Buxoro davlat universitetining pedagogika

3-rasm. Turli shakldagi kalta englar ishlanmasi: 
a – asosga kesiklar chizig‘ini solish; b - qiyamasi bo‘ylab kengaytirilgan eng; v – 
eng-qanotcha; g,d – fonarcha englar 

---

4-rasm. Pasti toraytirilgan, qiyamasi bo‘ylab yumshoq taxlamali kalta eng 
ishlanmasi: 
a – kesik chiziqlarini solish; b – engning tayyor andazasi 
Hajmli boshcha va qiyamasi bo‘ylab yumshoq taxlamali engni (5-rasm) eng 
o‘mizida O
1
nuqtadan radial nuqtadan radial chiziqlarni belgilab hosil qilish 
mumkin. Detal belgilangan chiziqlar bo‘yicha keslidai va 5-rasm, b da 
ko‘rsatilgandek suriladi. 
Ulanuvchi eng asosida englarning juda qiziq variantlarini – uzun va kalta – hosil 
qilish mumkin (3.5,6-rasmlar). 
5-rasm. Turli shakldagi uzun englar modellari: 

---

a – ustki qismda kattalashtirilgan hajmli; b - qiyamasi bo‘ylab yumshoq taxlamali; 
v – butun uzunligi bo‘yicha bir tekis kengaytirilgan; g – pasti kengaytirilgan; d – 
pasaytirilgan kengaytirish chiziqli; e,j – bir tekis kengaytirilgan va pastda 
kengaytirilgan manjetlarda; z - qiyamasi bo‘ylab yumshoq gorizontal taxlamali 
6-rasm. Turli shakldagi kalta englar modellari: 
a - qiyamasi bo‘yicha kengaytirilgan; b,v – fonarchalar; g - qanotcha; d - qiyamasi 
bo‘ylab yumshoq taxlamali 
Topshiriq shakli:
KONSPEKT YOZISH
Mustaqil ishning maqsadi: nazariya va amaliy masalalarni xulosa shaklida 
yozma ravishda malakali bayon qilish ko‘nikma va malakalarini rivojlantirish.
Konspekt
(lotincha 
conspectus –
koʻrib chiqish, taqdim etish) - 1) asosiy 
axborot manbasi (maqola, kitob, maʼruza va boshqalar) mazmunini tizimli, ixcham, 
mantiqiy va izchil yetkazuvchi yozma matn; 2) axborot manbai rejasini, undan 

---

ko‘chirmalarni va uning tezislarini o‘z ichiga olishi mumkin bo‘lgan yozishning 
sintezlovchi shakli. 
Mustaqil ishning rejalashtirilgan natijalari: - talabalarning ilmiy tadqiqot 
natijalarini tahlil qilish va ularni aniq o‘quv va tadqiqot muammolarini hal qilishda 
qo‘llash qobiliyati; — axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalangan 
holda va axborot xavfsizligining asosiy talablarini hisobga olgan holda axborot-
bibliografik madaniyat asosida kasbiy faoliyatning standart vazifalarini hal qilish 
qobiliyati.