SOLTAN BABA PİRİ
Rəhman və Rəhim olan Allahın adı ilə
abran rayonunda möminlərin ziyarət etdikləri
Allah dostlarından biri də Soltan Baba adı ilə
tanınan övliyadır. Onun qəbri-şərifi Şabran rayonunun
Ş
Övliyalar məkanı. Quba mahalı
21
Uqah kəndindədir. AMEA-nın Arxeologiya və Etnoq-
rafiya institutunun əməkdaşı, professor Məşədixanım
Nemətovanın yazdığına görə burada əvvəllər daş ki-
tabə olsa da, sonralar bu kitabə yoxa çıxmışdır.
Kitabənin M. Nemətova tərəfindən edilmiş tərcüməsi
aşağıdakı kimidir:
“Bu türbə şeyxlərin məliki, zahidlərin (Sufilikdə
III dərəcəyə çatmışlara zahid deyilir.) qütbü Şeyx Əbu
Bəkrindir – Allah ona rəhmət eləsin. Bu türbəni
məmləkətlərin sultanı, qa-
dir Fərruxzad ibn Əxistan
(vaxtında) Nəcəf Məhəm-
məd bin Nasir beş yüz
doxsan dördüncü (1197-
1198) il tarixdə tikdirdi.”
Kitabədən göründüyü
kimi Şeyx Əbu Bəkr yüksək titulları olan ruhani
alimdir. O, sufiliyi təbliğ edən cəmiyyətin şeyxi
olaraq, bölgə əhalisi tərəfindən sevilmiş və zaman-
zaman ziyarət olunmuşdur.
PİRƏZƏNBİL PİRİ
Rəhman və Rəhim olan Allahın Adı ilə
u pir Xaçmaz rayonunun Padar kəndində
yerləşir. Burada iki övliyanın qəbri vardır ki,
B
Paşa Yaqub
22
onların adları dəqiq bilinmir. Orta əsrlərə aid olan bu
qəbirlər hələ ta qədimdən yerli əhali tərəfindən mü-
qəddəs sayılır və müxtəlif niyyətlərlə ziyarət olunur.
Ziyarətə gələnlərin əlində zənbil olduğundan, pirin adı
pirəzənbil kimi qalmışdır (düzgünün allah bilir).
Burada hər həftənin çərşənbə və şənbə günləri
qələbəlik olur. Söhbət etdiyim ziyarətçilər müxtəlif
niyyətlərlə bu piri ziyarət etdiklərini və niyyətlərinin
hasil olduğunu dedilər. Pirin kəramətlərinə dair Quba
rayonunun Barlı kənd sakini Seyidəhmədova Səidə
Kamil qızı bunları dedi:
- Oğlum Yusifin bir yaşı var, üç gündür qızdırması
39-dan aşağı düşmür. Həkim iynə vuranda 38-ə düşür.
Uşaq üzüstə qalıb. Bu gecə yuxumda gördüm ki, uşağı
qollarımın üstünə alıb, harasa aparıram. Birdən gör-
düm bu pirin həyətindəyəm. Ağ saqqallı, əmmaməli,
nurani bir kişi məni qarşılayıb, uşağı yanındakı böyük
bir daşın üstünə qoymağımı istədi. Dediyini etdikdə
Övliyalar məkanı. Quba mahalı
23
dua oxuyaraq, əlini uşağın üzərinə çəkdi, dedi Allah
şəfa verəcək. Bu vaxt mən yuxudan ayıldım. Səhər
tezdən Yusifi də götürüb, ailəlikcə bura ziyarətə
gəldik. Artıq axşamüstüdür, hələ uşağın qızdırması
qalxmayıb, normal oynayır.
ŞEYX ÖMƏR BABA
Rəhman və Rəhim olan allahın adı ilə
eyx Ömər Babanın müqəddəs məzarı Xaçmaz
rayonunun Vələmir kəndi ərazisində, meşənin
içərisində yerləşir. Azərbaycanın şimal bölgəsinin əha-
lisi, həmçinin qonşu Dağıstan müsəlmanları onun qəb-
rini sevə-sevə ziyarət edib, ruhuna dualar oxuyurlar.
