87
SALOMATLIKKA TA
‘SIR KO‘RSATUVCHI OMILLAR
А.Aripov
Farg
‘ona jamoat salomatligi tibbiyot instituti katta o‘qituvchisi,
А.Rustamov
Farg‘ona jamoat salomatligi tibbiyot instituti assistenti
Аnnotatsiya:
Ushbu maqolada a
holi salomatligiga ta’sir ko‘rsatuvchi yoki havf
tug‘diruvchi omillar
to‘g‘risida maʼlumotlar keltirilgan.
Kalit
so‘z
va
iboralar:
o
‘simliklar
dunyosi,
hayvonot
dunyosi,
muvofiqlashmagan va tartibsiz ovqatlanish, gipodinamiya, alkogolizm, ruhiy-
emosional zo
‘riqishlar.
Aholi salomatligiga ta‟sir ko„rsatuvchi yoki havf tug„diruvchi omillar xilma-xilligi,
shu bilan birga bir vaqtning o„zida ta‟sir ko„rsatish bilan ta‟riflanadi. Salomatlikka
ta‟sir ko„rsatuvchi omillarga quyidagilar kiradi:
1. Tashqi atrof-muhit omillari.
Inson o
„z atrofini o„rab olgan tashqi muhit
bilan
o
„zaro munosabatda bo„ladi. Suv, havo, o„simliklar dunyosi, hayvonot dunyosi,
ovqat
mahsulotlari, yashash joyi,
kiyim-kechagi, shovqin, tebranish, radiasion
nurlanish,
turli dori vositalari, biologik-profilaktik preparatlar,
zamonaviy havo
laynerlari, qishloq xo
„jalik zararkunandalariga qarshi ishlatiladigan
xilma-xil zaharli
kimyoviy moddalar va boshqalar odam atrofini o
„rab olgan muhitdir. Sanab o„tilgan
omil
lar esa odamning jismoniy va ruhiy salomatligiga bevosita ta‟sir etadi. Yashash
sharoitidagi ijtimoiy muammolar ham kishilar sog
„ligiga ta‟sir qilishi mumkin.
Atrof-
muhitning ifloslanishi tufayli biosferada ko
„payib borayotgan mutagen(onkogen,
teratogen) o
millar ta‟siri nasldan-naslga o„tuvchi irsiy kasalliklar ko„payishiga sabab
bo
„ladi.
2.
Salomatlikka
salbiy
ta‟sir
etuvchi
ommillardan
biri
noto„g„ri
muvofiqlashmagan va
