Microsoft Word 03 Kishlok xujaligida buxalteriya xisobi va solikka tortish \

5.7-rasm. “Mehnat” agrofirmasi buxgalteriyasining funksional belgi bo‘yicha tuzilishi 
Buxgalteriya apparatining ishi korxonaning barcha bo‘limlari faoliyati bilan bog‘liq. 
Buxgalteriya xodimlari ulardan hisobni amalga oshirish uchun zarur bo‘ladigan u yoki bu 
ma’lumotlarni oladilar (4.8-rasm). 
Кorxona buxgalteriyasi tashkiliy tuzilishining variantlari 
Chiziqli 
Funksional belgi bo‘yicha 
Кorxonaning tarkibiy 
bo‘linmalari bo‘yicha 
Moddiy bo
‘
lim
– tovar moddiy zaxiralarni xarid qilish, ularning kirimi va chiqimi. 
Ushbu guruhda asosiy vositalar hisobi ham yuritiladi. 
Mehnatga haq to
‘
lash bo
‘
limi 
– mehnat sarfini, unga haq hisoblash, mehnat haqi 
fondidan foydalanish nazorati, korxona xodimlari bilan barcha hisob kitoblar
Ishlab chiqarish-kalkulyatsiya bo
‘
limi
– ishlab chiqarish xarajatlari hisobi 
yuritiladi, mahsulot (ish, xizmat)lar tannarxi kalkulyatsiyalanadi va ishlab chiqarish 
hisobotlari tuziladi 
Tayyor mahsulot hisobi bo
‘
limi
-ombordagi tayyor mahsulotlar, tovarlar va 
realizatsiya jarayoni hisobga olinadi 
Umumiy guruh
– boshqa operatsiyalar hisobi va bosh daftar yuritiladi, moliyaviy 
hisobot tuziladi 
Boshqa yordamchi xodimlar
– ta’mirlash va kapital qurilish hisobi, ta’minot – 
tayyorlov xodimlari va boshqalar 
Buxgalteriyani funksional belgi bo‘yicha tuzilmasi tarkibiga quyidagi 
hisob guruhlari kiradi: 

---

Tarkibiy 
bo‘linmalar
Bo‘linmalar tomonidan taqdim etiladigan hujjatlarning nomlari va tarkibi 
Bo‘linmalar
Alohida xo‘jalik operatsiyalari bo‘yicha hujjatlar, ishlab chiqarish hisobotlari, 
Materiallar harakati to‘g‘risida hisobot va boshqalar 
Omborxonalar
Tovar moddiy boyliklar harakati bo‘yicha hujjatlar
Reja-moliya 
bo‘limi
Korxona faoliyatining turlari bo‘yicha tasdiqlangan reja ko‘rsatkichlari 
(xarajatlar va daromadlar smetasi) va boshqalar
Mehnat va ish 
haqi bo‘limi
Mehnatga haq to‘lash va ayrim toifa xodimlarini mukofotlash to‘g‘risida nizom, 
maosh stavkalari, okladlar, shtatlar va boshqalar 
Kadrlar bo‘limi Ishga qabul qilish, ishdan bo‘shatish va lavozimini o‘zgartirish to‘g‘risida
buyruqlar, xodimlar ro‘yxati va boshqalar
Muhandislik-
texnika bo‘lim
Qurilmalarning xarakati va ularni ta'mirlash, avtotransport va boshqalarga doir
hujjatlar