Ziyarətgahın ağaclarını qırmaq istəyənlər
bir-birlərini qırdılar
ovet hökuməti yeni qurulanda əsgərləri gön-
dəriblər ki, övliyanın qəbrinin olduğu meşəni
qırsınlar. Kənd ağsaqqalları onları başa salmağa ça-
lışırlar ki, ziyarətgahın ağaclarını qırmaq olmaz, ziyan
çəkərsiniz. Əsgərlər öyüd-nəsihətə məhəl qoymayıb,
işə başlamaq istəyəndə öz aralarında dava düşür və
əllərindəki balta ilə biri-birlərini çapmağa başlayırlar.
Beləliklə, bir neçəsi ölüb, bir neçəsi yaralandıqdan
Ş
S
Paşa Yaqub
24
sonra əsgərlər qayıdıb gedirlər və bir daha ora
qayıtmırlar.
Pirə toxunan birinci katibin ağzı əyildi
1970-ci illərin əvvəllərində Xaçmaz rayon Partiya
Komitəsinin birinci katibinin göstərişi ilə Şeyx Ömər
Babanın ziyarətgahına aparan yolda köndələn xəndək
qazılır ki, ziyarətçilər keçib gedə bilməsinlər.
Həmçinin pirdəki qab-qacaq yük maşınına yüklənərək,
Sumqayıt şəhərindəki util zavoduna göndərilir. Lakin,
yük maşınının sürücüsü Allahın qəzəbindən qorxaraq,
qabları Beşbarmaq dağında yerləşən Xıdırzində pirinə
boşaldır. Katibi inandırmaq üçün isə, Sumqayıta ge-
dərək, zavoddan təhvil aktı alır. Allahın qəzəbi özünü
çox gözlətmir. Elə həmin gecə katibin ağzı əyilir.
Həkimlər çox müalicə etsələr də, faydası olmur.
Əlacsız qalıb, Vələmir kəndinə, Ömər Babanın
nəslindən olan Məhəmməd kişinin evinə üz tutur.
Katib ondan üzr istəyərək, ağzının düzəlməsi üçün dua
etməsini istəyir. Məhəmməd kişi babalarından qalan
əsanı onun üzünə sürtür və gecəikən ziyarətə aparır
(katib gündüz ziyarət etməyə qorxurdu). Nəhayət,
yolu düzəldib, qabları yerinə qaytarandan sonra
katibin ağzı düzəlir.
Övliyalar məkanı. Quba mahalı
25
Ziyarətçilər övliyanın kəramətindən faydalanırlar
Burada niyyət tutanların niyyəti övliyanın duası ilə
tez hasil olur. Bu mövzuda ziyarətçilər mənə çox əh-
valatlar danışdılar. Oxucuların marağını nəzərə alıb,
həmin əhvalatlardan bir neçəsini diqqətinizə çat-
dırıram.
Məmmədova Şəfiqə Kamal qızı – Xaçmaz şəhəri,
Fətəlixan küçəsi, ev 6:
- Otuz yeddi ildir ailə qurmuşam, son illərə qədər
evimiz yox idi, iki uşaqla kirayələrdə yaşayırdıq.
Uşaqlar böyüdükcə evsizlik məni narahat edirdi. Bir
neçə il bundan qabaq Şeyx Ömər Babanın ziyarətinə
gəldim və bu kəramətli övliyanı vəsilə tutaraq, Allah-
dan ruzimizi artırmağı və ev-eşik sahibi olmağımızı
istədim. Niyyət tutdum ki, arzularım həyata keçsin, bu
ziyarətgahda qurban kəsərəm. Şükür Allaha ki,
niyyətim qəbul olundu. O gündən sonra ruzimiz art-
mağa başladı. İndi ev-eşiyimiz də var. Dualarımın
qəbulunda vəsilə olduğu üçün tez-tez gəlib Ömər
Babanı ziyarət edirəm.
