O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi jalilova s. X., G`Ayibova n. A

 
S.A.BUDASSINING “O’ZINI O’ZI BAHOLASH” METODIKASI 
S.A.Budassining o‘z-o‘ziga baho berish koeffitsentini aniqlash metodikasi 
shaxsning o‘z-o‘ziga beradigan bahosini sifatiy tadqiq qilish imkonini beradi. 
Sinaluvchiga quyidagicha ko‘rsatma beriladi: “Sizga keltirilgan 48 ta shaxs 
sifatlarini ifodalovchi so‘zlardan o‘ziningiz uchun etalon 20 tasini ketma-
ketlikda belgilang. Samimiy bo‘ling. Tanlagan sifatlar ichida salbiy sifatlar ham 
bo‘lishi tabiiy”. 
1. Pokizalik
17. Engiltaklik 
33. Maydakashlik
2. Beg‘amlik 
18. Sustkashlik
34. SHodonlik 
3. Mulohazalik
19. Hayolparastlik
35. Laqmalik 
4.Zehnlilik 
20. Gumonsirash 
36. Sermulohazalik
5. Jahli tezlik
21. O‘ch olishlik 
37. O‘zini tanqid qila 
olishlik
6. Mag‘rurlik
22. Qat’iyatlilik 
38. O‘zini tuta olishlik
7. Qo‘pollik 
23. O‘z so‘zida turadigan 39. Haqaqiqatgo‘ylik 
8. Odamiylik 
24. Nozik didlilik 
40. Ko‘ngilchanlik 
9. Mehribonlik 
25.Jur’atsizlik
41. Uyatchanlik 
10. Hayotni sevuvchi
26. O‘zini tuta olmaslik 42. Harakatchanlik 
11. G‘amxo‘rlik 
27. Yoqimlilik 
43. Mehnatsevarlik
12. Xasadgo‘ylik 
28. Xafa bo‘luvchi 
44. Qo‘rqoqlik 
13.Tortinchoqlik 
29. Ehtiyotkorlik 
45. O‘jarlik 

---

199 
14. Kek saqlash
30. Tashabbuskor 
46. Beriluvchanlik 
15. Samimiylik 
31. Shubhalanuvchanlik 
47. Takabburlik
16. Injiqlik
32. Prinsipiallik
48. Egoizm
Sinaluvchi tanlab olgan sifatlarni, o‘zida qay darajada mavjudligiga 
ko‘ra, qaysi sifat past darajada mavjud deb hisoblasa 1chi o‘ringa, eng 
ko‘p deb hisoblangan sifat 20 o‘rinda bo‘ladi. Sifatlar quyidan yuqoriga 
qarab yoziladi. (Masalan: eng ko‘p bor deb bilingan sifat 20 o‘rinda, 
keyingisi 19 va hokazo.) 
Keyingi topshiriq esa, tanlab olingan sifatlarning yoqimlilik 
darajasiga ko‘ra, 20 dan past daraja bo‘yicha terib chiqiladi. Bu erda ham 
keltirilgan sifatlar orasidagi farq aniqlanadi.
Shaxsning o‘z-o‘ziga bahosini qay darajada ekanligi quyidagi 
formula orqali topiladi. 
Bu erda: n-ranglar soni – 20 ta) 
d- darajalar (o‘rinlardagi farq) 
Σ d
2-
darajalarning miqdoriy farqlari kvadratlarining yig‘indisi 
Agar Q=0,5 bo‘lsa, o‘z-o‘ziga bahosi normada ekanligini bildiradi. 
Q=0,5-0,85 gacha sinaluvchining o‘z kuchi, imkoniyatlariga bahosining 
yuqoriroqligi, va o‘ziga ishonchning ko‘pligidan dalolat beradi. 
Q= +1 ga juda ham yaqin bo‘lsa, bunday odamlar o‘zlarini juda yuqori 
baholashadi. Ularda o‘ziga ortiqcha ishonch mavjud bo‘lib, o‘z-o‘zini tanqid 
qilish yo‘q hisobi. 
Q= 0,5 dan kichik. O‘z-o‘zini baholash normadan juda ham sezilarli 
bo‘lmagan past daraja. 
Q= 0,5 dan -1gacha bo‘lsa past, o‘z-o‘zini baholashning pastligi, sabablari
ham turlicha bo‘lishi mumkin. 

---

200