Tálim bilimlendiriw sistemasında kompyuter texnologiyalarınan paydalanıw

Веб-hújjetler
. HTML tilindegi hújjet ulıwma jáhán tarmaǵiniń tiykarin 
quraydı. Olar giperteksten ibarat bolıp, paydalanıwshıǵa ajiratip kórsetilgen sóz 
yaki sózlikti, malumatlardı oqiw, hújjettiń basqa bólimine ótiw yaki ayni hújjet 
penen gipermúrajat járdeminde baylanısqan basqa web- hújjetlerge ótiw imkanin 
beredi. Web-hújjet, sonińday tekst, súwret, dawislardı ózinde jámlegen giperortaliq 

---

135 
malumatti da óz ishine alıwı múmkin. Web –hújjetlerdi ashiw, olardı oqiw yaki 
sáwlelendiriw Internet brauzerleri járdeminde ámelge asırıladı. Web-hújjet túsinigi 
– «web-betler» hám «web-saytlar» túsinikleri menen tiǵiz baylanıslı. Usı atamalar 
mánilari elege deyin aniq tarif tapqani joq. Ádette web-bet atamasi web-hújjet 
atamasiniń sinonimin bildiredi, web-sayt atamasi bolsa jalǵız tema astında 
birlestirilgen yaki bir shólkem, avtor yaki paydalanıwshılarǵa tiyisli bolǵan bárshe 
betler jiyindisina tiyisli. web- sayttiń tártibiy bólimi, fizikalıq qarastan HTML 
fayllardan ibarat. Quraminda tekst, kórinis, Java appletleri h’am basqa elementlar 
bolıwı múmkin. Betler statik yaki dinamik rawishte formalastirilǵan bolıwı 
múmkin. Freymlardan paydalanǵan halda, hár bir Freym ayrıqsha bet esaplanadı. 
Giperusınıs. Aktiv (reń menen ajiratilǵan) tekst, веb-betlerde kórinis yaki 
túymeler bolıp esaplanadı. Onı shertiw (gipermúrajjat aktivlestiriw) basqa betlerge 
ótiwge yaki keyingi bettiń bólimine ótiwge alıp keledi. Ol gipertekst formasinda 
ámelge asirilǵan hújjettegi jaziwlar yaki túrli hújjetler arasındaǵı baylanıs qurali 
esaplanadı. Baylanıs orni biron usil menen (máselen, reń menen, shrift penen h.t.b) 
ajiratiladi. 
Gipertekst.
Teksttiń kompyuterde bir bóliminen basqa bólimine tez ótiwdi 
táminlew hám tarmaq arqalı paydalanıw ushın paydalanıw formasi. Onda 
ajiratilǵan túsinikler, obektler hám bolimler arasındaǵı mánili baylanıslar avtomat 
tárizde qollap-quwatlanadi. Gipertekst klaviatura yaki mishka járdeminde tekstiń 
reń menen ajiratilǵan bólimi múrajatin sol gezde- yaq ekranǵa shıǵaradı. 
Gipertekstler tálim dizimlerinde, tusindiriw luǵatlarinda hám aralıqtan oqitiwda 
keń isletilmekte.