O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi jalilova s. X., G`Ayibova n. A

etiologik tashhis
qo`yish bo`lib, bunda shaxsning muayyan xususiatlari va belgilarning 
mavjudligi hisobga olinib qolmay, balki ularni keltirib chiqaruvchi sabablar ham 
inobatga olinadi. 

---

32 
Ehg yuqori bosqich – 
tipologik bosqich
hisoblanadi. Bunda qo`lga 
kiritilgan ma`lumotlarning shaxs tuzilishidagi o`rni va ahaniyati belgilanadi. 
Masalan, 1.Simptomatik diagnoz: “Diqqat etishmovchiligi sindromi va 
giperaktivlik” 
2.Etiologik diagnoz: “Genetik hamda ijtimoiy-psixologik omillar (prenatal, 
postnatal rivojlanishda – bolaning muddatdan oldin tug`ilishi; toksikoz va 
infektciyalar ta`siri; toksik, zaharli moddalar ta`siri; MNT ining buzilishi; 
gipoksiya va anoksiya, y`ani vaznning haddan ortiq yoki kam bo`lishi; ota-
onalar o`rtasidagi emotsional murakkabliklar; moddiy sharoitlarning og`irligi; 
psixik deprivatsiya; o`zlashtirmaslik va hokazolar) ta`sirida kelib chiqqan diqqat 
etishmovchiligi sindromi va giperaktivlik”. 
Yuqorida 
bildirilgan 
mulohazalarga 
tayanib 
aytish 
mumkinki, 
psixodiagnostik ishlarni tashkil etishda psixolog bir qancha talablarga amal 
qilishi lozim: 
Birinchidan
, psixolog differentsial psixometriyaning asoslarini va 
psixologik adabiyotlarni tahlil etish metodlarini, umumiy nazariy- metodologik 
tamoyillarni amaliy qo’llashni bilishi va uddalashi lozim. 
Ikkinchidan,
axborot ma’lumotlar bankini va test vositalari bankini 
yaratishi zarur. 
Uchinchidan,
psixodiagnostik tekshiruvlar o’tkazuvchi psixolog test 
ma’lumotlari asosida qabul qiladigan qarori, qo’llanilgan metodikaning 
validligini va tashxisning zaruriy ishonchlilik darajasini ta’minlash uchun 
mas’ul. 
To’rtinchidan,
psixolog psixodiagnostikaning kompleks metodikasini 
ishlab chiqishda diagnostikaning yuqori samaradorligiga asoslanishi, tegishli 
sohada qo’llaniladigan usullarni takomillashtirish bo’yicha ilmiy tadqiqot ishlari 
olib borishi kerak. 
Beshinchidan,
diagnostik ish jarayonida psixodiagnostik metodikalarni 
standartlashtirish talablariga rioya etishi, olingan ma’lumotlarni qayta ishlashi 
va talqin qilishi kerak. 

---

33 
Oltinchidan,
psixologdan metodik vositalardan to’g’ri foydalanish, 
psixologik axborotlarning konfidentsialligini ta’minlash, shunidek kasbiy 
yo’nalishdagi fanlarni o’rganish, ishlab chiqarish ta’limi bo’yicha o’tkazilgan 
amaliy ishlar (ayniqsa, yuqori kurslarda) o’quvchilarning umumta’lim fanlari 
bo’yicha olgan bilimlarini mustahkamlaydi, ularni to’ldiradi va chuqurlashtiradi. 
O’quvchilarga o’rganilgan fanlarning amalda qanchalik foydali ekani, ishlab 
chiqarish sohalarining rivojlanishiga, va albatta, qishloq xo’jaligi sohasi 
bo’yicha kichik mutaxassislar faoliyati samaradorligiga ta’siri ishonchli va 
yorqin misollar asosida ko’rsatib beriladi.