1. «Jarayonlar va qurilmalar» fanining mazmuni

Vintli nasoslar.
Bu nasoslar shesternyali nasoslar singari ishlaydi. Suyuqlik surish soxasidan 
vint uyiklarining ulchamlari urtasidagi oralikka kiradi va vintlarning aylanish uki yunalishi 
buyicha xaydash soxasiga utadi. Vintli nasos suyuqlikni bir meoyorda uzatadi. Nasosning vali 
bevosita dvigatelning valiga biriktiriladi. Uzatilayotgan suyuqlik miqdorini oshirish uchun ikki 
va uch vintli nasoslar ishlatiladi. Bu nasoslar xam kovishkokligi yuqori bo‘lgan suyuqliklarni 
uzatish uchun ishlatiladi. 
Okimchali nasoslar.
Okimli nasosning ishlashi ish suyuqligining kinetik energiyasidan 
foydalanishga asoslangan. Bu suyuqlik nasos xaydayotgan suyuqlik bilan aralashib, uzining 
kinetik energiyasining bir kismini unga beradi va xosil bo‘lgan aralashma tarmokka xaydaladi. 
Ish suyuqlik sifatida bug‘ yoki suv ishlatiladi.
Agar uzatiladigan suyuqlikning bug‘lari xavo bilan portlovchan, alangalanuvchan aralashmalar 
xosil kilsa ,bunda siqilgan xavo urniga inert gazlar ishlatiladi. 
Montejyuning tuzilishi oddiy, yasash oson, xarakatlanuvchi kismlarining yukligi sababli 
korroziyaga uchramaydi. Qurilma tez yedirilib ishdan chikmaydi. 
Porshenli nasoslarda suyuqlik xaydash trubasiga ilgarilanma-kayta xarakat kiluvchi 
mexanizmlar orkali uzatiladi. Porshenli nasoslar vositasida xar qanday kovushkolikdagi 
suyuqliklarni uzatish mumkin. Bu nasoslarda porshenr nasos kobigida vertikal va gorizontal 
xolatda joylashgan bulishi mumkin. Ishlash prinsipiga kura porshenli nasoslar oddiy, ikki va ko‘p 
bosqichli bo‘ladi. 
Porshenr suyuqlikning fakat oldi tomoni bilan sikib chikaradigan nasos oddiy bir 
tomonlama ishlaydigan nasos deyiladi
 
 
75. Bug‘latish qurilmalari. 
Turlari, tuzilishi, tabiiy, majburiy, markaziy sirkulyasion trubali, tashqi sirkulyasion trubali, 
ajratilgan 

---

Isitish yuzasi.
Uzluksiz ishlaydigan bug‘latish qurilmasining isitish yuzasi issiqlik o‘tkazishning 
asosiy tenglamasi orqali topiladi: 
,
t
К
Q
F


(9) 
bu yerda Q – issiqlik sarfi; K – issiqlik o‘tkazish koeffisiyenti; 

t – xaroratlarning foydali farqi 
(jarayonning xarakatlantiruvchi kuchi). 
Issiqlik o‘tkazish koeffisiyenti konsentrasiyaning ortishi (yaoni qovushoqlikning ko‘payishi) 
bilan xamda eritma qaynash xaroratining pasayishi bilan kamayadi. Bug‘latish qurilmasidagi 
xaroratlarning foydali farqi

t isituvchi bug‘ning kondensasiyalanishi va bug‘lanayotgan 
eritmaning qaynash xaroratlari (T, t
k
) ning ayirmasiga teng: 

t = T- t
k 
(10)