часть
1
«
Научный
импульс
»
Октябрь
, 2022
133
Ikkinchidan bilish jarayonlari sifatini oshirish: sezgilarning
aniqligi, idrokning t
о‘liq va tabaqalashtirilganligi, eslab qolish va takror ifodalashning
tez va aniqligi;
Uchinchidan bolada atrof dunyoga bilish munosabatlari,
bilimlarni
egallash va maktabda
о‘qishga intilishning mavjudligi muhim ahamiyat kasb etadi.
Maktabga aqliy tayyorlikni shakllantirishda b
о‘la
jak
о‘quvchini
tafakkur faoliyatining
umumiy darajasi muhim ahamiyatga ega. Maktabgacha ta’lim muassasasining bolalarni aqliy
tarbiyalashga oid olib borayotgan muntazam, maqsadga muvofiq ish sharoitlarida bolalarda
(faoliyat) tafakkur faoliyatida narsalarning xap tomonlama taxlil qilish qobiliyati, ijtimoiy
tarkib topgan sensor etalonlardan fan hamda xodisalar xususiyat va sifatlarini tadqiq qilishda
foydalana bilish narsa
va xodisalardagi asosiy aloqa, bog‘liqlik, belgilarni aniqlash asosida
oddiy umumlashtirishlar qilish qobiliyati,
о‘xshashlik va farklanuvchi belgilarni izchil ajratish
asosida narsalarni qiyoslashni amalga oshirish k
о‘nikmasi tarkib toptiriladi.
Bulajak
о‘quvchilarda aqliy faoliyatning elementar mustaqilligi: о‘z amaliy faoliyatni mustaqil
rejalashtirish va uni reja asosida amalga oshirish k
о‘nikmasi, oddiy bilish vazifasini qo’yish va
uni hal etish k
о‘nikmasi va shu kabilar rivojlantiriladi.
Maktabda aqliy tayyorlik, shuningdek bolalar tomonidan
о‘quv faoliyati elementlarini
egallab
olinishini ham
о‘z ichiga oladi.
B
olalar muntazam ta’lim sharoitlarida maktabgacha bolalik oxiriga
kelib,
о‘quv faoliyatining asosiy tarkibiy qismlarini: tushunarli о‘quv vazifasini qabul
qilish, tarbiyachining k
о‘rsatmalarini tushunish va aniq bajarishni ishni katt
alar tomonidan
k
о‘rsatil
gan usullaridan foydalanib
bajarib bir natijaga erishish,
о‘z faoliyati, hulq
-atvori,
topshiriklarni bajarish sifati ustidan nazorat qilish k
о‘nikmasini, о‘zining
va boshqa
bolalarning ishlariga tanqidiy baho berish qobiliyatini, egallab olishlari kerak.
Nutkni kanchalik yuqori darajada rivojlangan b
о‘lishi bolani maktabga aqliy
tayyorgarligining muxim tarkibiy qismi xisoblanadi. Tovushni aniq talaffuz qilish, lug‘atning
boyligi,
о‘z fikrini mantiqiy grammatik tо‘g‘ri
bayon qila bili
sh, madaniy nutq muomalasi-
bularning barchasi maktabda muvaffakiyatli
о‘qishning zaruriy sharti xisoblanadi.
ADABIYOTLAR:
1. Bikbayeva N.U., Ibroximova 3.I., Qosimova X.I. Maktabgacha
yoshdagi bolalarda
matematik
tasavvurlarni shakllantirish
, T., 1995.
2.X. Axmedova va boshqa… «Bolangiz maktabga tayyormi?» T.., 2000y.
3. M.Jumayev “Maktabgacha yoshdagi bolalarda mate
matik tasavvurlarni
shakllantirish
metodikasi va nazariyasi” T.
, 2007 y.
4. S.X.Jalilova, S.M.Aripova. Maktabgacha yoshdagi bolalar psixologiyasi.. 2013y.
5.Maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga k
о‘yiladigan davlat talablari. 2013y.
6..
“Bolajon” dasturi 2010y.