Bakı Texniki Kollecinin müəllimi Hüseynli

Svetoforun siqnalları
I. Yollarda, yolayrıclarında və digər yerlərdə yol hərəkətini nizama salmaq üçün 
svetoforlardan istifadə olunur. Svetoforların vasitəsi ilə verilən siqnallarda yaşıl, 
sarı, qırmızı və ağ-sarımtıl rənglər tətbiq edilir.
Svetoforlar aşağıdakılardır 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Сигналлары шагули 
йерляшдирилмиш 
светофор 
Сигналлары цфиги 
йерляшдирилмиш 
светофор
Ялавя бюлмяли светофор
Мцяййян истигамятлярдя 
щярякяти 
низамламаг цчцн светофор
Гаршылыглы щярякят 
светофору
Дямир 
йол 
кечидляриндя 
щярякяти низамламаг цчцн 
светофорлар. 
Велосипед 
светофорлар
ы 
Пийада 
светофорлары
Низамланмайан 
йол 
айрыжларыны 
вя 
пийада 
кечидлярини 
нишанламаг 
цчцн 
светофорлар. 
Мцяссисялярин 
вя 
тяшкилатларын 
яразисиндя, 
щабеля йолун щярякят щиссяси 
даралан 
йерлярдя 
щярякяти 
низамламаг цчцн светофор. 
Трамвайын вя цмуми 
истифадяли диэяр НВ-
лярин 
щярякятини 
низамламаг 
цчцн 
светофор. 

---

II. Təyinatından asılı olaraq svetofor siqnalları dairəvi formalı, ox (oxlar), 
piyadanın və ya velosipedin silueti şəklində və X formalı ola bilər. Dairəvi siqnallı 
svetoforların yaşıl ox (oxlar) şəklində bir və ya iki əlavə bölməsi ola bilər: həmin 
bölmələr dairəvi yaşıl siqnalın səviyyəsində yerləşdirilir. 
III. 
Svetoforun 
dairəvi 
siqnallarının 
aşağıdakı 
mənaları 
vardır: 
1) yaşıl rəngli işığın yanması - bu siqnal hərəkətə icazə verir; 
2) yaşıl rəngli işığın yanıb- sönməsi - bu siqnal hərəkətə icazə verir və bildirir ki, 
onun vaxtı qurtarır, tezliklə qadağan siqnalı yanacaq (yaşıl siqnalın sönməsinə 
qədər qalan müddəti sürücülərə bildirmək üçün rəqəmli tablo tətbiq edilə bilər); 
3) sarı rəngli işığın yanması - bu siqnal hərəkəti qadağan və tezliklə siqnalların 
dəyişəcəyi barədə xəbərdarlıq edir; 
4) sarı rəngli işığın yanıb-sönməsi - hərəkətə icazə verir və nizamlanmayan 
yolayrıcının və ya piyada keçidinin olduğunu bildirir, təhlükə barədə xəbərdarlıq 
edir; 
5) qırmızı rəngli işığın yanması və ya yanıb-sönməsi - bu siqnal hərəkəti qadağan 
edir; 
6) qırmızı və sarı rəngli işıqların eyni vaxtda yanması - bu siqnal hərəkəti qadağan 
edir və tezliklə yaşıl siqnalın yanacağını bildirir. 
IV. Svetoforun oxlar şəklində qırmızı, sarı və yaşıl rəngli işıqlarının mənası 
müvafiq rəngli dairəvi işıqların mənası ilə eynidir, lakin onların qüvvəsi yalnız 
oxlarla göstərilən istiqamətə (istiqamətlərə) şamil edilir. Həm də sola dönməyə 
icazə verən ox, müvafiq yol nişanının geriyə dönməyi qadağan etmədiyi hallarda, 
geriyə dönməyə də icazə verir. Əlavə bölmədəki yaşıl oxun da mənası belədir. 
Əlavə bölmənin işığının sönməsi bu bölmənin nizamladığı istiqamətdə hərəkətin 
qadağan edilməsi deməkdir. 

