Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences VOLUME 1 | ISSUE 4 ISSN 2181-1784 Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 113
w www.oriens.uz May 2021 baholash ularni muhim yoki nomuhim, zaruriy yoki keraksiz, qadrli yoki beqadr
asosiy yoki ikkinchi darajali deb belgilash natijasida vujudga keladigan tushuncha
yoki nuqtai nazarlarda aks etuvchi ob’eklardir, deb belgilangan.
Fikrimizcha, qadriyat–bu tarixiy taraqqiyot jarayonida kishilar tomonidan
yaratilgan, moddiy va ma’naviy boyliklar bo‘lib, u inson va insoniyat uchun ahamiyat
kashf etib, ular manfaati va ehtiyojini qondirish: takomillashuvi, kelajak avlodning
ijodiy o‘sishini rag‘batlantirish omilidir.
Millat uchun muhim ahamiyatga ega bo‘lgan etnik jihat va xususiyatlar bilan
bog‘liq qadriyatlar milliy qadriyatlardir. Dunyoda o‘ziga xos qadriyatlari bo‘lmagan
millat yo‘q. Milliy qadriyat millatning tarixi, yashash tarzi, ma’naviyati hamda
madaniyati bilan bilan uzviy bog‘liq holda namoyon bo‘ladi
2
.
Milliy qadriyatlar–millat uchun muhim va jiddiy ahamiyatga ega jihatlar,
xususiyatlar, moddiy va ma’naviy boyliklardir.
3
Xalqimiz ma’naviyatini yuksaltirishda milliy urf-odatlarimiz va ularning
zamirida mujassam bo‘lgan mehr-oqibat, insonni ulug‘lash, tinch va osoyishta hayot,
do‘stlik va totuvlikni qadrlash, turli muammolarni birlashib hal qilish kabi ibratli
qadriyatlar tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda.
Milliy qadriyatlar turmush tarzimiz, ma’naviy qiyofamiz, an’analarimiz va
o‘zligimizni anglashga yordam beradi va bu borada xalqni-xalq, millatni –millat
sifatida birlashtiradi. Zero, o‘z qadriyatlarini va qadrini bilgan xalq olomonga
aylanmaydi; buyuk ishlarga qodir ekanini his qiladi, istiqlolni omon saqlaydi,
farzandlarining kamoloti uchun qayg‘uradi va kurashadi. Aynan shuning uchun ham
milliy qadriyatlar jamiyatni yangilashga xizmat qiluvchi muhim ma’naviy omil
hisoblanadi.
Xullas, Millat mavjud ekan milliy qadriyatlarning ahamiyati aslo kamaymaydi.
Millatlarning ma’naviyat jihatidan bir-biriga yaqinlashib borish ham milliy
qadriyatlarning rivojlanish va amal qilish imkoniyatlarini kamaytirmaydi, balki
kengaytiradi. Umuman olganda, milliy qadriyatlar har bir millatning mohiyatini,
uning muayyan mustaqil ijtimoiy birlik ekanini belgilab beruvchi asosiy mezonlardan
biridir.
Milliy qadriyatlarning qudratli manbai va azaliy urf-odatlarimizdan biri-oila va
qarindoshlik munosabatlar odobidir. Kattalarni hurmat qilish, o‘zaro yordamlashish,
kelajak avlod haqida g‘amxo‘rlik qilish hamisha uning asosiy qoidalari bo‘lib kelgan.
2
. Тинчлик ва бағрикенглик атамалари изоҳли луғати.-Т.: 2005, Б -103-104.
3
. Мустақиллик: Изоҳли илмий-оммабоп луғат.-Тошкент: 2006. Б -233.