Laboratoriya ishi №7 po'lat quvurlar katodli himoyasi ishning maqsadi

7.2. Laboratoriya jihozi va ishni bajarish 
Laboratoriya sharoitida α ni aniqlash jihozining umumiy ko'rinishi 8.1-rasmda keltirilgan. 
U yer tuprog'i (1), tuproq ichiga o'rnatilgan quvur (2), quvurdagi himoya potensialini aniqlash 
uchun uning turli bo'limlaridan tuproq yuzasiga chiqazilgan o'lchash simlari (5) dan iborat. 
O'zgarmas tok manbaining musbat qutbi tuproqqa o'rnatilgan anodga (3), manfiy qutbi esa 
quvurga ulangan, ya'ni o'lchash simi (5) ulangan nuqtasiga.

---

7.1-rasm. Laboratoriya jihozining umumiy sxemasi. 1-tuproq; 2-yer osti quvuri; 3-yerga 
ko'milgan anod; 4-o'lchash qurilmasi; 5 o'lchash simlari. 
Ishni bajarishda, o'zgarmas tok manbai o'zgaruvchan tok tarmog'iga ulanib, quvurda 
kerakli YExim.max potensiali hosil qilinadi. Rasmga ko'ra o'zgarmas tok manbaini quvurga 
ulangan joyi 5-sim ulangan nuqtaga to'g'ri keladi. Shu nuqtadan o'ng tomonga qarab, himoya 
potensialining o'zgarishi, quvurdan chiqazilgan o'lchov simlari orqali aniqlanadi. Har bir 
nuqtadagi potensial kiymatlari o'lchanadi. Har bir sim ulangan nuqtadagi potensial qiymati ikki 
marotaba o'lchanadi. 
Chapdan o'ngga (ΔExto'g') va o'ngdan chapga qarab (ΔЕx tes). Ularning o'rtacha qiymati 
hisoblanadi: 
ΔЕx o'rt =0,5 (ΔЕ him.to`g` + ΔЕhim.tes ), V (2) 
bu yerda: Х (Х3, Х4, Х5, Х6, Х7) quvur bo'limlaridan chiqazilgan o'lchovchi simlarning tok 
manbasining quvurga ulangan joyidan uzoqligini ko'rsatuvchi masofa. 
Aniqlangan ΔЕxo'rt qiymatiga ko'ra, quvurning har bir bo'limi uchun (3,4,5,6,7) α (α3, 
α4, α5, α6, α7) ning qiymatlari (1) ifoda bo'yicha hisoblanadi. Laboratoriya jihozida o'lchov 
simlari orasidagi masofa (x) 0,25 m ga teng. 
Olingan hisob natijalari 5-jadvalga yozilib, potensial qiymatlariga ko'ra ularning quvur uzunligi 
bo'yicha o'zgarish egri chizig'i chiziladi va olingan natijalar asosida xulosa qilinadi. 
7.1-jadval. 
O'lchash va hisob natijalari 
Quvurdan 
chiqailgan simlar 
Potensial qiymatlari, V 
α ning qiymati 
ΔЕ
to'g'ri 
ΔЕ
teskari
ΔЕ
o'rtacha 
1 
2 
3 
4 
5 
Xulosa.
Bajarilgan ishning natijalari bo'yicha quvur himoya potensialiga baho beriladi va uning 
himoyalash ko'rsatkichlarini ta'minlash uzunligi aniqlanadi. 
Nazorat uchun savollar: 
1. Katodli himoya usulini tushuntiring.
2. Protektorli himoya usuli nima? 
3. Protektorlar materiallari qanday turlari mavjud ?
4. Korrozion qutblanish nima? 
220 V
1
2
3
5
5
5
5
5
4