Avtomobil qatarının tanınma nişanı
Avtomobil qatarının tanınma nişanı
Tikanlı şinlə
ri olan n
ə
qliyyat vasit
əsinin tanınma nişanı
Qrupla uşaq aparan nə
qliyyat vasit
əsinin tanınma nişanı
Uzunluğu 24 m
-d
ən artıq olan nə
qliyyat vasit
ə
l
ə
ri t
ərkibinin tanınma nişanı
Q
əza dayanacağı nişanı
Az
ərbaycan Respublikası nə
qliyyat vasit
ə
l
ə
rinin beyn
ə
lxalq yol h
ə
r
ə
k
ə
tl
ə
rind
ə
f
ə
rql
ə
nm
ə
nişanı
T
əcrübə
siz s
ürücü
Kar v
ə
ya lal-
kar sürücü tə
r
ə
find
ə
n idar
ə
edil
ən avtomobilin tanınma nişanı
Ə
lil t
ə
r
ə
find
ə
n idar
ə
edil
ən avtomobilin tanınma nişanı
Sürücü
-h
ə
kim t
ə
r
ə
find
ə
n idar
ə
edil
ən avtomobilin tanınma nişanı
T
ə
lim-n
ə
qliyyat vasit
əsi nişanı
N
ə
qliyyat vasit
ə
sinin qabaritind
ə
n k
ənara çıxan yükün tanınma nişanı
T
əhlükəli yük aparan avtomobilin tanınma nişanı
Nəqliyyat vasitələrinin istismarının qadağan edilməsi halları
I. Tormoz sistemləri
1) Yolda sınaqlar zamanı iş tormoz sistemi aşağıdakı tormozlama səmərəlilik
normalarını təmin etmədikdə:
Nəqliyyat vasitələrinin növləri
Tormoz
yolu (m)
ən çoxu
Müəyyən edilmiş
yavaşıma (m/s) ən
azı
Tək nəqliyyat vasitələri: minik avtomobilləri və
onların yükdaşıma üçün modifikasiyaları
12,2
(14,5)
6,8 (6,1)
İcazə verilən maksimum kütləsi 5 tonadək olan (5
ton da daxil olmaqla) avtobuslar
13,6
(18,7)
6,8 (5,5)
İcazə verilən maksimum kütləsi 5 tondan çox olan
avtobuslar
16,8
(19,9)
5,7 (5)
İcazə verilən maksimum kütləsi 3,5 tonadək olan
(3,5 ton da daxil olmaqla) yük avtomobilləri
15,1 (19)
5,7 (5,4)
İcazə verilən maksimum kütləsi 3,5 tondan 12
tonadək olan (12 ton da daxil olmaqla) yük
avtomobilləri
17,3
(18,4)
5,7 (5,7)
İcazə verilən maksimum kütləsi 12 tondan çox olan
yük avtomobilləri
16 (17,7)
6,2 (6,1)
İkitəkərli motosikletlər və mopedlər
7,5 (7,5)
5,5 (5,5)
Yanqoşqulu motosikletlər
8,2 (8,2)
5 (5)
Minik avtomobillərinin və onların yükdaşıma üçün
modifikasiyalarının
yedəyə
aldığı
avtomobil
qatarları
13,5
(14,5)
5,9 (6,1)
İcazə verilən maksimum kütləsi 5 tonadək olan (5
ton da daxil olmaqla) avtobusların yedəyə aldığı
avtoqatarları
15,2
(18,7)
5,7 (5,5)
İcazə verilən maksimum kütləsi 5 tondan çox olan
avtobusların yedəyə aldığı avtoqatarları
18,4
(19,9)
5,5 (5)
İcazə verilən maksimum kütləsi 3,5 tonadək olan
(3,5 ton da daxil olmaqla) yük avtomobillərinin
yedəyə aldığı avtoqatarları
17,7
(22,7)
4,6 (4,7)
İcazə verilən maksimum kütləsi 3,5 tondan 12
tonadək olan (12 ton da daxil olmaqla) yük
avtomobillərinin yedəyə aldığı avtoqatarları
18,8
(22,1)
5,5 (4,9)
İcazə verilən maksimum kütləsi 12 tondan çox olan
yük avtomobillərinin yedəyə aldığı avtoqatarları
18,4
(21,9)
5,5 (5)
Qeyd: 1) İş tormoz sisteminin sınağı sement və ya asfalt-beton örtüklü hamar yolun
quru üfiqi sahəsində və tormozlanmanın başlanğıc sürəti avtomobillər, avtobuslar
və avtoqatarları üçün isə saatda 40 kilometr, motosiklet və mopedlər üçün isə
saatda 30 kilometr olan halda aparılır; nəqliyyat vasitələrini təchiz edilmiş
vəziyyətdə, sürücünün iştirakı ilə, idarəetmə orqanına iş tormoz sisteminin
birdəfəlik təsiri yolu ilə sınayırlar; 2) Nəqliyyat vasitələrinin iş tormoz sisteminin
səmərəliliyi dövlət standartlarına uyğun olaraq başqa göstəricilərə görə də
qiymətləndirilə bilər.
