196
А
С
А
а
Н
Н
100
100
.
Kvadrantning aniqlik ko‘rsatkichi, nisbiy xatolikka
teskari proporsional
bo‘ladi:
Nominal aniqlik T
n
=1/
n
;
Haqiqiy aniqlik T
h
=1/
h.
Nisbiy xatolik va aniqlik ko‘rsatkichi shkalaning joyiga bog‘liq:
boshlanishida aniqlik eng kam miqdorda, oxirida esa aniqlik Yuqori bo‘ladi.
Kvadrantning sezgirligi S shkala ko‘rsatkichining
Y chiziqli siljishini
o‘lchayotgan o‘lcham qiymati
X ning o‘zgarish nisbati bo‘yicha aniqlanadi.
Asbobning sezgirligi quyidagicha aniqlanadi:
X
Y
S
.
Chiziqli siljish esa quyidagicha hisoblanadi:
1
n
Y
bu erda:
n - oraliq soni (ko‘pincha 2-3 oraliq), l-bir
oraliqning uzunligi
«S» ko‘pincha mm/g yoki mm/mg da o‘lchanadi.
Tekshirishni o‘tkazish uslubi.
Kvadrantning to‘g‘ri ishlayotganligi
quyidagicha tekshiriladi: ustki holatini tekshirish; sinab ko‘rish; to‘g‘riligi va
ko‘rsatishining bir xilligini tekshirish.
Ustki holatini tekshirish vaqtida kvadrantning
belgilangan konstruktorlik
hujjatlari, uning qolgan qo‘shimcha qismlari bo‘lishi kerak. Undan tashqari,
ko‘rsatkich egilmagan, shkalada qo‘shimcha
chiziqlar chizilmagan va
tirnalmagan bo‘lishi lozim.
Kvadrantni sinab ko‘rish vaqtida ko‘rsatkich uchi bilan shkala oralig‘i 2
mm bo‘lishi shart.
Kvadrantni ishlatishdan oldin qattiq va tekis joyga joylashtirib, undagi
ko‘rsatkichning oxirini shkalaning boshlanishiga to‘g‘ri
kelishi tekshirib
ko‘riladi. Ko‘rsatkich shkalaning boshlanish nuqtasiga to‘g‘ri kelmaslik oralig‘i
0,5 mm dan ko‘p bo‘lmasligi kerak. Uning uchun kvadrant har bir shkalaning
oralig‘ida oltita joyidan tekshirilib ko‘riladi: boshidan, o‘rtasidan va oxiridan.
Tekshirish uchun shayinning o‘ng tomonidagi ilgakka kerakli miqdordagi
Yuk osish bilan olib boriladi.
Kvadrantning ikkinchi oralig‘i birinchi oralig‘i kabi tekshirilib ko‘riladi.
Unda shayinning chap tomondagi ilgagiga kerakli miqdordagi Yuk osilib,
ikkinchi oralig‘ining ko‘rsatkichi tekshiriladi va hokazo.
Kvadrantning asosiy oraliq xatoligi
1 shkala oralig‘idan ko‘p bo‘lmasligi
shart.
