Yozma ish turlari: insho, bayon, diktant

I
nsho mazmunini baholash mezonlari 
№ 
Insho matni mazmuniga qo‘yiladigan talablar Maksi-
mal –
15 ball 
1. Reja mazmunan izchil, mantiqan mavzuga mos,
mavzuning asosiy mohiyatini o‘zida aks ettirgan 
bo‘lsa – 
 
1 ball 
2. Insho matni rejaga mos, reja asosida izchil, ravon 
bayon etilgan bo‘lsa, reja bandlarining uzviyligi 
saqlangan bo‘lsa – 
2 ball 
3. Matn mazmuni mavzuga mos va batafsil yoritilgan, 
insho matni mantiqan kirish, asosiy, xulosa qismlari 
asosida shakllantirilgan bo‘lsa, asosiy qism insho 
hajmining 70-80 foizini tashkil etsa, mavzudan 
chetga chiqilmagan bo‘lsa– 
3 ball 
4. a) adabiy mavzudagi inshoda asarnig milliy o‘ziga 
xosligi va umuminsoniy mohiyati ochib berilgan 
bo‘lsa– 
 
 
2 ball 

---

78 
b) erkin mavzudagi inshoda muallifning mustaqil 
fikri aks etgan bo‘lsa, o‘ziga xos yondashuv sezilib 
tursa –
5. Insho yozishda faktik materiallardan o‘rinli 
foydalanilgan 
bo‘lsa, 
ko‘chirmalar, 
buyuk 
mutafakkirlar, taniqli shaxslar fikri keltirilgan, insho 
mazmuniga tarixiy, adabiy-badiiy, publitsistik va 
boshqa materiallar singdirilgan bo‘lsa – 
3 ball 
6. 
Matn mazmunining badiiyligini ta’minlash, 
ta’sirchanlik darajasini oshirish uchun obrazli ifodalar, 
iboralar, maqol, matal, hikmatli so‘zlardan keng 
foydalanilgan bo‘lsa – 
2 ball 
7. Mavzu mantiqiy jihatdan tahlil qilingan bo‘lib, 
faktik xatolar, noto‘g‘ri fikrlarga yo‘l qo‘yilmagan 
bo‘lsa– 
1 ball 
8. Mavzu hozirgi davr bilan bog‘lab yoritilgan bo‘lsa – 
1 ball 
 
75,6