Anatomiya 2014. indd

Uzun yaqinlashtiruvchi mushak
(m. adductor longus)
 
ol-
dingi mushakdan pastda va medialroq joylashadi. Qov suyagining 
ustki shoxini tashqi yuzasidan qalin pay bilan boshlanadi. Pastga 
va lateral yo‘nalib, yupqa keng pay bilan son suyagi g‘adir-budir 
chizig‘ining ichki labiga birikadi. Faoliyati: sonni yaqinlashtiradi 
va ichkariga buradi. 
4. 
Kalta yaqinlashtiruvchi mushak
(m. adductor brevis).
 
Uchburchak shaklli qalin mushak. Qov suyagi tanasining tashqi 
yuzasi va pastki shoxidan boshlanadi. Pastga va lateral tomonga 
yo‘nalib, qisqa pay vositasida son suyagi g‘adir-budir chizig‘ining 
yuqori qismiga birikadi.
Faoliyati: sonni yaqinlashtiradi va bukishda ishtirok etadi.
5. 
Katta yaqinlashtiruvchi mushak
(m. adductor magnus)
 
me-
dial guruhdagi eng katta, qalin va uchburchak shakldagi mushak. 
Quymich do‘nglig‘i, quymich va qov suyaklarining pastki shoxi-
dan bosh lanib, son suyagining g‘adir-budir chizig‘ining ichki la-
bining bor bo‘yiga birikadi.
Faoliyati: sonni yaqinlashtiradi va yozishda ishtirok etadi. 

---

190
Boldir mushaklari
tizza, boldir-oyoq panja va oyoq panjasi 
bo‘ g‘im lariga ta’sir qilib, tanani vertikal holatda tutishga va yer-
da yurish ga moslashgan. Shuning uchun ular boldir-oyoq panja 
bo‘g‘imi va oyoq panjasi bo‘g‘imlarini frontal o‘q atrofida hara-
katga keltirish uchun ko‘proq oldingi va orqa tomonlarida joy-
lashgan. Oyoq panjasining sagittal o‘q atrofidagi harakati late-
ral guruh mushaklari ta’siri ostida bo‘ladi. Boldir mushaklarining 
go‘shtdor qismi proksimal, paylari esa distal joylashgani uchun 
boldir konus shaklida bo‘ladi. Boldir mushaklari: oldingi, orqa va 
lateral guruhga bo‘linadi.
Boldirning oldingi guruh mushaklari oldingi katta boldir, bar-
moqlarni yozuvchi uzun mushak va oyoq bosh barmog‘ini yozuv-
chi uzun mu shaklardan iborat. 
1.