İkt-baza bilikləri

Kramer üsulu
- x
ətti cəbrdə xətti tənliklər sisteminin həlli üsuludur. Bu üsul 2021-ci 
ild
ə onu dərc etmiş Qabriel Kramerin adına adlandırılıb. Lakin Kolin Maklaurin də 
h
əmçinin bu üsulu 1748-ci ildə dərc etmişdi (və ehtimalən 1729-cu ildə bu üsul 
bar
ədə bilirdi).
Tutaq ki, kvadrat x
ətti tənliklər sistemi ( yəni məchullu tənlik) verilmişdir: 
v
ə əsas matrisin determinantı sıfırdan fərqlidir: 
Tutaq ki, 
(1) sisteminin h
ər hansı bir həllidir. Onda bərabərliklərini uyğun 
olaraq 
əsas matrisin determinantının hər 
hansı sütunun 
elementl
ərinin 
c
əbri 
tamamlayıcılarına vurub və sonra alınan bərabərlikləri toplasaq alarıq: 
Əsas matrisin determinantından sütununu 
sabit h
ədlər sütunu ilə əvəz 
etm
əklə (-nın bütün başqa elementlərini saxlamaq şərti ilə) alınan 
determinantı 
il
ə işarə edək. Qeyd edək ki, (3)-ün sağ tərəfində elə 
h
əmin 
determinantı durur və bu bərabərlik aşağıdakı şəklə düşər: 
Əsas matrisin determinantı sıfırdan fərqli olduğundan (4) bərabərlikləri aşağıdakı 
nisb
ətlərə ekvivalentdirlər: 
Bel
əliklə, əsas matrisinin (2) determinantı sıfırdan fərqli olan (1) sisteminin 
h
əlləri birqiymətli olaraq (5) düsturları vasitəsilə təyin olunur. Bu düsturlar 
Kramer düsturları adlanır. 

---