Nurmurodov S.D. Materialshunoslik va konstruksion materiallar texnologiyasi
Р ■ Т ■ р ■ tJQ'T
(1) Bunda, Р - nurlanish quvvati, р - moddaning zichligi, Q - issiqlik
o'tkazuvchanlik, t - plazma impulsning davomiyligi.
Energiya oqimlarining keraklicha yuqori zichliklarida harorat bir
necha yuz eV ga yetadi, plazmadagi zarralaming kritik zichligi:
bunda, nc - nurlanish zichligi,
X- plazma nuri to‘lqin uzunligi.
Bundan, Я = 1 mkm da nurlanish kritik zichlikka yetganda
nc= 10
27
m”
'nur modda yuzasigi kiradi va qizdirish qayta nurlanish orqali sodir
bo‘ladi (12.5-rasm). Uning sovishi nurlanishni yutish bilan muvoza-
natlanadi, kritik zichlik harakatini keltirib chiqaradi, plazma o‘z-o‘zini
boshqaradigan jarayonga kiradi. Bunday tartibda normal atmosfera
bosimida zarralar harakatining tezligi
1 0 4
m/s gacha o‘sishi kuzatiladi.
Plazmatronning chiqish qismida (12.5-rasm) issiq gazlaming
tezligi:
bunda, GH
2
-reaktorning chiqish qismidagi issiq gazlarning sarfi
(m
3
/sek);
Sb-oqimning chegara qatlamidagi issiq gaz chiqayotgan kesim
yuzasi (m2).
Gaz va suyuqlikning muhitda harakatlanish vaqtida xuddi o‘sha
fizikaviy xossalarga ega bo‘lgan holda tez oqishi (struynoe) sodir
bo‘ladi, qaysiki tangensial uzilish yuzalari borligi bilan tavsiflanadi.
Tangensial uzilish chegarasini o ‘z ichiga oluvchi oqim yo‘nalishi
chegaraviy
qalinlikka ega bo‘ladi va oqim chegara qatlami deb
ataladi. Oqim teshik (soplo) dan chiqqandan keyin uzunligi bo‘yicha
uch qismga bo‘linadi: I - plazma oqimida laminar yo‘nalish yadrosi
borligini xarakterlovchi, bosh!ang‘ich qism, II - laminar oqim
turbulent oqimga aylanadigan, o ‘tuvchi qism; III - turbulent oqimning
shaldlanishi yuz beradigan, asosiy qism.
(
2 )
(3)
219
Tanlangan
nazariy
model
oqim
parametrlarini
birinchi
yaqinlashishdayoq aniqlash imkonini berdi.
Hisoblashlar bo‘yicha matematik model tanlandi.
Tanlangan modelning chegara qatlami oqimi qalinligi harakatlar
bunda,