Investitsiya loyihalari tahlili

2.4. Loyiha m uhiti
Loyiha m uhiti tashqi va ichki m uhitlarga b o ’linadi. Tashqi muhitni 
korxona doirasida o ’zgartirib yoki boshqarib b o ’lmaydi. SHuning uchun 
tashqi m uhitdan kelib chiqib samarali ichki m uhitni yaratish va raqobat 
qilio’ zarur b o ’ladi. K orxonaning loyihaga ta ’sirini y a’ni loyihaning ichki 
muhiti om illarini k o ’rib chiqamiz.
K orxona rahbariyati - loyihaning maqsadi va asosiy talablarini 
aniqlashning 
bosh 
manbai 
hisoblanadi. 
K orxonaning 
rivojlanish 
strategiyasidan 
kelib 
chiqib, 
rahbariyat 
m utaxassislam ing 
alohida 
talablarini 
um um lashtiradi. 
Bunga rahbariyatning maxsus talablari 
qo ’shiladi, loyihani am alga oirish talabi, bo ’linmalar va korxona 
m utaxassislari va h. tom onidan loyihaning m aqsad va talablarini
29

---

to ’g ’rilash (korrektirovka) tartibi va uslubiyati.
M oliya sohasi - m ahsulotni seriyali ishlab chiqarish va loyiha 
harajatlarini qoplash uchun kalkulyatsiyalar hisobi bilan loyihaning 
byudjet doirasini ham da loyihani m oliyalashtirish usullari va m anbalarini 
aniqlaydi.
Sotish sohasi - loyihaning m uhim talab va shartlarini tashkil qiladi, 
bu esa sotish bozorlari va sotib oluvchilam i qarorlari bilan aniqlanadigan, 
raqobatchilarning m avjudligi va harajatlar bilan bog’liq.
Tayyorlash sohasi - ishlab chiqarish vositalari bozori bilan bog’liq 
va o ’zining m axsus talablarini oldinga suradi, masalan: texnologiya va 
uskunalardan foydalanish b o ’yicha tavsiyalar, turib qolgan ishlab chiqarish 
m aydonlarini ishga tushirish talabi, m a’lum texnologik jarayonlardan voz 
kechish, ishlab chiqarish vositalari bozori im koniyatlarining loyiha 
talablariga m os kelishi va hakazo.
M oddiy ta ’minot sohasi - xom ashyo va yarim tayyor m ahsulotlar 
bozori bilan bog’liq va m aqbul narxlarda xom ashyo, m aterial va 
uskunalar bilan ta ’m inlash im koniyatidan kelib chiqib, loyihaga o ’zining 
talablarini q o ’yadi.
Infrastruktura sohasi - turli xizm atlar bozori bilan bog’liq va 
loyihaga v a uning ta ’m inotiga o’z talablarini qo’yadi. Bunga, reklamaga, 
transportga, aloqa telekom m unikatsiyaga, inform atsion va boshqa tur 
ta ’m inotga b o ’lgan talablar kiritiladi.
Ishlab chiqarish chiqindilaridan foydalanish va ulardan foydalanish 
sohasi - a tro f m uhit him oyasi xizm ati va talablari ham da ishlab chiqarish 
chiqindilaridan oqilona foydalanish bilan b o g ’liq.
K orxonaning boshqa b o ’linmalari tom onidan ham boshqa talablar 
ham b o ’lishi mumkin.
Loyiha rahbari, uning jam oasi va loyiha m enejmenti va vazifalariga 
quyidagilar kiradi: loyihaga b o ’lgan jam i talablam i yig ’ish; barcha 
aloqador qatnashchilar loyiha m a’lum otlari bilan ta ’minlash; talablam i 
qondirish im koniyatlari va darajasini aniqlash; loyiha talablari va ularning 
o ’zgarishlari to ’g ’risida m a’lum otlam i y ig ’ish shakli va k o ’lamini 
aniqlash; 
loyiha 
muhiti 
dinam ikasi 
bashoratining 
shakllanishi; 
prioritetlam i baholash m e’yorlari va talablar ierarxiyasining shakllanishi;
30

---

bajarish uchun m ajburiylarda «m ayda istaklar»gacha.
K orxona muhiti loyihaga korxona ichidan bevosita katta ta ’sir 
ko’rsatadi. T ashqi om illam ing ham loyihaga ta ’siri katta: