айирбошлаш, бозорда олди - сотди қилиш 2. Ишлаб чиқариладиган маҳсулот таркибининг аниқланиши Эҳтиёжлар ва имкониятлардан
келиб чиққан ҳолда олдиндан
аниқланади
Бозордаги муайян талаб ва ишлаб чиқарувчининг хусусий манфаати асосида аниқланади 3. Истеъмолчини ўзига жалб этиш учун кураш Бундай кураш мавжуд эмас
Бундай кураш мавжуд ва товар хўжалигининг ривожланиши билан кучайиб боради 4. Ишлаб чиқарилган маҳсулотнинг истеъмол қилиниши даражаси Барча ишлаб чиқарилган
маҳсулотлар тўлиқ истеъмол
қилинади
Ишлаб чиқарилган маҳсулотлар айрим турлари ва қисмлари сотилмай қолиши, яъни истеъмол килинмаслиги мумкин
Tovar
xo‘jaligi
1. Mahsulot va xizmatlarni o‘z ehtiyojini qondirish uchun
emas, balki bozorda ayirboshlash uchun ishlab chiqarish
tovar
ishlab
chiqarish,
bunday
ishlab
chiqarishga
asoslangan xo‘jalik esa – tovar xo‘jaligi deyiladi.
2. Tovar xo‘jaligida kishilar o‘rtasidagi iqtisodiy munosabatlar
buyum orqali, ular mehnati mahsulini oldi-sotdi qilish
orqali namoyon bo‘ladi.
3. Tovar ishlab chiqarish natural xo‘jalikning rivojlanishi,
mahsulotlar turi va miqdorining o‘sishi natijasida paydo
bo‘ladi.
Tovar
xo‘jaligining
vujudga kelishi va amal qilinishining
ijtimoiy-iqtisodiy asoslari hamda shart-sharoitlari
quyidagilardan iborat:
1) ijtimoiy mehnat taqsimotining
ro‘y
berishi. Bunda ishlab chiqaruvchilar u
yoki bu aniq mahsulotni ishlab chiqarishga ixtisoslashadi. Ixtisoslashuv,
o‘z
navbatida, qiyosiy ustunlik tamoyili
bo‘yicha
,
ya’ni
mahsulotni nisbatan kam
muqobil qiymatda ishlab chiqarish layoqati bilan aniqlanadi;
2) shaxsiy va xususiy mulkchilikning shakllanishi, ishlab chiqaruvchilarning
iqtisodiy jihatdan alohidalashuvi. Bunda ular
o‘z
mulklari hamda mehnat
natijalarini
o‘zlari
tasarruf qiladilar.
Iqtisodiy alohidalik
xo‘jalik
faoliyatiga oid barcha qarorlarni ishlab
chiqaruvchining
o‘zi
hal qilishini bildiradi. Xuddi shu ikki holat tovar ishlab
chiqarishni zarur qilib
qo‘yadi
va bozor iqtisodiyoti vujudga kelishining shart-
sharoiti hisoblanadi. Mehnat mahsuli tovarga,
ya’ni
bozorda ayirboshlash
uchun, sotish uchun tayyorlanadigan narsaga, ishlab chiqaruvchilar esa
tovar ishlab chiqaruvchilarga aylanadi.