1-amaliy ish burg‘ulovchi mashinalarning burg‘ilash asboblari va konstruktiv tuzilishini o‘rganish Burg‘ilash asboblari

Kolonkali perforatorlar
– (1-rasm,
b, 
3-rasm) 
tayanch kolonkalarga yoki yuklash mashinalari 
manipulyatorlariga, 
hamda 
maxsus 
o‘rnatish 
moslamasiga ega bo‘lgan qurilmalarga o‘rnatiladi. Bu 
turdagi perforatorlar qattiq tog‘ jinslaridan shpurlar va 
skvajinalar o‘tishga mo‘ljallangan.
Kolonkali perforatorlar qattiqligi f=20 bo‘lgan 
tog‘ jinslaridan burg‘ulash-portlatish usuli bilan laxim 
o‘tishda diametri 40-65 mm va chuqurligi 25 m gacha 

---

bo‘lgan shpurlar va skvajinalar (perforator PK75) burg‘ulashga mo‘ljallangan.
3-rasm.
Tayanch kolonkalarga o‘rnatilgan pnevmatik perforator 
Kolonkali 
perforatorlar 
ko‘chiriluvchi 
perforatorlarga nisbatan quvvatli va og‘ir mashina 
hisoblanadi. Ular uzatuvchi qismi va ikkita aoosiy – 
aylantiruvchi va zarb beruvchi mexanizmlardan iborat 
bo‘lib, aylantirib-zarb berish usuli bilan burg‘ulaydi. 
Burg‘ulash asbobining mustaqil ravishda aylanishini 
alohida planetar tuzilishga ega bo‘lgan pnevmomotor 
bajaradi. Bu esa reduktor vazifasini ham bajarib, 
konstruksiyasining oddiyligini ta’minlaydi.

 
 
4-rasm.
Shenyang kompaniyasining YSP45 teleskopik perforatori 
Teleskopik perforatorlar
– (1-rasm, 
v, 4-rasm
) konstruktiv yaxlit mashina hisoblanib, perforator 
va pnevmotutgich o‘za’ro tortuvchi bolьtlar bilan birlashtirilgandir. Bu turdagi perforatorlar 
qattiq tog‘ jinslaridan vosstayuщiylar o‘tishda shpur va skvajinalar burg‘ulashga xizmat qiladi. 
Teleskopik PT29M (PT38) perforatorlari qattiqligi f=17 bo‘lgan tog‘ jinslaridan vosstayuщiy 
o‘tishda diametri 36-40 mm va uzunligi 4 m gacha bo‘lgan shpurlar burg‘ulashga, PT36M 
(PT48) perforatorlari esa f=20 bo‘lgan tog‘ jinslaridan diametri 52-85 mm va chuqurligi 15 m 
gacha bo‘lgan vosstayuщiy skvajinalarini burg‘ulashga mo‘ljallangan.
Teleskopik perforatorlarning konstruksiyasi ko‘chiriluvchi perforatorlardan farq qiluvchi 
jixati shundaki, unda burg‘ulash shlamini keng profilda xarakatini ta’minlovchi pnevmouzatgich 
qurilmasi mavjuddir.
Havo taqsimlash qurilmasi tuzilishi bo‘yicha 
perforatorlar zolotnikli, klapanli va 
klapansiz taqsimlanishli bo‘ladi. 
Zarb chastotasi bo‘yicha 
perforatorlar sinflarga bo‘linadi – bir minutda 1800 zarb va tez 
zarbli – 2300 va ko‘p zarb chastotali.