Pedagogika va ijtimoiy pedagogika mezonlari- fanning bilimlar tizimi uning
tushunchalari va mezonlarida aks ‘tadi. Tushunchalar – mavjud dunyoni idrok ‘tish jarayonidagi
aks ‘tishi shakllaridan biri. Har qanday fan rivojlanishi jarayonida tushunchalar fan mezoniga
birlashadi, kengayadi va qayta hosil qilinadi. Mezonlar yanada umumiy, fundamental “asliy” deb
atalmish tushunchalarni bildiradi. Bu tushunchalardan mazkur fanda ishlatiladigan qolgan
tushunchalar hosil bo‘ladi.
•
Oxirgi yillarda pedagogikada farqlanish jarayoni kuchaydi. Ko‘pgina yangi ilmiy sohalar
yuzaga keldi, bular soniga ijtimoiy pedagogika ham kiradi. Pedagogikaning har bir yangi ilmiy
sohasi o‘ziga xos xususiyatlarga ‘ga. Bu xususiyatlar uning mezon va tushunchalari tizimida o‘z
aksini topadi.
•
Ijtimoiy pedagogika mezonlarini ko‘rib chiqishda avval biz pedagogika mezonlarini
ajratamiz. U (pedagogika) boshqa fanlardan nimani o‘zlashtirganini, qaysi mezonlar asl o‘ziniki
‘kanligini ko‘rib chiqamiz. So‘ng u boshqa fanlardan nimani o‘zlashtirganini va qaysi
tushunchalar o‘zinikiligini bilish uchun pedagogika mezonlarini ijtimoiy pedagogikaga
loyihalashtiramiz.
•
Ma’lumki, pedagogika boshqa fanlar tushunchalarini o‘zlashtiradi va ulardan keng
foydalanadi, masalan, “shaxs”, “rivojlanish”, “faoliyat”, “sotsializatsiya (ijtimoiylashuv)”,
“jamiyat”. Uning asl mezonlari “tarbiya”, “ta’lim” va “o‘qitish” hisoblanadi. Hozirgi kunda
shuningdek, umumqabul qilingan “pedagogik faoliyat” mezoni ham kiradi.
•
Ijtimoiy pedagogika mezonlariga “ijtimoiy pedagogik faoliyat”, “ijtimoiy ta’lim” va
“ijtimoiy tarbiya” kiradi.
Pedagogika Ijtimoiy pedagogika O‘zlashtirilgan Asl o‘zlashtirilgan Asl Ta’lim o‘qitish
tarbiya
Ta’lim o‘qitish tarbiya
ijtimoiy
o‘qitish ijtimoiy
tarbiya
Bolalar (bola) shaxs
rivojlanish, faoliyat
Pedagogik
faoliyat
Bola (bolalar) shaxs
rivojlanish, faoliyat
Ijtimoiy
pedagogik
faoliyat
Ijtimoiylashuv
Jamiyat sotsium ijtimoiy
institut ijtimoiylashuv,
ijtimoiy moslashuv, ijtimoiy
tiklanish
