146
Mazkur shaxslar tashkilot tepasida kuchli etikaga oid tushuncha xukum
surishi, bu ma’naviyat korporativ madaniyatga shu jumladan firibgarlik riskini
boshqarish samarali dasturiga ham kirib borishi kerakligini tan olishi lozim.
Mazkur shaxslar moliyaviy xisobotni tayyorlash va baholashda
xolisonalikni kuchaytiruvchi kasbiy tanqidiy yondoshuvni amalga oshirishi lozim.
Mazkur shaxslar moliyaviy xisobotni
tayyorlash jarayoniga jalb
etilganlar o’rtasida kuchli muloqat nixoyatda muhim ekanligini esda tutishi lozim.
Audit standartlari auditorlardan mohirona amalga oshirilgan firibgarliklarni
aniqlashni talab qilish mumkin emasligi to’g’risidagi tushunchani aks etardi. Shu
bilan birga jamoachilik
RSAOV
ko’rsatmasida belgilanganidek auditorlar
quyida ko’rsatilgan ahamiyatli
firibgarliklarni aniqlab, ular to’g’risida ma’lumot
berish kerakligin kutushadi.
Investorlar va jamiyatnining mustaqil auditorlik kompaniyalariga ishonchini
tiklash
RSAOVning
vazifasidir. Shubha yo’qqi, buxgalteriya bilan bog’liq
bo’lgan majoralar va auditdagi nomuvoffiqlar jamiitning auditga bo’lgan
ishonchini ancha susaytirib yubordi. Firibgarlikni aniqlash auditlashtirilgan
moliyaviy xisobot istemolchilarining oqilona kutishini oqlashdir. Jamiyat
firibgarlik natijasida moliyaviy ma’lumot jiddiy ravishda o’zgarmaganligini kutadi
va u nga ishonch bilan qaraydi. Agar mustaqil auditor xech qanday kafolat bermasa
bunday hisobot jamiiyat uchun o’z ahamiyatini yo’qotadi.
Auditorlarga iste’molchilar tomonidan
yuborilgan xatning mazmuni
tushunarli: auditorlar firibgarlikni aniqlash uchun mas’liyatni o’z zimmasiga olishi
va moliyaviy xisobotda ahamiyatli firibgarlik unsurlari yo’q ekanligi to’g’risida
ishonchga kafolat berishi kerak.
Auditning kasbiy standartlari firibgarlik natijasida yuzaga kelgan jiddiy
noto’g’riliklarni aniqlavchi auditni rejalashtirish va amalga oshirishni auditordan
talab qiladi. Bu talabning bir qismi sifatida auditorlar
auditni aqliy xujumdan
boshlashi lozim. Bu xarakat firibgarlik tashkilot faoliyatining qaysi jihatlari bilan
147
bog’liq ekanligi to’g’risida ma’lumot berishi mumkmin. Auditorolar shuningdek
Audit bo’yicha qo’mita va firibgarlik riskini boshqarish bo’yicha boshqaruv bilan
aloqa qilib turishi lozim. Auditor tashkilotning firibgarlikka moyilligiga munosabat
bildiruvchi auditni rejalashtirishi lozim. Quyidagi
boblarda auditning turli
bosqichlarida sodir bo’lgan firibgarliklarga munosabat bildiruvchi aniq usullarga
to’htalamiz.
Dostları ilə paylaş: