Turkcha matnlar va darslar Türkçe metinler ve dersler.: İmtihonda insho qanday yoziladi?



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə106/118
tarix19.12.2023
ölçüsü5,01 Kb.
#186333
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   118
 
 
Şiirlerini Türkçe ve Farsça yazan Ali Şir Nevai, Arapçayı da çok iyi öğrenmişti. 
Meşhur ilim adamlarından Molla Cami, onun şiir arkadaşlarındandır.
 
Kaşgarlı 
Mahmut'tan sonra Türk diline en büyük hizmet eden kişi olarak tanınan Ali Şir 
Nevai, Muhakemet-
ül Lügateyn adlı kitabında Türkçe ile Farsça'yı 
karşılaştırarak pek çok yerde Türkçe’nin üstünlüğünü savunmuştur. Nevai, bu 
kitabını Türkçe’yi bırakarak eserlerini Farsça verenlere ithafen yazmıştır. Ali Şir 
Nevai, Türkçe yazdığı şiirlerinde Nevai, Farsça yazdığı şiirlerinde ise Fani 
mahlaslarını kullanmıştır. 
 
 
Ali Şir Nevai'nin dördü Türkçe, biri de Farsça olmak üzere beş ayrı divanı vardır. 
Türkçe div
anlarının genel adı Hazain
-
ül Maani'dir. Türkçe divanlarını, Garaibü’s
-
Sağir, Nevadir
-
üş Şebab, Bedayi
-
ül Vasat ve Fevaidü’l

Kiber adları altında 
yazmıştır. 
 
 
Beş mesnevisinden meydana gelen Hamse'si ile Türk edebiyatında ilk hamse 
yazan Ali Şir Nevai’nin
 
divanlarından hariç 18 ayrı eseri daha vardır. 
 
 
Matematiğin Kaşifi: El
-Harezmi 
 
Tam adı; Ebu Abdullah Muhammed İbni Musa El Harezmi. Genel kabulle 
Ortaçağ İslam dünyasının en büyük bilimsel yeteneklerinden biri! Batı 
Türkistan’da ki Aral gölü güneyinde bulunan Harezm bölgesinde 780 yılında 
dünyaya gelip, 850 ‘de da Bağdat’ta vefat etmiştir. Üç oğlu vardır ve hepsi de 
matematik üzerinde çok önemli çalışmalar yapmışlardır.
 
 
Çağına göre üstün özellikler taşıyan eserlerinin en ilginç yönlerden birisi de, 
açıların sinüs gibi trigonometrik fonksiyonlarla ifade edildiğini gösteren bazı 
tabloların bulunmasıdır.
 
 
10. yüzyılda yaşıyan ve tüm dünyaya isminin (El Harezmi –
 Al Khrawarizmi) 
Latince telaffuzunu “algoritma” olarak zikrettiren bu Müslüman Türk alimi, 
cebir 
matematiğinin de kurucusudur. Zaten cebir kelimesi de Harezmi’nin (El 
Kitab’ül Muhtasar Fi Hisab’il Cebri ve’l Mukabele ) “Cebir ve denklem hesabı 
üzerine özet kitap” adlı eserinden gelir.
 
 


El Yazmasi Cebir Kitabı
 
 
Harezmi, cebir denklemlerinin çözümünde 
kare ve diktörgen şekillerden 
yararlanır. Denklem çözümlerinde bu geometrik şekilleri kullandığından , 
denklemlerde hep artı işaretli terimler göz önünde tutulur.Kare bilinmeyeni, 
dikdörtgen ise bilinmeyenin sabit bir katını temsil eder. Denklem çözümleri 
daima pozitif değerler içindir.
 
 
El-Harezmi, ikinci dereceden denklemlerin çözülmesi için geometrik modeller de 
kullanır.Fakat bu çözümleme yöntemleri, malesef ki Türkiyede neredeyse hiç bir 
ders kitabında gösterilmez. İkinci derece denklemlerin çözümünü ç
ok sade, 
anlaşılır ve sistematik biçimde yazmıştır. Çözümleri adım adım sistemli bir sıra 
ile vermiş olması, –
 isminin Latince telaffuzu ile - 
‘algoritma’ yöntemlerinin 
ortaya çıkması sağlamıştır. Günümüzde dünyasının vazgeçilmez parçası 
bilgisayarların programlama dilleri, Harezmi’nin algoritmik yöntemleri esas 
alınarak yazılmaktadır. Dolayısı ile günümüz programcılığının ve daha bir çok 
şeyin temelinde Harezmi’nin de olduğunu söylemek mümkündür.
 
 
98. 
Özbekistan Hakkında Genel Bilgiler
 
 
Özbekistan 1991 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nden ayrılarak 
bağımsızlığını ilan etmiştir. Özbekistan coğrafi olarak; Afganistan, 
Türkmenistan, Kırgızistan ve Tacikistan ile sınır komşusudur. 
 
 
12 şehir, bir özerk bölge ve bir bağımsız şehirden oluşan Özbekistan’ın başkenti 
Taşkent’tir. Yaklaşık 35 milyonluk bir nüfusa sahip olan ülkenin resmi dili Özbek 
Türkçesi olmasına karşın, gündelik hayatta Rusça ve Karakalpakça da 
kullanılmaktadır.
 
 
Özbek yemekleri 
 
Özbekistan’ın Yemek Kültürü 
 
Özbekistan mutfağı; et, süt, hayvansal yağlar, sebze ve keskin
-
acı baharatların 
yoğun olarak kullanıldığı, bozkır beslenme alışkanlıklarının halen sürdürüldüğü 
derin bir kültüre sahiptir. 
 
Özbekistan’da yemekler çayla başlar ve yemeğin sonunda çayla biter. Yemek 


yenilmeden önce t
atlı ikramı yapılması da çok yaygın bir gelenek. Yemek öncesi 
genellikle reçel, şeker, kavun, karpuz ve fırın tatlıları ikram ediliyor. 
 
 
Özbekistan’ın En Meşhur Yemekleri 
 
 
Özbek Pilavı, Özbekistan mutfağı denince hepimizin aklına ilk gelen yemektir. 
Büyü
k İskender döneminden günümüze sofraların vazgeçilmezi olan pilav, her 
bölgenin kendine has malzemeleri ve pişirme tekniklerine göre yapılıyor ve 
genellikle yeşil çay ile birlikte tüketiliyor. 
 
 
 
Özbek pilavı
 
Pirinç, et, havuç, soğan ve baharat pilavın değişmeyen ana malzemelerini 
oluştururken, bazı bölgelerde kuru üzüm, ayva ve çeşitli kök bitkiler de 
kullanılabiliyor. Etle birlikte servis edilen pilavda genellikle; balık eti, tavuk eti, 
dana eti, at eti tercih ediliyor. 
 
Özbekistan’da pilav pişirmeyi bilm
eyen erkek yok gibidir. Özel günlerde ve 
misafir ağırlamalarında pilavı evin erkeğinin hazırlaması değişmeyen genel 
kurallardan birisi.
Özbek Mantısı Özbek mutfağının bir başka vazgeçilmezi. Orta Asya 
coğrafyasında hemen her kültürde bulunan mantı, Özbekistan’da su buharında 
pişiriliyor. Genellikle kıymalı ve patatesli olarak tüketilen mantı, bazı bölgelerde 
bal kabağı, kıyma ve soğanla da yapılıyor.
 
 
 
Özbek mantısı
 
Özbekistan’da süt, sofralara onlarca farklı ürüne dönüşmüş halde geliyor. 
Ekşimik, kaymak, çökelek, katık ve kımız sofraların vazgeçilmezi olan süt 
ürünleri. 
 
Özbekistan’da Ekmek “Nan” Olarak Adlandırılıyor
 
 
 
 
Özbekistan’da ekmek, üzerine deyimler ve atasözleri üretilecek kadar değer 
görüyor. Ekmeğin kutsallığını çocuklarına da erken yaşlarda öğ
reten Özbekler, 


ekmeğe sofraya ters olarak koymaktan dahi sakınacak kadar saygı gösteriyor. 
Özbek sofralarında çokça tüketilen ekmek hemen her evde bulunan tandırlarda 
pişiriliyor. Katlama, patır, sırmay, abı, navvay ve kuyruklu ekmek en çok sevilen 
ekmek 
çeşitleri.
 
99. 
Özbekistan'ın Başkenti Neresidir?
 
 
Özbekistan'ın başkenti ülkenin en büyük şehri olan Taşkent'tir. Taşkent 
Özbekistan'ın doğusunda yer alan bir şehirdir. Ayrıca Özbekistan'ın en yoğun 
nüfusa sahip şehridir. Taşkent'in nüfusu yaklaşık 
olarak 2.4 milyondur. Orta 
Asya'da nüfusu en yoğun olan şehir Taşkent'tir.
 
 
Taşkent büyük çoğunluğu Özbeklerden oluşan bir şehir olup şehirde aynı 
zamanda Ruslar ve diğer etnik gruplarda yaşamaktadırlar. 1966 yılında 
Taşkent'te yer alan depremden ötürü şehir büyük ölçüde yıkılmıştır. Yıkılan şehir 
tekrardan 1966 yılında inşa edilmiştir. Taşkent geniş yolları ve doğal güzellikleri 
ile ön plana çıkan bir başkenttir.
 
Taşkent Sovyet döneminde inşa edilen şehirlere örnek bir şehirdir. Sovyet 
şehirleri bakımından
 
en büyük 4. şehir Taşkent'tir. Taşkent pek çok kültürü bir 
arada barındıran özellikle Türki devletler arasında ki en güzel şehirlerden biridir. 
Şehir her yıl binlerce Dünya'nın farklı noktasından gelen Türkleri ağırlamakta 
olup diğer turistleri de ağırlamaktadır. Taşkent'e uğradıktan sonra pek çok 
tiyatroya ve diğer sanatsal faaliyetlere katılabilirsiniz. Taşkent Dünya'nın en 
güzel şehirlerinden birisidir.
 
100. 

Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   118




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin