V. А. Kostetskiy

mehnat jamoasi: 
mehnat shartnomasi asosida ishlayotgan korxona 
xodimlari; 
—
xodimlar va ish beruvchilarning vakillik idoralari: 
kasaba uyush- 
malari va ularning korxonalardagi saylab qo‘yiladigan idoralari. 
MEHNAT HUQUQINING ASOSIY TAMOYILLARI 
Huquqning boshqa sohalarida bo‘lganidek mehnat huquqida ham ish 
beruvchilar va xodimlar amal qilishi majburiy bo‘lgan mehnatga oid muno- 
sabatlarning asosiy tamoyillari belgilangan: 
—
Mehnat erkinligi tamoyili: 
majburiy mehnatni taqiqlash, u har bir 
shaxs o‘zining mehnatga layoqatidan foydalanish huquqiga egaligini, 
ya’ni fuqarolarning mehnat qilish burchi qonunda nazarda tutilmasligi- 
ni anglatadi. 

---

102 
Mehnat kodeksiga muvofiq quyidagi hollarda ishlash maj- 
buriy hisoblanmaydi: 
—
harbiy yoki muqobil xizmatni o‘tash davrida; 
—
favqulodda holat sharoitlarida; 
—
sud hukmi kuchga kirishi asosida. 
—
Mehnat qilish huquqini ta’minlash, ishsizlikdan muhofaza qilish 
tamoyili: 
davlat idoralari uni olishga xohish bildirgan hammaga maq- 
bul ishni taqdim etish uchun barcha choralarni ko‘rishga majbur. Ish 
qidirish vaqtida ishsizlik bo‘yicha nafaqa to‘lanadi. 
—
Mehnatda va bandlikda tenghuquqlilikni ta’minlash tamoyili: 
mehnatda diskriminatsiya qilishga, ayollar va erkaklarga haq to‘lashda, 
irqiy alo- matlarga ko‘ra, fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarga qaragan- 
da mamlakatning ishlayotgan fuqarolariga ko‘proq huquqlar berish va 
hokazoni taqiqlash. 
—
Dam olish, mehnatni muhofaza qilish huquqini ta’minlash tamoyi- 
li: 
mehnat qonun hujjatlarida fuqarolarning dam olish huquqi ko‘zda 
tutilgan, unga muvofiq ularga ish joyi va o‘rtacha ish haqi saqlangan 
holda yillik ta’tillar beriladi. 
—