Termiz davlat universiteti sport faoliyati va boshqaruvi fakulteti sport boshqaruvi kafedrasi

2.2 Voleybol o’yini texnikasini o’rgatishda harakatli o’yinlardan 
foydalanish 
Voleybol sport o’yinlari turlariga mansub bo’lib o‘z mohiyati va mazmuni 
xususiyati bilan ulardan farq qiladi. Voleybol o’yini nisbatan kichik bo’lgan ya’ni 
o'rtasidan teng ikkiga bo'lingan 18 x 9 metrli to'g'ri burchakli to'rtburchak 
shaklidagi maydonchada amalga oshiriladi. 
Uzatish texnikasi. To‘p uzatish voleybolda asosiy o'yin malakalaridan biri 
bo'lib shu o'yin bilan bog'liq bo'lgan barcha texnik taktik faoliyatni amalga 
oshirishga imkon yaratuvchi yagona vositadir. Uzatish hujum texnikasiga mansub 
bo'lib uni ma’lum vaziyatda taktik mahorat bilan to'g'ridan to'g'ri ijro etish ochko 
olish imkonini berish mumkin. Uzatish bir necha turlardan iborat bo'ladi. Tayanch 
holatda ikki qo'llab yuqoridan uzatish ikki qo'llab pastdan uzatish, bir qo'l bilan 
yuqoridan va pastdan uzatish, sakragan holatda ikki qo'l yoki bir qo'l bilan 
yuqoridan uzatish. 
Uzatish vertikal gorizontal yoki diagonal ravishda baland past uzoq yoki 
yaqin yo'nalishlarda ijro etilishi mumkin. 
Himoya texnikasi, to'pni qabul qilish texnikasi. 
To'pni qabul qilish texnikasi bu o'yinchining o'z maydonchasida to'pni 
qoidaga binoan yerga tushishiga qarshi qo'llaydigan harakat malakasidir. To'pni 
qabul qilish turli usullarda va o'ziga xos texnik tartibda ijro etiladi. Pastdan ikki qo'l 
bilan qabul qilish zamonaviy voleybolda asosiy himoya vositalaridan biri bo'lib 
dastlab tez va aniq to'pni yo'nalishiga qarshi chiqish tana og'irlik markazini pastroq 
tushirib ikki qo'lni to'g'ri yozilgan holatda bir-biriga qulf tarzida amalga oshiriladi. 
Pastdan ikki qo'l bilan to'pni qabul qilish texnikasi ya’ni mazkur malakani 
ijro etishda tana og'irlik markazini baland pasligi, oyoqlarning tizza qismini 

---

23 
bukilishi burchagini katta kichikligi gavdani biroz oldinga egilishi yoki vertikal 
ravishda bo'lishi yiqilib qabul qilishlar o'yin vaziyatiga o'yinga kiritilgan to'pni yoki 
hujum zarbasining kuch tezligiga va boshqa sharoitlarga bog'liq bo'ladi. 
To’siq qo’yish texnikasi to’siq qo’yish bu raqib o’yinchisi tomonidan 
uzatilgan yoki zarba berilgan to‘p yo’nablishini to’sish unga qarama-qarshi “Jonli 
devor” tashkil qilishdir. To’siq qo’yuvchi o’yinchi dastlab oyoqlarini yelka 
kengligida joylashtiradi. Oyoqlar tizza qismidan ozgina bukilgan bo’ladi, qo’llar 
yelka qismidan bukilgan bo’lib panjalar yoyilgan shaklda bo’ladi. To’pni yo’nalish 
joyiga qarab harakatlantirgandan so’ng oyoqlar tizza qismidan birozgina bukilib 
shiddat bilan yoziladi va qo’llarning faol harakati bilan sakrab to‘p kengligida 
to’siq qo’yiladi.