O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi s. R. Sharipov yer tuzish asoslari

Yuqorida keltirilgan fikrlarni umumlashtirib, unga quyidagi qisqacha ta’rifni berish 
mumkin: 
 
 
 
 
 
 
 
 
Xo‘jaliklararo yer tuzishda tasdiqlangan loyihalar asosida ajratilgan yer uchastkalariga 
huquqlar aniqlanadi, yerga mulkiy, egalik va foydalanish huquqlarini tasdiqlovchi yangi 
guvohnomalar (yoki boshqa hujjatlar beriladi yoki mavjudlariga o‘zgartirishlar kiritiladi. 
1 Rasm. 
Yerdan foydalanish chegaralari joylashishidagi
kamchiliklarni tugatish 
a) xo‘jaliklarning oldingi chegaralari; 
b) yer tuzish jarayonida kamchiliklarni tugatish; 
v) xo‘jaliklarning yer tuzishdan keyingi chegaralari. 
Xo‘jaliklararo yer tuzish
 
- bu yangi yer egaliklarini va yerdan foydalanishlarni 
tashkil etish, mavjudlarini tartibga solish va o‘zgartirish, maxsus yer fondlarini va 
maxsus muhofaza tartibiga ega hududlarni joylashtirish, chegaralarni naturada 
(joylarda) belgilash bo‘yicha tadbirlar majmuidir.

---

28 

 2 Rasm. 
Yerdan foydalanishlar joylashishi
 
a) yer tuzishgacha; 
b) yer tuzishdan keyin. 

 
 
Markaziy qishloqlar, mavjudlari va
loyihalanayotganlari
 
Bo‘limlar qishloqlari, mavjudlari va
loyihalanayotganlari 
xo‘jaliklar chegaralari 
bo‘limlar chegaralari 
3 Rasm.
 Bir guruh xo‘jaliklarda xo‘jaliklararo yer tuzish: 
a) mavjud holati; b) yer tuzish loyihasi bo‘yicha. 
Xo‘jaliklararo yer tuzishning har xil misollari 1 - 3 rasmlarida keltirilgan. Masalan
, 
1 rasmda 
kolxozlar yerlari chegaralari joylashishidagi kamchiliklarni tugatish ko‘rsatilgan. Bu tadbir o‘tgan 
asrning 30-chi yillaridayoq o‘tkazilgan bo‘lib, unda yangi kolxozlarga yerdan muddatsiz foydalanish 
uchun davlat aktlari berildi. 2-rasmda kolxozlar yerdan foydalanishlarini tartibga solish misoli 
keltirilgan
,
ular notekis chegaralarga, yerlarning ko‘p polosali joylashuviga, boshqalar yerlari orasiga 
tushib qolishi kabi kamchiliklarga ega edilar. Yer tuzishdan keyin yerdan foydalanishlar va ularning 
chegaralari joylashishlari yaxshilandi. 
3-qrasmning 
a
va 
b 
ko‘rinishlarida xo‘jaliklar yerdan foydalanishlarini qayta tashkil etish 
ko‘rsatilgan. Oldiniga ular juda katta o‘lchamlarga, notekis chegaralarga va yerlarining ko‘p polosali 
joylashishiga ega edilar. Yer tuzishdan keyin uchta o‘rniga to‘rtta ixcham va qulay chegaralardagi 
yerdan foydalanish paydo bo‘ldi.