Mavzu: Globallashuv va integratsiya jarayonlarining umumiy iqtisodiy texnologiyalari
Yüklə 0,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Iqtisodiy ittifoq
. Mazkur shakl ishtirokchidan yuqorida ta’kid- langan ziddiyatlarning mamlakatlar yuritayotgan iqtisodiy siyosatning turli sohalarida 17 kelishish yo‘li bilan bartaraf etilishini ko'zda tutadi. Yel doirasida yagona qishloq xo‘jaligi siyosati, kelishilgan sanoat, energetika, transport, mintaqaviy, ijtimoiy, ilmiy-texnik siyosat yuritilishi, bunga yorqin misoldir. Shunga e’tibor qaratishimiz kerakki, iqtisodiy siyosat borasida kelishuv jarayoni muayyan darajaga yetgach, u o‘z mantig‘iga bo‘ysuna boshlaydi va agar mamlakat o'z iqtisodiyotining yuqori darajadagi ochiqligi bilan tavsiflansa, yanada keng doiradagi masalalami qamrab olgan yaqin bogiiqlikni talab etadi. Mazkur jarayon majmuaviy va yanada murakkab shakl iqtisodiy va valyuta ittifoqi doirasida o‘zining muayyan mantiqiy yakuniga yetishi mumkin. Valyuta ittifoqi yagona markaziy bankning tashkil etilishi, yagona valyutaning joriy etilishini o‘z ichiga olgan yagona mintaqaviy valyuta tizimini yaratishdir. Bunda yagona valyuta-kredit va muvofiqlashtirilgan mikroiqtisodiy siyosat borasida kelishuvlar qaror topishi ta’minlanadi. To‘liq iqtisodiy va siyosiy integratsiya. Mazkur holatda yagona bozor makonini yaxlit iqtisodiy va siyosiy tuzilmaga aylantirish haqida so‘z boradi. Bu nafaqat kelishuv, balki bitta shaklga keltirilgan, deyarli yagona iqtisodiy siyosat, qonunchilik bazasini to‘liq birasosga keltirishni ko‘zda tutadi.Bu bosqichda xalqaro iqtisodiy va siyosiy munosabatlaming yangi ko‘p millatli sub’ekti paydo bo‘ladi yoki asta- sekin shakllanadi, yagona federativ yoki konfederativ davlatni qaror toptirishga boigan hatti-harakatlar sodir bo‘iadi. Integratsiyaning eng past darajasidan (shaklidan) uning yuqori pog‘onasiga o‘tish jarayoni iqtisodiy rivojlanishning integratsiya bos- qichidir. Bosqichlar davomiyligi ham ichki va tashqi iqtisodiy, ham siyosiy mazmundagj xilma-xil omillaming yaxJit majmuasi bilan aniqlanadi. Bir qator iqtisodchilar (Dj.Mid, G.Myurdal, R.Lipse, Dj.Vayner va- boshqalar) tomonidan rivojlantirilgan B.Balassa konsepsiyasi o‘z raohiyatiga ko‘ra integratsiyaning oddiv shaklidan murakkab shak- ligacha boMgan yo‘lni to‘liq bosib o‘tgan Yevropa Ittifoqida mintaqaviy integratsion siyosatning nazariy asosi hisoblanadi. |