Исследование в XXI веке май, 2023 804 gmo mahsulotlar paydo bo‘lishiga asosiy sabablar. Gmo o‘zi nima? U
Yüklə 101,73 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 2 « Новости образования : исследование в XXI веке » май , 2023 808 reproduktiv funktsiyalari va sog‘lig‘iga sezilarli salbiy ta’sirini ko‘rsatadi. Ikkinchi avlod, - dedi Rossiya Fanlar akademiyasining Iqtisodiyot va iqtisodiyot instituti direktorining o‘rinbosari, d.b.n. Aleksey Surov, - Erkaklarning reproduktiv qobiliyatining sezilarli darajada pasayishi ham qayd etildi. "Bizning tadqiqotimiz natijalari GMOlarni laboratoriya hayvonlarining oziq-ovqatlarida qo‘llashning salomatlikka salbiy ta’siri haqida aytgan yevropalik olimlarning ma’lumotlarini tasdiqladi", deydi OAGB prezidenti Aleksandr Baranov, "biz soya uni ishlatdik, Rossiyada qishloq xo‘jaligi zotlarini boqish uchun keng qo‘llaniladi. Matbuot anjumanida OAGB mutaxassislari GMO ning inson salomatligiga zarari haqidagi xulosalarni yana bir bor tekshirish maqsadida yangi qator tajribalar o‘tkazish zarurligini ma’lum qildi. OAGB Rossiyada 17 ta ruxsat etilgan GMO liniyalariga bioxavfsizlik boʻyicha toʻliq sinovdan oʻtkazilgunga qadar vaqtincha moratoriy joriy etish taklifi bilan chiqdi. Rossiyada besh turdagi madaniy o‘simliklarning 17 turdagisiga foydalanishga ruxsat berilgan: bular soya, makkajo‘xori, kartoshka, guruch va qand lavlagi. Misol uchun, dunyoda ishlab chiqarilgan barcha soyaning 90 foizdan ortig‘i genetik jihatdan o‘zgartirilgan. Genetik jihatdan o‘zgartirilgan soya va ularning qo‘shimcha mahsulotlari inson va hayvonlarning keng assortimentidagi ozuqa mahsulotlarini ishlab chiqarishda qo‘llanilib kelinmoqda. Eksperimental tadqiqot Kempbell hamsterlarining (Rhodopus carbelli) laboratoriya populyatsiyasida o‘tkazildi, ular tez avlod almashinuviga ega bo‘lganligi sababli tanlangan, bu esa uzoq muddatli ta’sirni kuzatish imkonini beradi. Ma’ruzachilarning fikriga ko‘ra, agar GMO ning inson reproduktiv qobiliyatiga salbiy ta’siri tasdiqlansa, Rossiyada demografik vaziyatning jiddiy yomonlashishi xavfi mavjud. GMO mahsulotlaridan, ayniqsa transgen soya bilan yuzaga keladigan ko‘ngilsiz holatlardan biri bu kishilardagi, ayniqsa, yosh bolalardagi allergiya kasalligidir. Olimlar soyaning chidamli va mahsuldor bo‘lishi uchun uning geniga brazil yong‘og‘ining genini ko‘chirib o‘tkazishgan. Natijada soya tarkibida ana shu yong‘oq oqsili sintezlanadi. Agar odamda avvaldan brazil yong‘og‘iga nisbatan allergiya mavjud bo‘lgan bo‘lsa, bu holat endi soya yoki soya qo‘shilgan boshqa mahsulotlar iste’mol qilinganda ham ro‘y beradi. Shu bois oziq-ovqat mahsulotlari tarkibida GMO qo‘shimchalardan foydalanganlik haqida ko‘rsatish deyarli barcha davlatlar tomonidan majburiy qilib belgilangan. Ammo ba’zibir qo‘shtirnoq ichidagi tadbirkorlar GMO qo‘shimchalaridan foydalanganliklari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni yozmasdan yoki shtrix kodlardan foydalanib GMO qo‘shganlarini berkitishga harakat qilishmoqda. XULOSA GMO to‘g‘risida xulosa qilib aytadigan bo‘lsam, men GMO mahsulotlari foydali umuman zararsiz deb sizlarni ishontirmoqchi emasman, ularni zararli deb ham ayta olmayman. Kuzatishlarim mobaynida kitoblar o‘qidim, mavzuga oid fikrlar bilan tanishdim, barchasida ikki hil mavzu ketgan, biri GMO mahsulotlar butkul zararli deydi, boshqasi GMO mahsulotlar inson og‘irini yengil qiladi, ular suv va havodek zarur degan g‘oyalarni ilgari suradi(transgen organizmlar insoniyat og‘irini yengil qilish uchun dunyoning minglab olimlari tomonidan uzoq yillar davomida tinimsiz mehnatlar natijasida yuzaga kelgan ilmiy |