2) Hidravlik tormoz ötürücüsünün hermetikliyi pozulduqda.
3) Pnevmatik və pnevmohidravlik tormoz ötürücülərində hermetikliyin pozulması
mühərrik işləməyərkən tormoz sistemini idarəetmə orqanları tam qoşulmuş halda
olduqda — 15 dəqiqə ərzində havanın təzyiqinin 0,05 MPa (0,5 kq—q/sm2) aşağı
düşməsinə səbəb olursa.
4) Pnevmatik və ya pnevmohidravlik tormoz ötürücülərinin manometri
işləmədikdə.
5) Duracaq tormoz sistemi aşağıdakı nəqliyyat vasitələrinin tərpənməz vəziyyətini
təmin etmədikdə:
tam yüklü nəqliyyat vasitələrinin — 16 dərəcədən az olmayan enişdə;
təchiz olunmuş vəziyyətdə minik avtomobillərinin və avtobusların — 23 dərəcədən
az olmayan enişdə;
təchiz olunmuş vəziyyətdə yük avtomobillərinin və avtomobil qatarlarının — 31
dərəcədən az olmayan enişdə istismarı qadağan edilir.
II. Sükan idarə mexanizmi
1) Sükan idarə mexanizmində lüftün cəmi aşağıdakı son hədd qiymətlərindən çox
olduqda:
Nəqliyyat vasitəsinin növü
Cəmi
lüftün
son
hədd
qiymətləri, (dərəcə ilə), ən çoxu
Minik avtomobilləri və onların bazasında
yaradılmış yük avtomobilləri və avtobuslar
10
Avtobuslar
20
Yük daşıyan avtomobillər
25
2) Detal və qovşaqların konstruksiyada nəzərdə tutulmayan yerdəyişməsinə yol
verildikdə; yivli birləşmələr müəyyənləşdirilmiş üsulla burulub bağlanmadıqda və
ya bərkidilmədikdə.
3) Konstruksiyada nəzərdə tutulmuş sükan idarə gücləndiricisi və ya sükan
dempferi (motosikletlər üçün) nasaz olduqda və ya ümumiyyətlə olmadıqda
istismarı qadağan edilir.
III. Xarici işıq cihazları
1) Xarici işıq cihazlarının miqdarı, tipi, rəngi, yerləşməsi və iş rejimi nəqliyyat
vasitəsi konstruksiyasının tələblərinə uyğun olmadıqda.
Qeyd: İstehsaldan çıxarılmış nəqliyyat vasitələrində başqa marka və modeldən olan
nəqliyyat vasitələrinin xarici işıq cihazlarının qurulmasına yol verilir.
2) Faraların nizamlanması dövlət standartlarının tələblərinə uyğun olmadıqda.
3) Xarici işıq cihazları və işıqqaytarıcılar müəyyənləşdirilmiş rejimdə işləmədikdə
və ya çirklənmiş olduqda.
4) İşıq cihazlarında işıqyayıcılar olmadıqda və ya həmin işıq cihazının tipinə uyğun
olmayan yayıcılardan istifadə edildikdə.
