1-mavzu: Dorixona va dori vositalari

---

1-mavzu: Dorixona
va dori vositalari.

---

Mashgʻulot rejasi:
1. Dorixona va uning turlari.
2. Dori vositalari shakllari, dori vositalarining dozasi haqida 
tushuncha.
3. Dori vositalarining saqlash sharoitlari va organizmga yuborish 
yoʻllari.
4. Bemorlarga dori vositalarini tarqatish qoidalari va dori 
vositalarining nojoʻya taʼsiri.
2

---

Dorixonalar
1. Dorixona (yunoncha
“Apotheca”, - ombor) 
soʻzidan olingan boʻlib, sogʻliqni saqlash
tizimiga qarashli muassasadir. Dorixonaning
asosiy vazifasi aholini va davolash
muassasalarini dori-darmonlar bilan
taʻminlashdir. Dori-darmonlar dorixonaning
oʻzida retseptlarga muvofiq tayyorlanishi
mumkin, bundan tashqari dorixonada
retseptsiz olsa
boʻladigan tayyor dorilar, 
bemorlami davolash jarayonida ishlatiladigan
buyumlar, mineral suvlar, 
bogʻlov materiallari, 
koʻzoynaklar va boshqalar sotiladi.
3

---

Dorixonalar ikki turli boʻladi:
1. Ochiq turdagi dorixonalar (xoʻjalik 
hisobidagi), bularda shifokor yozib bergan 
retsept qabul qilinadi va unga asosan dori 
tayyorlab beriladi;
2. Yopiq turdagi dorixonalar, 
kasalxonalarda davolanayotgan bemorlami
dori moddalari bilan
taʻminlaydi, ularda
faqat ushbu kasalxona shifokori yozib
bergan retsept
boʻyicha dori tayyorlanadi.

---

“
Ochiq turdagi yirik dorixonalarda umumiy xona, navbatchi, 
birinchi yordam berish xonasi va 3 
boʻlim bor: retseptura, 
dori-dannonlami retseptsiz sotish va zaxiralar
boʻlimi. 
Bulardan eng muhimi retseptura
boʻlimidir, bu yerda
retseptlar qabul qilinadi va tayyor dorilar beriladi, oliy
fannatsevtika
maʻlumotiga ega boʻlgan kontroler -
retseptar shu ishlami bajaradi. Retseptar dori
moddalarning yozilish qoidalarini, ularning miqdorlari, 
aralashtirilganda bir-biriga mos kelishini va boshqalarni
bilishi kerak. Retseptura xonasi maxsus aylanma shkaflar
bilan jihozlangan
boʻlib, tayyorlangan dorilar shu
shkaflarda saqlanadi.
5

---

Assistentlar xonasida dorilar tayyorlanadi, assistentlar oʻzlari tayyorlagan 
dorilaming sifatiga toʻla javobgardirlar. Assistentning joyi- tayyorlanadigan 
dori turiga qarab jihozlanadi, masalan: bitta joy qattiq dori shakllarini -
kukunlami tayyorlash uchun, ikkinchisi - suyuq dorilami, eritmalami 
tayyorlash uchun, uchinchisi - yumshoq dori shakllarini, malhamlami va 
boshqalarni tayyorlash uchun jihozlangan boʻladi.
Assistentlar xonasida zaharli va
taʻsiri kuchli moddalar saqlanadigan
shkaflar
boʻlishi mumkin. Assistentning ishini kontrolyor – farmatsevt
tekshirib boradi. Steril dorilar alohida xonada aseptik sharoitda
tayyorlanadi. Sterillash xonasi nihoyat darajada toza
boʻlishi kerak, bu
yerda assistentlar steril xalatlar va maxsus poyabzal kiyib ishlaydilar. 
Sterillash ishlari mazkur dori moddasi uchun belgilangan talablarga
muvofiq olib boriladi. Steril eritmalar tayyorlash uchun alohida xonalari
boʻlmagan dorixonalarda stol bokslaridan foydalaniladi. 
6

---