norm alar kishilar ongiga ta ’sir etib, ularning xulq atvorini belgi- laydi. D in iy ong diniy norm alarni o ‘z ichiga olib, ular yordam ida ijtim oiy munosabatlarni tartibga soladi. D in iy normalar xulq-atvor haqidagi, ularning notabiiy, ilohiy ravishda vujudga kelganligini asoslovchi qoidalardan iborat bo'lib, odatda, muqaddas kitoblarda bayon etilgandir. D iniy normalarga biz m isol qilib Islom diniga oid ,,hadislar“ni olishim iz m um kin. 0 ‘tm ish jam iyatlarida diniy ong o ‘ziga xos mafkuradan iborat b o ‘Iib, izchil diniy ta ’lim ot sifatida: ijtimoiy, siyosiy, iqtisodiy, axloqiy, estetik, huquqiy g'oyalar va nazariyalarni o ‘z ichiga olgan. D in iy on gn in g yuqori darajasi — d in iy m afkuradir. D in iy mafkura—kishilarning borliq, olam , tabiat, jamiyat va inson haqi dagi tartibga solingan diniy g'oyalar va diniy qarashlar majmuyidir. D iniy ongning asosini din tashkil qiladi. D in — ijtimoiy hodisalardan biri sifatida o ‘z tarkibiy elem en t- lariga ega. Rivojlangan dinlarda quyidagi elementlarni ajratib ko‘rsa- tish mumkin: 1) diniy ong; 2) diniy faoliyat; 3) diniy munosabat; 4) diniy w f - odatlar va marosimlar, 5) diniy tashkilotlar. Hozirgi kunda, barcha dinlarda b o ‘layotgani kabi, Islom dinida, uning turli mazhablarida ham o ‘zgarish, sharoitlarga m oslashish jarayoni borm oqda. K eng xalq om m asi ongida, m a’lum da'rajada diniy tasavvurlar, h is-tu y g ‘ular, qarashlar, urf-odatlar jo n la n - m oqda. Jumladari, o ‘zining m ustaqil taraqqiyot y o ‘liga kirgan 0 ‘zbekistonda ham 'ah oli o ‘rtasida dinga e ’tiqod qilish, m a’lum 210
