‘z b e k is t n r espu blik asi o L iy va ‘rta m axsus ta’ L i m vazirlig I

Nazorat uchun savollar:
1. «Individ», «shaxs», «individuallik» tushunchalarini sharhlang.
2. Rivojlanish va shaxs rivojlanishini ta ’riflang.
3. Shaxsning shakllanishiga ta 'sir etuvchi omillar haqida nim alam i bilasiz?
4. Shaxs faoliyati haqida so ‘zlab bering.
5. O'quvchilarning yosh xususiyatlarini tavsiflang.
6. Shaxsning ijtimoiylashuvini qanday tushunasiz?
Test topshiriqlari:
1. Sh a xsning rivojlanishida m uhim aham iyatga ega in d iv id u a l
xususiyatlariga berilgan to'g'ri t a ’rifni belgilang:
a) shaxs rivojlanishidagi um um iylik;
b) shaxs rivojlanishidagi о ‘ziga xoslik;
d) tarbiya jarayonini amalga oshirish;
e) о ‘quvchilamingyosh va pedagogik-psixologik xususiyatlariga asoslanish;
f) barcha javoblar to ‘g ‘ri.
2. Nim a uchun V—VII s in f b a ’zi o'quvchilarining o ‘zlashtirishi va
intizomi susayadi?
a) s in f rahbari va o'qituvchilar ularga b o sh la n g ‘ich sinfdagiga
qaraganda kam e ’tibor beradi;
b) о ‘quvchilar о ‘qishning yangi talablari va sharoitiga о ‘rganmagan
yoki tayyor emaslar;
d) boshlang‘ich s in f о ‘quvchilari rivojlanishida, V sinfda о ‘qish uchun
zarur bo ‘Igan masalalarga e ’tibor berilmagan;
e) m a z k u r davrda o 'q u v ch ila rn in g riv o jla n ish i u la rn in g yo sh
xususiyatlariga bog'liq;
f) barcha javoblar to'g'ri.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

TARBIYA M AQSADI VA VAZIFALARI
Tarbiya haqida 
tushuncha.'Tarbiya nazariyasi pedagogika fanining 
tarkibiy qismi bo‘lib, tarbiyaviy jarayon maamuni, shakl, metod, vosita 
va usullari hamda uni tashkil etish muammolarini o ‘rganadi.. Yosh 
avlodni tarbiyalashda nimalarga e ’tibor qaratm o q lozim? Bunday 
m asalalarni hal etishda, avvalo m am lakatim izda, siyosiy-ijtimoiy 
sohalarda yuz berayotgan islohotlar mohiyatini c huqur va atroflicha 
m ushohada qilib olishga to ‘g‘ri keladi. Chunki davr ham, inson tarbiyasi 
ham o ‘zgarib bormoqda. Ayniqsa, XXI asr insoniyat tarixida komputer 
davri b o ‘Iib kirib keldi. Biroq, fan-texnika qanchalik jadal rivojlanib, 
jam iyat hayotida m uh im jo y olib, ishlab c hiqarish jarayonlarini 
tezlashuviga qanchalik samarali t a ’sir etmasin, tarbiya nazariyasida 
shaxsni komil inson etib tarbiyalash, bu b orada Markaziy Osiyo 
mutafakkirlari, xalq pedagogikasi hamda jahon pedagogikasining ilg‘or 
fikrlariga tayanib ish ko‘rish zarur boMadi. Yoshlarni barkamol inson 
qilib tarbiyalashda, birinchi navbatda Sharq mutafakkirlarining qimmatli 
m a ’naviy meroslari m uhim dasturil amal ahamiyatiga ega boMadi. 
M u h a m m a d al-Xorazmiy, Abu Nasr Farobiy, Abu Ali ibn Sino, Abu 
R a y h on Beruniy, A hm ad a l- F a r g ‘oniy, Im om Ismoil al-Buxoriy, 
A hm ad Yassaviy, Bahovuddin Naqshband, Amir Tem ur, M uhamm ad 
T a rag ‘ay Ulug‘bek, Alisher Navoiy va Zahiriddin M uham m ad Bobur 
singari olamga m ashhur allomalarining ijtimoiy, siyosiy va falsafiy 
qarashlari barcha zam on lar uchun muhim ahamiyat kasb etadi. 0 ‘z 
o ‘tmish madaniy merosini chuqur o ‘rganmagan va e ’zozlamagan, ajdod- 
avlodlari bosib o ‘tgan tarixiy yoMni idrok etmagan, milliy mustaqillik 
yoMida jon fido qilgan buyuk ajdodlar faoliyatidan xabardor boMmagan 
inson o ‘zligini hech q achon anglab yetolmaydi.
0 ‘tmish madaniy merosini o ‘rganish murakkab jarayon sanaladi. 
M ad aniy meros nam unalari va ularda ilgari surilgan ezgu g ‘oyalarni 
yosh avlod ongiga singdirish uzluksiz, izchil, tizimli hamda maqsadga 
m uvofiq amalga oshirilishi zarur.