Sh. R. Xolmoʻminov mehnat bozori iqtisodiyoti

Ishchi kuchiga talabning o‘sishi yoki kamayishi (dinamikasi) 
quyidagi miqdor va sifat ko
‘
rsatkichlarining oʻzgarishi bilan 
aniqlanadi
: mavjud boʻlgan va yangidan yaratiladigan ishchi joylari; 
investitsiya salohiyati va uning takror ishlab chiqarish tuzilishi; 
iqtisodiyotdagi tarkibiy oʻzgarishlar; mulkchilik shakllarining turli-
tumanligi; korxonalar va tashkilotlarning toʻlovga qodir emasligi 
(bankrotligi) va h.k.lar. 
O‘zbekistan sharoitida mehnat bozorini samarali shakllantirishga 
toʻsiq boʻladigan bir qator cheklovchilar ham mavjud: mehnatning 
qo‘llanilishining noqishloq xoʻjaligi mintaqalari yaxshi rivojlanma-
ganligi; mehnat haqining past darajasi; iste’mol tovarlarining qimmat-
lashuvi; yollanma ishchi kuchining malakasi va safarbarligi pastligi; ish 
beruvchilarning yetarlicha tajribaga ega emasligi va h.k.lar. 
Shu bilan birga oʻtish davrida noqishloq xoʻjaligi mehnat 
mintaqalarining yetishmasligi, ish xaqining past darajasi va iste’mol 
tovarlarining qimmatlashuvi, xom ashyolar yetishmasligining koʻpay-
gani, mahalliy kadrlar malakasi va mobilligi darajasining pastligi ishchi 
kuchiga talabning oshishiga asosiy oʻsiq boʻlmoqda. Xodimlar 
mehnatining yakuniy natijalari qadrsizlanishi mulkning davlat tasarru-
fidan chiqarish va xususiylashtirish samaradorligini oshirishga toʻsiq 
boʻluvchi asosiy iqtisodiy vositalardan biridir. Bu sohada ijobiy 
natijalarsiz bozor iqtisodiyotining asosiy harakat qiluvchi kuchlari – 
tadbirkorlar, ya’ni mehnat bozorida ishchi kuchining xaridorlari paydo 
boʻlishi mumkin emas. 
Ish beruvchilar malakasining pastligi va ularda tadbirkorlikka 
tajriba koʻnikmalari yetishmasligi mehnat bozorining shakllanishi 
yoʻlida jiddiy toʻsiq boʻlmoqda. Bu muammolarni ijobiy hal qilish 
uchun tadbirkor «Biznes», «Marketing», «Menejment», «Bank ishi», 
«Axborot texnologiyasi» kabi fanlarni, xorijiy tillarni mukammal 
bilishlari, sanoat mehnatining hal qiluvchilik oʻrnini tushunishlari va uni 
boshqa har qanday mehnatdan yuqori baholay olishlari uchun ma’lum 
vaqt va sharoitlar kerak. 

---

26 
Shunday qilib, yuqorida qayd etilgan