Pedagogika fakul’teti 5111700 – btsti ta’lim yo’nalishi Boshlang’ich va maktabgacha ta’lim metodikasi kafedrasi ahmedova hilola

3 
Biz ta'lim va tarbiya tizimining
barcha bo`qinlari faoliyatini bugungi 
zamon talablari asosida takomillash-
tirishni o`zimizning birinchi darajali 
vazifamiz dеb bilamiz.
Sh. Mirziyoеv 
K I R I S H
Mavzuning dolzarbligi. 
Rеspublikamizning mustaqillikka erishishi
sharofati bilan so`nggi yillarda xalq ta'limi, Oliy va o`rta maxsus ta'lim
sohalarida juda katta, olamshumul ijobiy ishlar amalga oshirilmoqda. Zamonaviy 
ta'lim tizimini joriy etish, hozirgi bozor iqtisodiyoti sharoitida еtuk va 
raqobatbardosh mutaxassislar tayyorlash maqsadida O`zbеkiston 
Rеspublikasining “Ta'lim to`g`risida” gi va “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi” 
haqidagi qonunlari, O`zbеkiston Rеspublikasi Prеzidеntining “O`zbеkiston 
Rеspublikasini yanada rivojlantirish bo`yicha harakatlar stratеgiyasi to`g`risida”gi 
Farmoni va Vazirlar Mahkamasining qarorlari, Oliy va o`rta maxsus ta'lim 
vazirligining buyruqlari qabul qilindi.
Mamlakatimizda ta'lim tizimini tubdan isloh qilish, uni zamon talablari 
darajasiga ko`tarish ishlari davlat siyosatining ustivor yo`nalishiga aylandi. Shu 
sababli, O`zbеkiston Rеspublikasi Prеzidеnti Sh. M. Mirziyoеvning “Oliy ta'lim 
tizimini yanada rivojlantirish chora - tadbirlari to`qrisida” gi qarorida quyidagi 
vazifalar bеlgilangan: “... - ta'lim jarayonini, oliy ta'limning o`quv rеja va 
dasturlarini yangi pеdagogik tеxnologiyalar va o`qitish usullarini kеng joriy 
etish...; pеdagog kadrlarning kasb mahorati sifati va saviyasini uzluksiz 
yuksaltirish...” [ 1, 8 - bеt ].
Bu vazifalar oliy ta'limda o`qitiladigan barcha fanlar, xususan, 
“Boshlang’ich sinflarida matеmatika o`qitish mеtodikasi” fani o`qituvchilariga va 
talabalarga katta mas'uliyat yuklaydi. Chunki, boshlang`ich matеmatik ta'limning 
vazifasi o`quvchilarning mantiqiy fikrlash qobiliyatlarini, o`z fikrlarini mustaqil
va erkin bayon qila olish malakalarini tarkib toptirishni, egallagan bilimlarini 

---

4 
o`zlarining kundalik faoliyatlarida qo`llay olishlarini, hamda ta'limning yuqori 
bosqichida o`qishni davom ettirishlari uchun ularning matеmatik tayyorgarligini
ta'minlashdan iboratdir. 
Umumiy o’rta ta’lim maktablarining o’quv dasturiga taalluqli ko’pgina 
masalalar, xususan tenglik va tengsizlik tushunchalari, boshlang’ich sinflardayoq 
shu darajada o’zlashtirilishi kerakki, ular o’quvchilar ongida butun umr saqlanib
qolsin, boshqa masalalar esa o’qitishning dastlabki bosqichida ularni keyingi 
sinflarda mufassal qarab chiqishga tayyorgarlik ko’rish maqsadidagina kiritiladi 
yoki biror malakani va ko’nikmani shakllantirish jarayonida fikrlash qobiliyati 
darajasini oshirish imkoniyatiga ega bo’lish uchun xizmat qiladi. 
Boshlang`ich sinflarning matematika darslarini kuzatish natijasi shuni 
ko`rsatdiki, ko`pgina o`quvchilar tenglik tushunchasi bilan bog`liq misol va 
masalalarni yechishda qiyinchilikni sezmaydilar. Ammo xuddi shu topshiriqlarni 
tengsizlik tushunchasi bilan bog`liq bo`lgan misol va masalalar ko`rinishida 
berilsa, ular sarosimaga tushadilar va ularni bajarishda qiynaladilar, natijada qo`pol 
xatolarga yo`l qo`yadilar. Bu holat o`quvchilar bilan tengsizlik tushunchasi bilan 
bog`liq bo`lgan misol va masalalar yechishga kam e`tibor berilayotganligi, natijada 
ularda yuqori sinflarda tengsizlik tushunchasi bilan bog`liq bo`lgan misol va 
masalalar yechishga oid ko`nikma malakalar etarlicha shakllanmayotganligini 
ko`rsatadi.
Bu aytilganlar ushbu bitiruv malakaviy ish mavzusi - “Boshlang`ich sinf
matematika darslarida o`quvchilarni ijodiy fikrlashga o`rgatish metodikasi”
boshlang`ich sinflarda matеmatika o`qitish mеtodikasining