5) Sayrışan işıqlar standartın tələblərinə uyğun qurulmadıqda.
6) Geriyə hərəkət fənərləri və dövlət qeydiyyat nişanının, işıqqaytarıcı qeydiyyat,
fərqləndirici və tanınma nişanlarının işıqlandırılması istisna edilməklə, nəqliyyat
vasitəsinin qabağında qırmızı rəngli, arxasında isə ağ rəngli işıq cihazları və ya
işıqqaytarıcılar qurulduqda nasazlıq aradan qaldırılır.
IV. Qabaq şüşənin şüşə silgəcləri və şüşəyuyanları
1) Şüşə silgəcləri müəyyən edilmiş rejimdə işləmədikdə.
2) Nəqliyyat vasitəsinin konstruksiyasında nəzərdə tutulmuş şüşəyuyanlar
işləmədikdə nasazlıq aradan qaldırılır.
V. Təkərlər və şinlər
1) Minik avtomobilləri şinlərinin protektorundakı naxışların qalmış hündürlüyü 1,6
mm-dən, yük avtomobillərində — 1 mm-dən, avtobuslarda — 2 mm-dən,
motosiklet və mopedlərdə — 0,8 mm-dən az olduqda.
Qeyd: Qoşqular üçün şinlərin protektorundakı naxışların qalmış hündürlüyü
normaları yedəkçi nəqliyyat vasitələrinin şinləri üçün olan normalarda müəyyən
edilir.
2) Şinlərdə kordun çılpaqlaşması, habelə karkasın təbəqələrə ayrılması, protektorun
və şinin yan rejiminin qopması kimi yerli zədələr (yarıq, kəsik, qırıq) olduqda.
3) Bərkitmə boltu olmadıqda və ya təkərlərin diskində və çənbərlərində çatlar
olduqda.
4) Şinlər ölçüsünə və ya yükgötürmə qabiliyyətinə görə nəqliyyat vasitəsinin
modelinə uyğun gəlmədikdə.
5) Avtobusun, minik avtomobilinin və ya onun qoşqusunun bir oxuna radial şinlə
birlikdə diaqonal şin və ya protektoru müxtəlif naxışlı şinlər geydirildikdə.
Yük daşıyan avtomobilinin və ya onun qoşqusunun bir oxuna radial şinlə birlikdə
diaqonal şin və ya protektoru müxtəlif naxışlı şinlər geydirildikdə nasazlıq aradan
qaldırılır.
VI. Mühərrik
1) İşlənmiş qazlarda zərərli maddələrin miqdarı və onların tüstülənməsi dövlət
standartlarında müəyyən edilmiş kəmiyyətlərdən çox olduqda.
2) Yanacaq sisteminin hermetikliyi pozulduqda.
3) İşlənmiş qazları xaricetmə sistemi saz olmadıqda nasazlıq aradan qaldırılır.
VII. Konstruksiyanın digər ünsürləri
1) Nəqliyyat vasitəsinin konstruksiyasında nəzərdə tutulmuş arxanı göstərən güzgü,
şüşə olmadıqda.
2) Səs siqnalı işləmədikdə.
3) Sürücünün görünüş dairəsini məhdudlaşdıran, şüşənin şəffaflığını korlayan, yol
hərəkəti iştirakçılarını zədələmək, təhlükəsi yaradan əlavə əşyalar qoyulduqda və
ya şüşələrə hər hansı formada və ölçüdə örtüklər (pərdə və plyonka) çəkildikdə.
Qeyd: Avtomobillərin və avtobusların qabaq şüşəsinin yuxarı hissəsində rəngli,
şəffaf plyonka bərkidilə bilər. İşığı buraxması dövlət standartlarının tələblərinə
uyğun olan, sənaye üsulu ilə hazırlanan rəngli şüşələrin (güzgü-şüşələrdən başqa)
tətbiqinə icazə verilir. Hər iki tərəfdə arxanı göstərən xarici güzgülər olduqda
avtobusun pəncərələrindən pərdə asmağa, eləcə də minik avtomobillərinin arxa
şüşələrinə örtük (pərdə və ya plyonka) çəkməyə və ya sənaye üsulu ilə hazırlanan
jalüz asmağa yol verilir.
