D xolboyev, U. N. Ibragimov moliyaviy hisob

10.6. Soliqlar va majburiy ajratmalar hisobi hamda ular
bo‘yicha to ‘lovlarga foyda ishlatilishining hisobi
Q o n u n ch ilik d a belgilangan ta rtib d a yil davom ida foyda 
(d aro m ad ) hisobidan b o ‘nak tariq asid a hisoblangan ham da 
foydaning haqiqiy miqdori ning yil oxirida qayta hisoblangan 
so liq la r b o ‘y ich a h iso b lash u v larig a quyidagi h iso b v araq lar 
m o ‘ljallangan:
9810 — darom ad (foyda) solig‘i b o ‘yicha xarajatlar;
9820 — foydadan hisoblangan boshqa soliqlar va yig‘imlar 
bo ‘yicha xarajatlar.
Bunda yil davomida davlat byudjetiga soliqlar, yig‘im lar va 
boshqa ajratmalarga 9810, 9820 hisobvaralar debetlanib, 6410 — 
«Byudjetga to ‘lovlar bo ‘yicha qarz (turlari bo ‘yicha)» hisobvaqag‘i 
kreditlanadi.
Hisobot davri oxirida yillik moliyaviy hisobot tuzishda 9810, 
9820 hisobvaraqlari kreditlanib, 9910 hisobvarag‘i debetlanadi va 
ushbu hisobvaraqlar (9810, 9820) foyda hisobiga yopiladi. Ushbu 
toMovlar byudjetga o ‘tkazib berilganda 6410 hisobvaragM debet­
lanib, 5110-5530 hisobvaraqlar kreditlanadi.
10.7. Taqsimlanmagan foydaning shakllanishi va
ishlatilishining hisobi
Taqsimlanmagan foyda — bu hisobot davri yakunida xo‘jalik 
yurituvchi subyekt ixtiyorida qoladigan sof foyda (foydaning bir 
qismi)dir.
Taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan zarar) hisobiga quyidagi 
hisobvaraqlar m o‘ljallangan:
8710 — hisobot davridagi taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan 
zarar). Bu hisobvaraqda korxona faoliyatining butun hisobot 
yilidagi taqsimlanm agan foydasi (qoplanmagan zarari) hisobga 
olinadi.
8720 - iamg‘arilgan foyda (qoplanm agan zarar) hisobvarag‘ida 
korxonaning butun faoliyati davomidagi zarari, dividendlar b o ‘yi- 
cha toMovlar ham da ustav kapitaliga investitsiyalangan foydani
183

---

chegirgan holda sof foyda summasini ifodalovchi jam langan foyda 
hisobga olib boriladi.
Hisobot davridagi sof foyda taqsimlanmagan foydani oshiradi 
(D T 9910 KT 8710).
M a’lumki, korxona sof foydasidan aksiyadorlarga dividend 
to la n a d i (D T 8710 — to ‘lov uchun dividentlar hisoblanganda — 
KT 6610, to ‘langanda - DT 6610 KT 5010).
Agar muassis chiqib ketayotgan b o ‘lsa — DT 8310, 8320, 
8330 KT 6620, uni to ‘lashda - D T 6620 KT 5110-5530. Foyda 
zaxira kapitaliga yo‘naltirilganda — DT 8710 KT 8520.
Hisobot davrida ko ‘rilgan zararlar rezerv kapitali hisobidan 
joriy yil oxirida qoplanganda — DT 8520 KT 8710. Shu m uom a- 
laning o ‘zi ta ’sischilaming maqsadli mablag‘lari hisobidan qoplan­
ganda — D T 8890 KT 8710 hisobvaraqlar bog'lanishi tuziladi.
0 ‘tgan yillar uchun hisoblangan qo ‘chim cha foyda uchun 
penya va jarim alar hisoblanganda — DT 8710 KT 6410.
Joriy yil uchun qo ‘shim cha foyda solig‘i b o ‘yicha hisoblangan 
soliq summasiga penya va jarim alar hisoblanganda — DT 9430 
KT 6430.