Bəyova Həzrə Bəxtiyar qızı – Xaçmaz rayonu,
Vələmir kənd sakini, Şeyxin törəməsi:
- Ailə qurmağımdan beş il keçməsinə baxmayaraq,
övladımız olmurdu. Müalicənin də xeyri olmurdu. Bir
gün bir görücünün yanına gedib, ondan məsləhət
istədim. Dedi sənin arxanda böyük bir övliya dayanıb,
Paşa Yaqub
26
niyə ondan yardım istəmirsən? Dedim o mənim ulu
babamdır, həkimə getməzdən qabaq onu ziyarət edi-
rəm. Dedi sənin bu cür hərəkət etməyin babanın
xoşuna gəlmir. Çünki, o səni tək müalicə etmək
istəyir, həkimsiz.
Evə qayıdandan sonra maraqlı bir yuxu gördüm.
Gördüm Ömər babamın məzarının yanındayam,
babam əlində su bardağı tutub, hansı ki, həmin bardaq
həmişə məzarın üstündə olur. Mənə dedi: “Mənim
xəstə balam, gəl səni müalicə eləyim”. Belə deyib,
məzarın üstündəki daşla üzümə, sinəmə sürtdü. Bu
vaxt yuxudan ayıldım. Sabahı gün ziyarətə getdim. Bir
müddətdən sonra hamilə qaldım və qızım Yaqut
dünyaya gəldi.
Müxubəliyev Cəlal Müxubəli oğlu – Xaçmaz rayon
Hacalıbəy kənd sakini:
- Uzun müddət idi ki, təzyiqdən əziyyət çəkirdim.
Tez-tez təzyiqim 180-200-ə qalxırdı. Müxtəlif həkim-
lərə müraciət etmişdim, deyirdilər ki, qorxudan, ya da
stresdən yaranıb. Uzun müddət müalicələr alsam da,
xeyri olmurdu, arabir təzyiq qalxıb məni pis vəziyyətə
salırdı. Bir gün bir qoç qurbanı götürüb Vələmir
kəndinə - Şeyx Ömər Babanın ziyarətinə getdik. Qur-
banı kəsib, Quranını oxudandan sonra mən orada
yatdım. Və həmin gündən 5-6 il keçib, hələ də təz-
yiqim qalxmayıb.
Övliyalar məkanı. Quba mahalı
27
eyx Ömər Babanın bildiyimiz qədər Mürşid və
Cümşüd adında iki oğlu olmuşdur ki, onlar da
atalarının yolunu davam etdirdiklərindən, xalq
arasında “Şıx” təxəllüsü ilə çağrılmışlar.
Şıx Cümşüdün oğlu Şıx Qasım Babanın da qəbri
Ömər Babanın qəbrinin yanındadır.
Şeyxin nəslinin törəmələri bugün də Vələmir
kəndində yaşayırlar.
ŞEYX YUSİF MÜSKÜRİ
Rəhman və Rəhim olan Allahın adı ilə
zərbaycanın şimal bölgəsində ən çox ziyarət
edilən övliyalardan biri də Şeyx Yusif Əfən-
didir. Onun şərif məzarı Xaçmaz rayonunun Şıxlar
kəndindəki günbəzdədir.
Haşimilər nəslindən olan və
soykökü Həzrət Əli və Həzrət
Fatimə vasitəsi ilə Peyğəmbər
Əfəndimizə bağlanan Şeyx Yu-
sifin şəcərəsi bu gün Xaçmaz ra-
yonunun Seyidlər kəndindəki
törəmələrinin evində saxlanmaq-
dadır. Tam adı Yusif ibn Əli əl-
Ş
A
Paşa Yaqub
28
Fazil əl-Hüseyni, künyəsi Əbül-Füyuzat, ləqəbi
Ziyaəddindir.
Abbasqulu ağa Bakıxanov Mövlana Şeyx Molla
Yusif haqqında “Gülüstani-İrəm” əsərində belə məlu-
mat vermişdir: “Onun ulu babaları Qubanın Müskür
nahiyəsinə Qarabağdan gəlmişlər. Şeyx cənabları hicri
səkkizinci əsrin ortalarında dünyaya gəlmişdir. Təriqət
mərasimini təkmil etdikdən sonra, Seyid Yəhya Baku-
vidən (XIV-XV əsrlər) irşad xirqəsi almış və təriqət
saliklərinin üzünə feyz və təbliğ qapılarını açmışdır.
