227
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
ALIŞKANLIKLARIMIZ
“Hamama giren terler”
HAMAM
Hamam
kelimesi; “Hamma” Arapça’da ısıtmak, İbranice’de sıcak olmak anlamına
gelir. Günümüz Türkçesinde hamam; yıkanılan yer, banyo anlamında kullanılmaktadır.
Dünyâdaki
en ünlü hamamlar Roma, Fin, Türk ve Rus hamamlarıdır. Arkeolojik
araştırmalar, Gazze’de 5000 yıllık bir banyo geçmişi olduğunu ortaya koyuyor. İlk bilinen
banyo küvetleri, Girit’teki Minos Uygarlığı dönemine aittir. M.Ö. 1700 civarında efsanevî
228
Kral Minos için yapılmış olan bu küvetler, muhteşem Knossos Sarayı’nda bulunmaktadır
ve bugünkü modern küvet ölçülerindedir. En etkileyici olan tarafları
ise bu kraliyet
küvetlerine bağlı su tesisatıdır. Bugüne kadar bulunan en eski hamam, Asur kralı Agad
Nirari’nin saray kalıntılarındaki hamamdır.
Romalılarda hemen hemen her evde
bir banyo mevcutmuş. Roma hamamlarında, yer
döşemesinin altından ve duvarların içinden geçerek sıcaklığın binâya dağılımını sağlayan,
“hipokaust” (Cehennemlik) denen bir ısıtma sistemi bulunuyormuş. Böylece binâda etkili
ve kalıcı bir sıcaklık sağlanabiliyormuş. M.S. V. yüzyılda Roma İmparatorluğu çökünce
banyo yapma alışkanlığı diğer uygarlıklarda kalkmış. Avrupa kıtası bu çöküş ile beraber
alışkanlığı yavaş yavaş terk etmiş. Târihî belgelere göre İngiltere’de Kraliçe Viktoria tahta
çıktığında 1837 yılında bile İngiliz sarayında banyo yokmuş. Kastilya Kraliçesi İsabella
yaşamında sâdece iki defa banyo yapmış olmakla övünürmüş; doğumunda ve evliliğinden
önce. Philadelphia’da bir dönem, bir ay içerisinde birden fazla banyo yapan kişiler hapse
bile atılmış.
T
ürk kültüründe hamamın yeri çok özeldir. Savaşlardan önce askerlerin yıkanıp
-
Dostları ilə paylaş: