“heydəR ƏLİyev və azərbaycan nitq məDƏNİYYƏTİ” Kİtabinin

5

4

---

http://www.amu.edu.az

16 dekabr 2015-ci il

2

 

                          

D

ekabrın  1-də  Azərbaycan  Tibb 

Universitetində iki cildlik “Heydər 

Əliyev  və  Azərbaycan  nitq 

mədəniyyəti”  kitabının  təqdimat 

mərasimi  olub.  ATU-nun  professor-

müəllim  heyəti,  rezidentləri  və 

tələbələri  ilə  yanaşı  dilçi  alimlərin, 

ictimaiyyət nümayəndələrinin də qa-

tıldığı tədbiri universitetin elmi işlər 

üzrə  prorektoru,  professor  İbrahim 

İsayev  açaraq  Heydər  Əliyev  irsi-

nin bütövlükdə öyrənilməsi və gənc 

nəslə çatdırılmasının əhəmiyyətindən 

danışıb. 

  

   

  

Universitetimizin  daxili  xəstəliklər 

kafedrasının  dosenti  Nağdəli  Zama-

novun  gərgin  əməyi  nəticəsində  ərsəyə 

gələn  “Heydər  Əliyev  və  Azərbaycan 

nitq mədəniyyəti” monoqrafiyasında Ulu 

Öndərin  natiqlik  qabiliyyətinin  müxtəlif 

aspektlərdən  araşdırıldığını  vurğulayan 

prorektor  ictimai  və  sosial  həyatımızın 

bütün  sahələrinin  formalaşmasında 

Heydər Əliyevin müstəsna xidmətləri ol-

duğunu bildirib. Qeyd edib ki, hələ siya-

si hakimiyyətə gəldiyi 1969-cu ildən ana 

dilimizi dövlət dili səviyyəsinə qaldırma-

ğı  bacaran  ümummilli  liderimizin  XX 

əsrin  sonları  və  XXI  əsrin  əvvəllərində 

Azərbaycan  nitq  mədəniyyətinin  inki-

şafındakı    rolu  xüsusilə  danılmazdır: 

“Ona  görə  danılmazdır  ki,  hər  bir  çı-

xışı,  nitqindəki  zənginlik,  ardıcıllıq, 

səmimiyyət və müdriklik onu dinləyənləri 

maqnit  kimi  özünə  çəkir.  Bu  böyük 

şəxsiyyətin fitri istedadına, dahiliyinə və 

Heydər  Əliyev  fenomeninə  qibtə  etməyə 

bilmirsən”. 

Azərbaycan 

Tibb 

Universitetində 

Heydər  Əliyev  irsinə  həmişə  böyük  eh-

tiram göstərildiyini, ictimai fənlər və dil 

kafedralarında Ulu Öndərin tibb elminin, 

səhiyyənin  inkişafındakı  rolu  barəsində 

dissertasiyaların  müdafiə  olunduğunu,  

inşa müsabiqələrinin keçirildiyini diqqətə 

çatdıran İ.İsayev dosent Nağdəli Zamano-

vun  iki cildlik monoqrafiyasının daha ge-

niş əks-səda doğurduğunu söyləyib.

Hər  bir  xalqın  əsrlər  boyu  öz  dilini 

təkmilləşdirməyə  səy  göstərdiyini  deyən  

ictimai  fənlər  kafedrasının  professo-

ru  Fəxrəddin  Məmmədov  Azərbaycan 

türkcəsinin  tarixinə  nəzər  salaraq 

bu  istiqamətdə  yazarlarımızın,  siya-

si  xadimlərimizin  fəaliyyətini  yüksək 

qiymətləndirib.  Ulu  öndərimiz    Heydər 

Əliyevin adını xüsusi  qeyd edərək onun 

ayrı-ayrı  zaman  kəsiyində  Azərbaycan 

dilinə  böyük  diqqət  və  qayğı  ilə  yanaş-

masına dair faktları önə çəkib və dilimizə 

olan  qayğının  bu  gün  də  ölkə  rəhbəri            

İlham Əliyev tərəfindən davam etdirildi-

yini vurğulayıb. 

Təbabətlə  məşğul  olan  N.Zamanovun 

Azərbaycan  dilçilik  tarixinə,  dilçi-

lik  mədəniyyətinə  müraciət  etməsini 

elmimizdə  yeni  bir  hadisə  adlandıran 

F.Məmmədov  seçilən  mövzunun  aktu-

allığına  da  toxunub:  “Təsadüfi  deyil  ki, 

Nağdəli müəllim bu əsəri yazdıqdan son-

ra  respublikanın  tanınmış  dilçi  alimləri 

mötəbər  mətbu  orqanlarda  monoqrafi-

ya  haqqında  öz  rəylərini  nəşr  etdiriblər. 