Şeyxin məzarı və onların yurdu olan kənd Şıxlar adı
ilə adlanmışdır. Onun əsərlərindən ancaq “Bəyanül-
əsrar” adlı ərəbcə kitabı bizə gəlib çatmışdır. Bir
müqəddimə və 24 fəsildən ibarət olan bu kitab, əşya-
nın maddi və mənəvi xüsusiyyətlərinə, təriqət sahibləri
və füqəranın adət və ədəbinə aid olan geniş mövzuları
müxtəsər bir surətdə izah edir. Hicri səkkizinci əsrin
axırlarında vəfat etmişdir”.
Tədqiqatçı Mehmet Rıhtımın araşdırmalarına görə
Şeyx Yusifin vəfat tarixi 1485 miladi ilidir. Onun atası
Şirvanın qazil-quzatı və dövrünün nüfuzlu alimlərin-
dən olmuşdur. İlk təhsilini atasından alaraq, doqquz
yaşında Quranı oxumağı tam öyrənib başa çatdırmış,
həddi-buluğa yetəndə dərs deməyə başlamışdır. Son-
ralar Həccə gedərək Misir, Qüds, İsgəndəriyyə, Bağ-
dad və Şamda olmuş, buradakı böyük alimlərdən dərs
Övliyalar məkanı. Quba mahalı
29
alaraq, elmi biliklərini təkmilləşdirmişdir. Daha sonra
Şamaxıya gələrək, elm tədrisi ilə məşğul olmuşdur.
eyid Yəhya Bakuvidən dərs almağı ona Həzrət
Peyğəmbərimiz yuxusunda tövsiyə etmişdir.
Yusif Əfəndi dərhal Bakıya gələrək, Seyid Yəhyaya
yetişmiş və ona mürid olmuşdur. Şeyxinin əmri ilə
xəlvətə girmiş
1
çətin riyazətlər ilə böyük mərtəbələr
keçib, xəlifəlik məqamına çatmışdır.
Seyid Yəhya onu irşad üçün Şamaxıya göndər-
mişdir. Burada onun yüzlərlə müridi olmuşdur.
Nəzminin yazdığına görə Seyid Yəhya Bakuvi
ölümündən əvvəl xəlifələri və müridləri toplayaraq,
“məndən sonra səccadə və Allahın əmanəti Məxdu-
mundur”- demişdir. (Bakuvi əzizləmə mənasında
Yusifə “Məxdum” təxəllüsü vermişdi.) Lakin Seyid
Yəhya dünyasını dəyişəndə onun ortancıl oğlu Fətul-
lah atasının səccadəsində oturmuş, Yusif Məxdum da
ona güzəşdə gedərək, müridləri sakitləşdirmişdir.
Daha sonra Şeyx Yusif Şamaxıya gələrək, burada
irşad etmiş, bir müddətdən sonra isə Qubanın Müskür
nahiyəsində fəaliyyətini davam etdirmişdir.
1
Xəlvətə girmək - qaranlıq otaqda 40 gün qalaraq, ətraf aləmlə
əlaqəsini kəsib, ancaq ibadət və zikr etmək, quran oxumaqla
məşğul olmaqdır. Bu müddətdə mürid ancaq məhdud miqdarda
su və quru çörəklə qidalanır.
S
Paşa Yaqub
30
Qəbri-şərifi Xaçmazın Şıxlar kəndindəki gün-
bəzdədir. Həmin günbəzdə Şeyxin oğlu Məhəmməd
Əminin və digər şeyxlərin də qəbirləri vardır.
AMEA-nın professoru Məşədixanım Nemətova
Məhəmməd Əminin qəbrinin üstündəki ərəbcə yazını
bu cür tərcümə etmişdir:
“Bu qəbir, Mövlana Şeyx Yusifin oğlu, mərhum
Məhəmməd Əminindir. Səkkiz yüz altmışıncı il”
(1455-1456 miladi ili).
M.Nemətovanın tədqiqatlarından o da məlum olur
ki, Şeyx Yusifin digər övladları və nəvələri də onun
yolunu davam etdirərək, şeyxlik titulu qazanmışlar.
Bunu günbəzdən çöldəki qəbrlərin üstündəki yazıların
tərcüməsindən görmək olur:
“O əbədidir, əzəmətlidir. Bu, Şeyx Yusif Müs-
kürünün övladı, mərhum, bağışlanmış Şeyx Əşrə-
findir”.
“Bu qəbrin sahibi Şeyx Əşrəfin oğlu rəhmətlik,
günahları bağışlanmış İsgəndərindir. Allah ona
rəhmət eləsin”.
“Onun sahibi və maliki, bu qəbr Şeyx Mövlana
Yusifin övladlarından Şeyx Əşrəfin oğlu Şeyx Tahi-
rindir. Allah ona rəhmət eləsin. Səfər ayı”.
eyx Yusif Əfəndinin nəsil şəcərəsi bu gün də
davam etməkdədir. Belə ki, onun törəmələri
Ş
Övliyalar məkanı. Quba mahalı
31
Xaçmaz rayonunun Seyidlər kəndində və Dağıstan
respublikasında yaşamaqdadırlar.
Paşa Yaqub
32
MURAD PİRİ
Rəhman və Rəhim olan Allahın adı ilə
urad piri adı ilə tanınan ziyarətgah Xaçmaz
rayonunun Qarğalı kəndinin ərazisində
yerləşir. Neçə əsrlərdir ki, insanlar burada etdikləri
dualarla murada çatdıqları üçün, pirin adı da bundan
yaranmışdır. Burada ən çox yel xəstəliyindən (və digər
xəstəliklərdən) əziyyət çəkənlər şəfa tapdıqlarından, el
arasında “Yel piri” də deyirlər. Buradakı günbəzin
içərisində kəramətli bir övliyanın qəbri vardır. Əv-
vəllər qəbrin üzərində yazılı daş olsa da, 2000-ci ildə
burada günbəz tikilərkən həmin daş yoxa çıxmışdır.
Keçən əsrin əllinci illərində bu kəndin sovxoz
direktoru Murad pirini dağıdıb, yerində əkin əkmək
istəyib. Bu məqsədlə Rus millətindən olan bir traktor-
çunu ora göndərib. Amma rus nə qədər cəhd etsə də,
traktor pirə toxuna bilməyib. Hər dəfə qəbrə yaxın-
laşanda motor sönürmüş. Nəhayət, əlacsız qalıb, geri
qayıdıb. Ondan sonra heç kəs piri dağıtmağa cürət
etməyib.
Xaçmazda olarkən Murad pirinin kəramətindən
faydalanan bir çox insanlarla rastlaşdım. Onlardan
birinin söhbətini diqqətinizə çatdırıram.
M
Övliyalar məkanı. Quba mahalı
33
Nadirov Əvəz Abuzər oğlu – Xaçmaz rayonunun
Çarxı kəndinin 60 yaşlı sakini:
- Gəncliyimdə möhkəm xəstələnmişdim, yerim-
dən tərpənə bilmirdim. Müalicələrin də effekti yox idi.
Bir gün qohumlarım məni maşının arxa oturacağına
uzandırıb, Murad pirinə apardılar. Çatanda da əllə-
rimdən, ayaqlarımdan yapışıb, maşından düşürdülər və
övliyanın qəbrinin yanına uzandırdılar. Mən burada
övliyanı vəsilə tutub, Allahdan özümə şəfa dilədim.
Sonra mənə pirin tütyəsindən içirdilər. Qayıdandan
sonra yaxşılaşmağa başladım. Üç gündən sonra mən
işə çıxdım. Hansı ki, mən neçə illər idi yel xəstə-
liyindən əziyyət çəkirdim. Hərdən bir az yaxşılaşıb,
gəzsəm də, bir yanı üstə gəzirdim, düz yeriyə bil-
mirdim. İndi düz yeridiyimi görüb, yoldaşlarım hamısı
təəcüblənirdilər. Həmin gündən iyirmi ildən çox vaxt
keçib, hələ də xəstələnməmişəm.
