shaydi va o ‘z sonini oshirish qobiliyatiga ham ega bo‘ladi. Bunday turlarga 0 ‘zbekistonda va boshqa joylarda keng tarqalishga va yuqori zichlikka ega bo‘lgan kulrang kalamush, uy sichqoni, mayna, dala chumchug‘i, go ‘ng qarg‘a va ko‘pgina hasharot turlarini misol qilish mumkin. Ayrim sinantrop turlar esa bevosita inson x o ‘jalik yurita- digan joylardagina uchraydi (suvaraklar, to‘shak qandalasi, uy pash- shasi, qishloq qaldirg‘ochi, uy chumchug‘i, yer kalamushlari va shu kabilar). Ayrim turlaming vaqtinchalik yoki doimiy yashash uchun tabiiy landshafflardan madaniy landshaftlarga ko‘chib o ‘tish jarayoni ham keng tarqalgan hodisadir. Bunda yangi sharoitga nisbatan moslashish natijasida tur ekologiyasi va etologiyasida muayyan o ‘zgarishlar pay do bo‘lishi mumkin. Inson tomonidan yaratilgan madaniy landshaftlar (qishloq, shahar, agrotsenoz) o‘zlarining tarkibida tabiiy landshaft- 58
laming ayrim elementlarini saqlaydi. Bu elementlar suv havzalari, o ‘rmonlar, tog‘, dasht, cho‘l va boshqalarga o ‘xshash bo‘lib, ularda tabiiy landshafitlarga xos bo‘lgan turlar uchraydi. Yuqorida qayd etilganidek, faunistik majmualarga inson tomoni dan ko‘rsatiladigan har qanday ta’sir ba’zida inson manfaatlariga mos kelsa-da, deyarli hamma vaqt fauna uchun salbiy ahamiyatga ega bo‘ladi. Muayyan hududda uzoq evolutsiya natijasida shakllan gan, shu joyning barcha biotik va abiotik omillariga moslashgan va muvozanatlashgan faunaning har qanday elementi inson tomonidan ko'rsatiladigan har qanday ta’sirdan o ‘zgarish xususiyatiga ega. Ay- niqsa, aborigen fauna elementlarining bunday ta’sirlardan o ‘zgarishi