---

V. Svetoforun əsas yaşıl işığının üstünə qara konturlu ox (oxlar) çəkilmişsə, bu, 
sürücülərə svetoforun əlavə bölməsinin olduğunu bildirir və əlavə bölmənin 
işığında göstəriləndən fərqlənən digər istiqamətlərdə hərəkətə icazə verir. 
VI. Svetoforun işığı piyada (velosiped) silueti şəklindədirsə, onun qüvvəsi yalnız 
piyadalara (velosipedçilərə) şamil edilir. Bu zaman yaşıl işıq piyadaların 
(velosipedçilərin) hərəkətinə icazə verir, qırmızı işıq isə onların hərəkətini qadağan 
edir. Velosipedçilərin hərəkətini nizamlamaq üçün həmçinin dairəvi işıqları olan 
kiçik ölçülü svetoforlardan da istifadə edilə bilər; həmin svetoforlara üzərində qara 
rəngli velosiped təsviri olan 200x200 mm ölçüdə ağ rəngli düzbucaqlı lövhə əlavə 
olunur. 
VII. Kor piyadalara yolun hərəkət hissəsini keçməyin mümkünlüyünü bildirmək 
üçün svetoforun işıq siqnallarına səs siqnalı da əlavə edilə bilər. 
VIII. Yolun hərəkət hissəsinin zolaqları ilə, xüsusən hərəkət istiqaməti əks tərəfə 
dəyişə bilən zolaqları ilə nəqliyyat vasitələrinin hərəkətini nizamlamaq üçün belə 
yollarda qırmızı rəngli X formalı siqnalı və aşağı yönəldilmiş oxşəkilli yaşıl siqnalı 
olan qarşılıqlı svetoforlar tətbiq edilir. Bu siqnallar onların altında yerləşən zolaqda 
hərəkəti müvafiq sürətdə qadağan edir və ya ona icazə verir. Qarşılıqlı svetoforun 
əsas siqnallarına diaqonal üzrə aşağı sağa və ya sola istiqamətləndirilmiş oxşəkilli 
sarı siqnal əlavə edilə bilər; onun yanması siqnalın dəyişəcəyini və oxun göstərdiyi 
zolağa keçməyin zəruriliyini bildirir. Hər iki tərəfdən 1.9 nişanlama xətti olan 
zolağın üzərində asılmış qarşılıqlı svetofor siqnalları yanmadıqda, bu zolağa girmək 
qadağandır. 
IX. Tramvaylar, habelə digər ümumi istifadədə olan nəqliyyat vasitələri üçün 
ayrılmış zolaqda hərəkət edən həmin nəqliyyat vasitələrinin hərəkətini nizamlamaq 

---

üçün «T» hərfi şəklində yerləşmiş ağ-sarımtıl dörd dairəvi siqnalı olan birrəngli 
siqnal svetoforları tətbiq edilə bilər. Svetoforun aşağısında yanan siqnalla eyni anda 
yuxarıda yanan bir və ya bir neçə siqnal - hərəkətə icazə verir. Aşağı siqnalla 
birlikdə: yuxarıdakı sol siqnal yananda - sola, ortadakı yananda - düzünə, sağdakı 
yananda - sağa hərəkət etməyə icazə verir. Əgər yalnız yuxarıdakı üç siqnal 
yanırsa, hərəkət qadağandır. 
X. Dəmiryol keçidində yerləşən dairəvi ağ-sarımtıl siqnal nəqliyyat vasitələrinin 
keçiddən keçib getməsinə icazə verir. Yanıb-sönən ağ-sarımtıl və sönmüş qırmızı 
siqnal olduqda görmə sahəsi həddində keçidə yaxınlaşan qatarın (lokomotivin, 
drezinanın) olmadığı halda hərəkətə icazə verir. 
Reversiv svetoforlar 

---

XI. Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanının yol hərəkəti 
təhlükəsizlik komissiyasının qərarı olmadan onların ərazisində yerləşən yollarda 
svetoforlar qurmaq qadağandır. 
XII. Yollarda svetoforların qurulması və onların lazımi vəziyyətdə işləməsinə 
nəzarət Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən 
həyata keçirilir. 
XIII. Müvafiq qərar olmadan svetoforların qurulması üçün onları quraşdıran şəxslər 
məsuliyyət daşıyırlar.