Coşan ələm
urad pirini ziyarət edərkən mənə Hacılar
kəndinin bələdiyyə sədri Məşhədi Əbülfəz
bələdçilik edirdi. Qonaqpərvər bir ziyalı olan Əbülfəz
müəllim məni evinə qonaq dəvət etdi. Böyük məmu-
niyyətlə dəvəti qəbul edərək, onlara gəldik. Kənd ağ-
saqqalları 72 yaşlı Kərbəlayi İslam Nuru oğlu və Hacı
Nəzər İmanqulu oğlu da gəlişimizi eşidib, söhbət
etməyə gəldilər. Onlar sovetlərdən qabaq Hacılar kən-
M
Paşa Yaqub
34
dinə gətirilmiş ələmin coşmasın-
dan tutmuş, kəramət sahibi Seyid
Mircəfər ağanın yağış yağdırma-
sına qədər, şahid olduqları bir çox
maraqlı əhvalatları danışdılar.
Oxucuların marağına səbəb olaca-
ğını nəzərə alıb, həmin söhbətlərin
bir hissəsini kitaba daxil etmək
qərarına gəldim.
Kərbəlayi İslam Nuru oğlu:
- Kəndimizdə bir neçə evdə ələm var. Onlardan
ancaq biri – rəhmətlik Gülhüseyn kişinin evindəki
ələm coşan ələmdir. Onun babaları Nikolay zamanın-
da Kərbəladan gətiriblər. Deyilənə görə imamları-
mızın döyüşlərdə istifadə etdikləri ələmdir. Həmin
ələm də hər adamın əlində gəzmir. Mən cavan uşaq
olanda qonşu Qarağaşlı kəndindən Abdulla adında
kişinin əlində gəzən görmüşəm onu. Hər il Məhərrəm
ayında Abdulla kişi gəlib ələmi gəzdirərdi. Çox ma-
raqlı və unudulmaz səhnələr idi. Camaat ələmin gəz-
məsinin həqiqiliyini yoxlamaq üçün verəcəkləri nəziri
aparıb uzaq bir yerdə gizlədirdilər ki, görək onu
tapacaqmı? Abdulla dayı xahiş edirdi ki, evin da-
mında, ağacın başında gizlətməyin, yıxılıb, qol-qıçımı
sındıraram. Nəziri gizlətdilər. Abdulla dayı dua oxu-
mağa başladı. Ələm coşub, sürətlə irəli şığıdı və
Övliyalar məkanı. Quba mahalı
35
Abdulla kişini də özü ilə bərabər yüyürtdürməyə baş-
ladı. Camaat gördü ki, ələm kanala doğru gedir, kişini
kanala salacaq, beş-altı nəfər yüyürüb, onu qucaq-
ladılar ki, dayandırsınlar. Amma ələm onlardan güclü
oldu, Abdullanın qolundan, paltarından yapışan adam-
lar yerdə bir qədər sürünəndən sonra məcbur olub
əllərini buraxdılar. Ələm dərin su kanalından keçmək
istəyəndə, Abdulla kişi cəld tərpənib, onu qurşağından
çıxartdı. Beləliklə, ələm sakitləşdi. Kişi kanalın
körpüsündən keçəndən sonra ələmi yerinə taxıb, axta-
rışı davam etdirdi. Nəhayət, həyətlərdən birində,
ağacın koğuşunda gizlədilən nəziri tapdıqdan sonra
ələm sakitləşdi. Bu cür ağır sınaqdan çıxandan sonra
kənd camaatı hamısı ələmə nəzir verirdilər. Bu
sınaqlar hər il Məhərrəm ayında təkrarlanırdı.
Hacı Nəzər:
Sovet dövründə Aşurə mərasimini keçirməyə icazə
vermirdilər. Ona görə də mərasimi evlərdə gizli
keçirirdilər. Kəndin girişində, çıxışında atlı adamlar
dayanırdılar ki, polis gələndə camaata xəbər versinlər.