Elmi  ictimaiyyət  zaman  keçdikcə  bu 

əsərə  layiq  olduğu    dəyəri  verəcəkdir.  

Bu  əsər  hər  hansı  bir  mükafata  layiqdir, 

bunu  dövlətimizin  də,  hökumətimizin 

də  nəzərə  alacağına  inanıram.  Əvvəlki 

dövrlər  olsaydı,  müəllifə  dilçilik  üzrə 

elmlər  doktoru  alimlik  dərəcəsi  də 

verilə  bilərdi.  Təbabətimizlə  bərabər  di-

limizin,  ədəbiyyatımızın  da  vurğunu 

olan  N.Zamanov  yeni  bir  məktəbin,  Ulu 

Öndərin nitq mədəniyyəti məktəbinin yo-

lunu açıb. Düşünürəm ki, dilçi alimlərimiz 

bu  tədqiqat  əsərindən  bəhrələnərək 

diqqətlərini Heydər Əliyev yaradıcılığının 

digər sahələrinə də yönəldəcəklər”.

Azərbaycan  dili  və  nitq  mədəniyyəti 

kafedrasının  müdiri,  dosent  Akif  Miri-

yev  Heydər  Əliyevin  nitqlərinin  dilçilik 

mövqeyindən araşdırıldığı monoqrafiyanı 

diqqətlə oxuduğunu bildirərək qeyd edib 

ki, çox böyük zəhmət hesabına ərsəyə gələn 

1000 səhifəyə yaxın bir tədqiqat əsərində 

H.Əliyevin  nitqlərindən yetərincə isti fadə 

edilib.  Bu  monoqrafiya  haqqında  yazdı-

ğım 3 məqalənin biri “Təbib” qəzetində, 

biri  “Ədalət” qəzetində, biri isə “Filolo-

ji  tədqiqatlar”  adlı  elmi  məcmuədə  çap 

olunub.  Tərəddüdsüz  deyə  bilərəm  ki, 

özünün  bütün  duyğularını,  fikirlərini 

konkret  faktlarla  əsaslandıran  müəllifin 

bu  tədqiqat  əsəri  bizim  dilçi  alimlərin 

tədqiqatlarından  heç  də  geri  qalmır. 

Əksinə,  daha  konkretdir,  birbaşa  Heydər 

Əliyev  sözünün,  nitqinin  qiymətini  verə 

bilən bir tədqiqatdir. 

Azərbaycan  Dövlət  Pedaqoji  Univer-

sitetinin  müəllimi,  filologiya  elmləri 

doktoru  Kamil  Bəşirov  “Heydər  Əliyev 

və  Azərbaycan  nitq  mədəniyyəti” 

əsərinin  təkcə  Azərbaycan  dilçiliyinə 

yox,  bütövlükdə  Heydər  Əliyev  irsinin 

öyrənilməsinə qiymətli bir töhfə olduğunu 

deyib:  “İlk  baxışdan  “dilçiliklə  həkimin 

nə  işi  var”,  -  deyə  düşünərkən  həm  də 

təbabət elminin banisi, filofsof və şair İbn 

Sina, həkim-yazıçı Abbas Səhhət, həkim 

və siyasi xadim Nəriman Nərimanov, Əziz 

Əliyev və digərləri yada düşür. Təbabətlə 

filologiya  elminin  sıx    əlaqədə  olmasına 

bir daha əminlik yaranır. Əslində həkimin 

birinci silahı da sözdür”. 

O,  Azərbaycanın  dövlətçilik  tarixində 

Şah  İsmayıl  Xətaidən  sonra  ən  böyük 

xidmətin  ulu  öndərimiz  Heydər  Əliyevə 

məxsus  olduğunu  söyləyərək  bildi-

rib  ki,  bu  dahi  şəxsiyyətin  nitqi  o  qədər 

mükəmməl, məqsədyönlü və dəqiqdir ki, 

onu ziyalı adamlar da, təhsili aşağı olanlar 

da asanlıqla başa düşür. 

Böyük  zəhmətə  qatlaşaraq  mükəmməl 

bir  tədqiqat  əsəri  yazmasını  həm  də 

müəllifin  H.Əliyev  şəxsiyyətinə  vurğun-

luğu ilə əlaqələndirən natiq çıxışının so-

nunda  dərs  dediyi  universitetdə  tədris 

olunan  “Nitq  mədəniyyəti”  fənni  üzrə 

istifadə olunan ədəbiyyat siyahısına 2013-

cü  ildə  “Heydər  Əliyev  və  Azərbaycan