‘z b e k is t n r espu blik asi o L iy va ‘rta m axsus ta’ L i m vazirlig I

I q tis o d iy
ta r b iy a
o ‘q u v c h ila r d a
ilm iy
d u n y o q a r a s h n i
shakllantirishning tarkibiy qism i. 
0 ‘zbekiston R esp u b lik asid a, b o z o r
m u n o s a b a t l a r i s h a k l l a n a y o t g a n s h a r o i t d a o ‘q u v c h i l a r g a i q t is o d i y
bilim larn i berish va ularda iqtisodiy faoliyatni y urita olish k o ‘n ik m a , 
m a la k a la rn i shakllantirish o ‘ziga xos a h a m iy a t kasb etadi.
Iqtisodiy tarbiva — o ‘quvchilarga iqtisodiy b ilim larni b erish , u lard a 
iqtisodiy faoliyat (oila budjetini s h a k lla n tirish , oila x o ‘ja ligini y uritish, 
m a v j u d m o d d i y b o y l i k l a r n i a s r a s h , k o ‘p a y t i r i s h , s a v d o - s o t i q
m u n o s a b a t l a r in i t o ‘g ‘ri tash k il e tis h va h o k a z o l a r ) n i ta s h k il etish
k o ‘n i k m a va m alak a la rin i s h a k l l a n t i r i s h d a n iborat b o 'l i b , ijtim o iy
ta rb iy a n in g m u h im tarkibiy q is m i san a la d i.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Iqtisodiy tarbiya t a ’lim muassasalarida yo‘lga q o ‘yilayotgan iqtisodiy 
t a ’lim bilan c h a m b a rch a s h olda olib boriladi. Iqtisodiy tarbiyani tashkil 
etishda oila, t a ’lim muassasasi va jam oatch ilik o ‘rtasidagi m u s ta h k a m
ham k o rlik k a tayanish ijobiy natijalarni kafolatlaydi.
Iqtisodiy tarbiyani tashkil etish jarayonida quyidagi vazifalar amalga 
oshiriladi:
— o ‘quvchilarga iqtisodiy bilim asoslari (iqtisod, oila x o ‘jaligini 
yuritish va boshqarish, ishlab chiqarish jara y o n in i tashkil etish, ishlab 
ch iq arish n i moliyalashtirish, kapital, tadbirkor, tadbirkorlik faoliyati, 
kichik va o ‘rta biznes, ijara, s h a r tn o m a la r va u larni tuzish, banklar, 
b a n k operatsiyalari, budjetni shakllantirish, d a r o m a d , b an k ro t, biznes- 
re ja va b o s h q a l a r ) b o r a s i d a c h u q u r b i l i m l a r b e r i s h va u l a r n i
takom illashtirish;
— o ‘quvchilarda iqtisodiy ong va tafakkur, xususan, mavjud m oddiy 
boyliklarga nisbatan o q ilo n a m u n o sab atn i tarbiyalash;
— u l a r d a m u a y y a n kasbiy yoki ishlab c h i q a r is h k o ‘n ik m a va 
m alak a la rin i shakllantirish;
— ularni iqtisodiy ishlab chiqarish jara yoniga faol jalb etish;
— o ‘quvch ilard a tadbirkorlik faoliyatini tashkil etishga nisbatan 
ehtiyoj va layoqatni yuzaga keltirish;
— u l a r t o m o n id a n t o r d o ira d a b o ‘lsada ta d b irkorlik faoliyatining 
y o ‘lga q o ‘yilishiga erishish.
Iqtisodiy m avzulardagi suhbat. b a h s - m u n o z a ra . h a m d a treninglar. 
i s h l a b c h i q a r i s h ilg‘o r l a r i b i l a n u c h r a s h u v l a r . is h la b c h i q a r i s h
k orxona la riga uvushtiriluvchi ekskursivalar. tadbirkorlik voki m uayyan 
kasbiy faoliyatni tashkil etish k o ‘nikmalarini shakllantiruvchi ishchanlik 
o ‘v i n l a r i . o ‘q u v c h i l a r n i n g i s h l a b c h i q a r i s h b o r a s i d a g i iio d iv
q o b iliv a tla rin i n a m o v is h etishga im k o n beru v ch i k o ‘rik -tan lo v lar. 
u l a r n i n g iq tis o d iy t a f a k k u r i n i o ‘stiru v ch i iq tis o d iy v o ‘n a lis h d a g i 
ko n fe ren siv a. s e m in a r va m u n o z a ra la rn i tashkil etish iqtisodiy tarbiya 
s a m arad o rlig in i t a ’m inlaydi.
