar, jarayon va xizmatlar)ni raqobatdoshlik qobiliyatini oshirishdan 
iborat. 
Sertifikatlashtirish milliy tizimining tashkiliy to’zilishi quyidagicha (11.2 – 
rasm): 
– O‘zbekiston Respublikasining sertifikatlashtirish boyicha milliy idorasi; 
– bir xil mahsulotni sertifikatlashtirish boyicha idora; 
– bir xil mahsulotni, sifat tizimini va ishlab chiqarishlarni 
sertifikatlashtirish boyicha akkreditlangan idoralar; 
– akkreditlangan sinov laboratoriyalari. 
Vazirlar mahkamasining qaroriga binoan sertifikatlashtirish milliy idorasi 
qilib, O‘zbekiston standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish agentligu 
(O‘zstandart Agentligi) belgilangan. 
O‘zstandart Agentligiga qarashli turli soha va tarmoqlarni o‘z ichiga olgan, 
bir xil nomdagi bo‘limlar ham bor. Bularga standartlar va mahsulotni 
sertifikatlashtirish boyicha davlat nazorati va o‘lchash vositalarini davlat 
qiyoslovidan o‘tkazish va attestatlash sohaviy bo‘limlari kiradi. 
Standartlar va mahsulotni sertifikatlashtirish boyicha davlat nazorati 
sohaviy bo‘limlar: og‘ir sanoat, mashinasozlik, yengil sanoat, mahalliy sanoat 
hamda agrosanoat kompleksi doirasida o‘z faoliyatini amalga oshiradi. 
O‘lchash vositalarini davlat qiyoslovidan o‘tkazish va attestatlash tarmoq 
bo‘limlari esa massalar, radiotexnika, ionli nurlanish, geometrik, mexanik, 
elektrik, magnitli, bosim, sarflanish, haroratli hamda fizik – kimyoviy 
kattaliklarni qiyoslovdan o‘tkazadi.
O‘zstandart Agentligining ilmiy – uslubiy markazi etib O‘zbekiston 
standartlashtirish, metrologiya, sertifikatlashtirish va mahsulot sifatini boshqarish 
sohalaridagi tadqiqot va mutaxassislar tayyorlash instituti – O‘zTMTI 
tayinlangan.
Sertifikatlashtirish milliy idorasi quyidagi asosiy yunalishlar boyicha o‘z 
faoliyatini amalga oshirmoqda: 

---

125 
– Respublikada sertifikatlashtirishni qo‘llash va takomillashtirishning 
umumiy siyosatini ishlab chiqish, qonun chiqaruvchi va ijro etuvchi tegishli 
davlat idoralari bilan aloqalarni o‘rnatish; 
– sertifikatlashtirish masalalari boyicha boshqa mamlakat va xalqaro 
tashkilotlarning vakillari bilan o‘zaro kelishilgan asosda aloqalarni o‘rnatish, 
kerak bo‘lsa, bu tashkilotlar faoliyatida O‘zbekiston Respublikasining 
qatnashishini ta’minlash; 
– sertifikatlashtirishda yagona qoida va ish tartiblarini belgilash. 
Vazirlar Mahkamasi qarorini bajarish yo‘lida O‘zstandart Agentligi 
o‘zining viloyat markazlarini (SMSXM) to’zib, ularning ishlariga har taraflama 
kumak ko‘rsatmoqda. 1993 yilning 28 dekabrdan boshlab