Bir il mərasim Gülhüseyn kişinin evində keçirilirdi,
cavan olsam da, mən də məclisdə iştirak edirdim.
Mərsiyə deyilən vaxt, evdə möhkəm taqqıltı eşitdik.
Gördük səs otağın küncündəki sandıqdan gəlir. Sanki
içəridən bir adam sandığı döyəcləyirdi. Mərsiyəni
dayandırıb, hamı heyrətlə sandığa tərəf baxdı. Ağsaq-
qallardan biri sandığı açanda, içərisində həmin ələmin
Paşa Yaqub
36
olduğunu gördük. Mərsiyə oxunduqca ələm coşub,
sandıqdan çıxmaq istəmişdi. Özünü necə qəzəblə
sandığın divarlarına vurmuşdusa, barmaqlarının ikisi
qırılmışdı.
Seyidi suya atanda yağış yağırdı
Kərbəlayi İslam:
- Bizim bu Hacılar kəndində
Seyid Mircəfər ağa adında təqvalı
bir seyid yaşayırdı. Çox gözəl
insan idi. Xəstələnəndə həmişə
onun yanına gedər, o da əlini
başımıza çəkərdi, bizə dua edərdi,
onunla da ağrımız keçib gedərdi.
əndimizdə sınaqdan çıxmış bir
adət də vardı ki, yay quraqlıq
keçəndə Mircəfər ağanı, ya da
onun qızı Seyid Zəhranı qəflətən itələyib suya salar-
dılar, onlar da hirslənərdilər, həmin gün mütləq yağış
yağardı. Sonra camaat onlara nəzir gətirərdi ki, hirsləri
soyusun. Çünkü bu cur hallarda onlar o qədər möhkəm
hirslənərdilər ki, rəngləri qapqara qaralardı. Mən
özüm bir neçə dəfə bu cür hadisənin şahidi olmuşam.
Hacı Nəzər:
Övliyalar məkanı. Quba mahalı
37
- Mən də Seyidin suya atılmasını bir neçə dəfə
görmüşəm. 1950-ci illər idi, yay quraqlıq keçirdi.
Çoxdandı yağış yağmadığından, camaatın əkinləri
yanırdı. Bir gün kəndin kişiləri kolxozun istixanasının
yanındakı gimgədə toplaşıb, söhbətləşirdilər. Söhbət
quraqlıqdan düşəndə, briqadir Məmmədşah dedi gəlin
Mircəfər ağanı salağın suya, yağış yağsın. Təklifi ha-
mı bəyənsə də, bu işi icra etməyi heç kəs öz üstünə
götürmək istəmirdi. Məmmədşah dedi ki, bu işi mən
eləyərəm, amma siz nəziri qabaqcadan toplayın. Ora-
dakı adamlar əllərini ciblərinə salıb, hərə imkanı
daxilində nəzir çıxartdı. Bir nəfər nəzirləri topladı. Bu
vaxt gördük Seyid bizə tərəf gəlir. Gəlib çatanda,
Məmmədşah onu götürüb, yaxınlıqdakı su quyusuna
saldı. Hirsindən ağanın rəngi qapqara qaraldı. Onu
quyudan çıxardandan sonra toplanan nəzirləri verib,
üzürxahlıq elədilər ki, yağışa görə elədik. Mircəfər ağa
paltarını dəyişmək üçün evinə getdi. Bu hadisə səhər-
səhər baş vermişdi. Axşam üstü yağan yağış kəndin
bütün əkinlərini suladı.
Müəllifdən: Yuxarıda haqqında söhbət açılan ələm
Hacılar kəndində bu gün də saxlanmaqdadır. İndi onu
gəzdirən olmasa da, bir şey itirənlər gəlib onu ziyarət
edirlər. Çünkü, camaat arasında olan inanca görə bu
ziyarətdən sonra itən şey mütləq tapılır.
Paşa Yaqub
38
Dostları ilə paylaş: |