4) Konstruksiyada nəzərdə tutulmuş kuzov və ya kabinə qapılarının qıfılları, yük
platforması bortlarının cəftələri, sistern boğazının və yanacaq bakı tıxacının
cəftələri, sürücünün oturacağının vəziyyətini nizamlayan mexanizm, qəza çıxış
yerləri və onları hərəkətə gətirən qurğular, qapıları idarə edən ötürücü, spidometr,
taxoqraf, ilin mövsümi şəraitlərindən asılı olaraq şüşəqızdıran və havaüfürən
işləmədikdə.
5) Konstruksiyada nəzərdə tutulmuş arxa mühafizə qurğusu, palçıqdan qoruyan
fartuklar və brızqoviklər olmadıqda.
6) Yedəkçinin və qoşquların ilişmə-dartı və ilişmə-dayaq qurğuları nasaz olduqda,
habelə onların konstruksiyalarında nəzərdə tutulmuş sığorta trosları (zəncirlər)
olmadıqda və ya nasaz olduqda. Motosikletin çərçivəsi ilə yanqoşqunun çərçivəsi
birləşən yerdə lüft olduqda.
7) Aşağıdakılar olmadıqda:
avtobusda, minik və yük daşıyan avtomobillərində, təkərli traktorda — dərman
qutusu, odsöndürən, qəza dayanma nişanı (yanıb-sönən qırmızı fənər);
icazə verilmiş maksimum kütləsi 3,5 tondan çox olan yük avtomobillərində və
icazə verilmiş maksimum kütləsi 5 tondan çox olan avtobuslarda — diyirlənməyə
qarşı dayaqlar (azı ikisi);
yanqoşqulu motosikletdə — dərman qutusu, qəza dayanma nişanı (yanıb-sönən
qırmızı fənər).
8) Operativ və xüsusi xidmətlərə məxsus olmayan nəqliyyat vasitələrində dövlət
standartlarında nəzərdə tutulmuş işartılı mayakcıqlardan, səs çaları növbə ilə
dəyişən səs siqnallarından və rəng qrafikası sxemlərindən istifadə olunduqda.
9) Təhlükəsizlik kəmərləri nəqliyyat vasitələrinin konstruksiyasında nəzərdə
tutulduğu halda belə kəmərlər olmadıqda və ya onlar kəmərləri yararsız olduqda.
10) Nəqliyyat vasitəsinin dövlət qeydiyyat nişanının standartın tələblərinə cavab
vermədikdə. Dövlət qeydiyyat nişanlarının rəqəmləri və hərfləri yük daşıyan
avtomobillərinin, qoşquların (minik avtomobillərinin və motosikletlərin
qoşqularından başqa) və avtobusların (xüsusi kiçik avtobuslardan başqa)
kuzovunun arxa divarında təkrar və rəqəmlərin hündürlüyü ən azı 300 mm, eni azı
120 mm, cizginin qalınlığı 30 mm, hərflərin ölçüsü rəqəmlərin 2/3-si qədər
olunmadıqda, tramvay və trolleybuslarda müvafiq idarələrin verdikləri verdikləri
dövlət qeydiyyat nişanları yazılmadıqda.
11) Motosikletdə konstruksiyada nəzərdə tutulmuş təhlükəsizlik qövsü olmadıqda.
12) Motosikletlərin və mopedlərin yəhərində əyləşmiş sərnişin üçün onların
konstruksiyasında nəzərdə tutulmuş köndələn əl tutacaqları və ayaqaltılar
olmadıqda.
13) Tormoz sistemlərinin, sükan idarəsinin, digər qovşaq və aqreqatların
müəyyənləşdirilmiş tələblərə uyğun gələn əlavə elementləri konstruksiyada nəzərdə
tutulduğu halda, qurulmadıqda nasazlıq aradan qaldırılır.
Dostları ilə paylaş: |