Urganch davlat universiteti I. S. Abdullayev

Xizmatga buyurtmani qabul qilish 
bu shartli bosqich hisoblanib, 
birinchi bosqich y a ’ni, xizmat haqidagi m a’lumot muvafTaqiyatli b o i ­
gan taqdirdagina amalga oshuvchi jarayondir. Iste’molchi berilgan 
m a’lumotlar asnosida o ‘z ehtiyojlariga k o 'ra xizmatni tanlaydi va 
buyurtma beradi. Buyurtma shartlari iste’molchi va personalning o'zaro 
manfaatli kelishuviga asoslangan b o iad i.
Xizmatni bajarish 
bu davr bajaravchidan maxsus bilim, tajriba, 
malaka talab qiluvchi bosqichidir. Xizmatning iste’molchisi va bajaruv-
207

---

chisi o ‘rtasidagi o ‘zaro aloqalar aynan ushbu jarayonida sodir b o ‘ladi. 
Ushbu o ‘zaro aloqalaming tavsifi taqdim etilayotgan xizmatlaming 
shakliga b o g iiq b o ia d i, bevosita va bilvositalarga boiin adi. Bevosita 
o ‘zaro aloqalarda xizmatni bajaruvchi va uning iste’molchisi o ‘rtasida 
to ‘g ‘ridan to ‘g ‘ri aloqa o ‘matiladi. Bilvosita o ‘zaro aloqalarda esa, aloqa 
vositachilar orqali yoki xizmatni bajaruvchisining yordamchi xodimlari 
yordamida amalga oshiriladi.
Xizmatni bajarisb sifatini nazorat qilish 
xizmatning yuqori dara­
jada yakunlanishini ta ’minlovchi vosita hisoblanadi. Bunda, asosan, 
xizmatni amalga oshiruvchi subyekt SUB (sifatni umumiy boshqarish) 
yoki TQM (total quality management) deb ataluvchi standartlar yor­
damida sifatni nazorat qiladi. SUB tizimining eng muhim elementlari 
quyidagilardir:
• iste’molchilarning talablari va ehtiyojlariga qarab m o ija l olgan 
holda faoliyatni y o ig a qo ‘yish;
• bosh maqsad - iste’molchilaming talablarini qondirishga erishish 
jarayonida har bir xodimning ishtirok etishini ta ’minlash;
• sifatni muttasil va uzluksiz oshirib borish;
• bosh maqsad - iste’moichi uchun xizmat qimmatini mumkin qa- 
dar oshirish va uning qiymatini mumkin qadar kamaytirishga erishish- 
ning oqilona tizimi deb hisoblangan jarayonlarga qarab m o ija l olish;
• barcha qarorlami xodimlaming intuitsiyasi yoki tajribasiga emas, 
balki faktlarga asoslangan holda qabul qilish.68