0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A .K arim ov «Xalqimizning 
y o ‘li — mustaqillik, ozodlik va tu b islohotlar y o ‘lidir» nom li asarida 
q u y id a g ila rn i bay o n etadi: « B o z o r m u n o s a b a tla r ig a o ‘tish davrida 
o ‘q u v c h i l a r g a iqtiso d iy b ilim la r n i, m a rk e tin g , m e n e jm e n t, biznes 
sohasida bizning iqtisodiy rivojlanishimizda bu tu shunchala m ig mohiyati 
va roli b orasida k o ‘proq bilim berishim iz m aq sad g a m uvofiqdir», — 
d e y a t a ’kidlagan edi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Iqtisodiy so h a d a amalga oshirilayotgan islohotlarni sam arali tashkil 
etish u n i n g ilmiy asoslarini ishlab chiq ish n i ta q o z o etadi. 0 ‘zbe k isto n
R espublikasi Prezidenti I.A .K arim ov asarlarida respublika iqtisodiy 
ta ra q q iy o tin in g asosiy y o ‘nalishlari, om illari h a m d a tam oyillari batafsil 
k o ‘rsatib o ‘tilgan. M uallif b o z o r m u n o sa b a tla rin i sh a k lla n tirish n in g
quyidagi tam oyillariga alohida u rg ‘u beradi:
1. Iq tisodiyotning har q a n d a y siyosiy m a fk u r a la rd a n o z o d qilish 
asosida ijtimoiy barqarorlikni t a ’m i n l a s h 1.
2. Iqtisodiyotni, moliyaviy a h v o ln i b a rqarorla shtirish — iqtisodiy 
islohotlarni am alga oshirishning m u h i m s h a rti2.
3. B o z o r iqtisodiyotiga o 'tishda xalqning tu b m anfaatlarini k o ‘zlash, 
d a v l a t n i n g iq tisodiy islo h o tlarn i a m a l g a oshirish ta s h k i l o tc h i s i va 
yetakchisi b o ‘Iishi3.
4. Pul siyosatini olib borishda m ustaq il boMish, v a lu ta za xiralarini 
boyitish4.
5. Iqtisodiy islohotlarni a m a lg a o sh irish d a q o n u n ustuvorligiga 
erishish, iqtisodiy faoliyat, tadbirkorlik va m eh n at qilish erkinligi, b a rc h a
m ulk sh akllarining teng huquqliligi va h u q u q iy ji h a t d a n b a b - b a r a v a r
m u h o fa z a etilishi5.
6
. B o z o r m unosabatlari s h a r o itid a a h o lin i ijtimoiy h i m o y a l a s h 6.
7. Iqtisodiy islohotlarning b o s q ic h m a -b o s q ic h , ev o lu tsio n t a r z d a
am alg a oshirilishi7.
Iqtisodiy tarbiyani uzluksiz am a lg a oshirishda t a ’lim m uassasalarida 
d a r s va d a r s d a n t a s h q a r i s h a r o i t l a r , s h u n i n g d e k , o i l a d a a m a l g a
oshirilayotgan harakatlar m uhim aha m iya tga ega. Iqtisodiy m a z m u n d a g i 
suhbatlar, uchrashuvlar, ekskursiyalar, t o ‘garaklar ko'r in ish id ag i a m a liy
ta d b irk o rlik faoliyati (u yoki bu h u n a r y o ‘nalishidagi ijodiy ish la r)n i 
tashkil etish o ‘quvchilarda iqtisodiy tafa k k u rn in g shakllanishiga y o r d a m
beradi.
1 K arim o v I.A. 0 ‘zb ek isto n iqtisodiy s iy o sa tin in g u stu v o r y o ‘n alish la ri. — T o s h k e n t, 
0 ‘zb ek isto n , 1993. — 5 -bet.
2 O 's h a asa r, 7 -bet.
' K a rim o v I.A . B izdan o zo d va obod V a ta n q o lsin . — Т ., 0 ‘z b e k isto n , 1994. — 5 -b e t.
4 K arim o v I.A. O 'z b e k isto n iqtisodiy s iy o sa tin in g u stu v o r y o ‘n alish la ri. — T o s h k e n t, 
0 ‘z b e k isto n , 1993. - 4 8 -4 9 -b etlar.
5 K a rim o v I.A. B izdan o zo d va obod V atan q o lsin . — T o s h k e n t, O 'z b e k is to n , 1994. — 
2 7 1 -2 7 3 -b etlar.
6
K a rim o v I.A . B uyuk kelajagim izning h u q u q iy k afo lati. — T o s h k e n t, S h a rq n a s h riy o t- 
m atb aa k o n se rn i B osh tah ririy ati, 1993, - 15-bet.
7 K a rim o v I.A. B izdan ozo d va obod V a ta n q o lsin . — Т ., O 'z b e k is to n , 1994. 2 7 3 -b e tla r.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---