7.3. Iste’m o lchi n u q ta y i n a z a r id a n in n ovatsiyalar tahlili Innovatsion m arketingning asosiy vazifalaridan biri har bir
muayyan m ahsulot turiga nisbatan potensial va m avjud iste’m olchi
lar tom onidan foydalaniladigan innovatsion tovar xaridi haqida qa-
ror qabul qilish m ezonlarini bilish hisoblanadi.
U yoki bu sotuv strategiyasini ishlab chiqishdan k o ‘ra yangi to
varlar xaridorlari uning yordam ida o ‘z qarorlarini qabul qiladigan
jarayonni chuqur va har tom onlam a aniqlashtirish m uhim aham iyat
kasb etadi. Iste’m olchining xarid haqida qaror qabul qilishi to ‘rt
bosqichdan iborat: yangi tovarga ehtiyojni aniqlashtirish; raqo-
batchilar o ‘rtasida tanlov variantlarini baholash; tanlov shubhalarini
bartaraf qilish; xaridni am alga oshirish.
Y angi tovarga ehtiyojni aniqlashtirish. Iste’m olchilar ilgari
um id bildirilgan m ahsulotlar yoki ularning ta ’m inotchilariga n is
batan o ‘tkir qoniqm aslik hissini seza boshlagan paytda ro ‘y beradi.
B unday qoniqm aslik iste’m olchi tom onidan anglab yetilganida in
novatsion m arketing vazifasiga potensial iste’mol tom onidan his eti
ladigan bu qoniqm aslikni aniqlash va uni kuchaytirish aylanadi. Bu
qoniqm aslikni tanlov asosida sotuvchi-kom paniya tom onidan tak lif
etilayotgan m ahsulot ta ’m inlashi m um kin b o ‘lgan foyda y o ‘nalishi-
da tahlil qilish zarur.
Y angi asbob-uskunani xarid qilishga ehtiyoj asoslangan ekanligi-
ga ishonch hosil qilgach, xarid haqida qaror qabul qilish uchun jav ob
beradigan tashkilot xodim lari ularga, m asalan, m os keluvchi tarm oq
ju m allarid a reklam a yoki ularga pochta orqali to ‘g ‘ridan to ‘g ‘ri
m urojaatlardan kelib tushadigan reklam a shaklida oladigan, raqo
batchi ta ’m inotchilardan kelib tushadigan mos keluvchi m arketing
«xabarlari»ni yaxshiroq qabul qila boshlaydilar (oddiy sharoitlarda,
y a ’ni xaridga zarurat b o ‘lm agan hollarda ular bu xabarlarga e ’tibor
ham qaratm aydilar).
109
